ის გართულების ასიდან 80 შემთხვევაში გვხვდება. წყლული თანდათან აზიანებს სისხლძარღვის კედელს და სისხლდენას იწვევს. დადგენილია, რომ თორმეტგოჯა ნაწლავის წყლულიდან სისხლდენა 5-ჯერ უფრო ხშირია, ვიდრე კუჭის წყლულიდან. არცთუ იშვიათად, როდესაც დაავადება ფარულად მიმდინარეობს, სისხლდენა შესაძლოა მისი პირველი სიმპტომი იყოს. ექიმები განასხვავებენ აშკარა ანუ მანიფესტირებულ და ფარულ სისხლდენებს. ფარული სისხლდენა მცირე ზომის სისხლძარღვის დაზიანებისას ვითარდება. ის შეიძლება ერთჯერადი იყოს და რამდენიმე ხნის შემდეგ თავისთავად შეჩერდეს, თუმცა არ არის გამორიცხული მისი განმეორება მომდევნო საათებში ან დღეებში. ფარული სისხლდენის გამოვლენა მხოლოდ განავლის სპეციალური გამოკვლევით არის შესაძლებელი.
აშკარა სისხლდენას სამი ძირითადი ნიშანი ახასიათებს:
-სისხლიანი ღებინება;
-მელენა - კუპრისმაგვარი, მყრალი განავალი;
-სისხლის კარგვის ზოგადი სიმპტომები.
სისხლიანი ღებინება უმეტესად კუჭის წყლულიდან სისხლდენისას ვითარდება. პირნაღები მასა მუქი ყავისფერია და ყავის ნალექს მოგვაგონებს. ასეთი შეფერილობა მარილმჟავას ზემოქმედების შედეგად სისხლში არსებული ჰემოგლობინის ქიმიური გარდაქმნის შედეგია.
ალბათ, მკითხველისთვის ინტერესმოკლებული არ იქნება, რატომ იცვლება განავლის ხასიათი წყლულიდან სისხლდენისას. სისხლი, რომელიც დაზიანებული სისხლძარღვიდან კუჭსა თუ თორმეტგოჯა ნაწლავში ხვდება, გადადის ნაწლავებში, ნაწლავთა მიკროორგანიზმების ზემოქმედებით კი ჰემოგლობინის რკინისგან რკინის გოგირდოვანი ნაერთები წარმოიქმნება. სწორედ ეს ნაერთები განაპირობებს განავლის კუპრისმაგვარ შესახედაობას. სისხლდენის ზოგადი ნიშნებია საერთო სისუსტე, სიფითრე, აჩქარებული პულსი ანუ ტაქიკარდია, წნევის დაქვეითება. ამ ნიშნების სიმკვეთრე დამოკიდებულია დაკარგული სისხლის ოდენობასა და სისხლდენის სისწრაფეზე, ასე რომ, სხვადასხვა პაციენტს ისინი შესაძლოა სხვადასხვაგვარად გამოუვლინდეს. თუ ავადმყოფს დროულად არ გაეწია დახმარება, მდგომარეობა გაუარესდება, რაც შესაძლოა საბედისწეროც აღმოჩნდეს. ზოგ შემთხვევაში ავადმყოფი ნელა და დიდხანს კარგავს სისხლს, რაც რკინადეფიციტურ ანემიას იწვევს და უფრო მეტად ამძიმებს წყლულოვანი დაავადების მიმდინარეობას.
გახსოვდეთ: წყლულიდან სისხლდენისას აუცილებელია პაციენტის საავადმყოფოში გადაყვანა. დაუყოვნებლივ მიმართეთ სტაციონარს, თუ ავადმყოფს შეამჩნიეთ:
-ღებინება ყავის ნალექისმაგვარი მასებით;
-კუპრისმაგვარი განავალი;
-სისუსტე, თავბრუხვევა, სიფითრე, ტაქიკარდია, წნევის დაქვეითება.
ნუ დაივიწყებთ, რომ ზოგჯერ სისხლდენა წყლულის პირველი გამოვლინებაა.
გაითვალისწინეთ, რომ ტკივილი, რომელიც მანამდე აწუხებდა პაციენტს, სისხლდენისას შესაძლოა ჩაცხრეს.
წყლულიდან სისხლდენის დიაგნოსტიკა
არსებობს წყლულიდან სისხლდენის დიაგნოზირების სხვადასხვა მეთოდი, მაგრამ ძირითადი მაინც გასტროსკოპიაა (უფრო სწორად, ეზოფაგოგასტროდუოდენოფიბროსკოპია): სპეციალური ხელსაწყოს მეშვეობით ათვალიერებენ საყლაპავის, კუჭის, თორმეტგოჯა ნაწლავის ლორწოვანს. სისხლდენის თაობაზე ეჭვის შემთხვევაში ეს გამოკვლევა სასწრაფოდ ტარდება. თანამედროვე ენდოსკოპიური ტექნიკის მეშვეობით შესაძლებელია არა მარტო სისხლდენის დიაგნოსტიკა, არამედ მისი შეჩერებაც. გარდა ამისა, კეთდება სისხლის საერთო ანალიზი და სხვადასხვა კვლევა, რომლებიც პაციენტის მდგომარეობის მიხედვით ინდივიდუალურად შეირჩევა.
აშკარა სისხლდენას სამი ძირითადი ნიშანი ახასიათებს:
-სისხლიანი ღებინება;
-მელენა - კუპრისმაგვარი, მყრალი განავალი;
-სისხლის კარგვის ზოგადი სიმპტომები.
სისხლიანი ღებინება უმეტესად კუჭის წყლულიდან სისხლდენისას ვითარდება. პირნაღები მასა მუქი ყავისფერია და ყავის ნალექს მოგვაგონებს. ასეთი შეფერილობა მარილმჟავას ზემოქმედების შედეგად სისხლში არსებული ჰემოგლობინის ქიმიური გარდაქმნის შედეგია.
ალბათ, მკითხველისთვის ინტერესმოკლებული არ იქნება, რატომ იცვლება განავლის ხასიათი წყლულიდან სისხლდენისას. სისხლი, რომელიც დაზიანებული სისხლძარღვიდან კუჭსა თუ თორმეტგოჯა ნაწლავში ხვდება, გადადის ნაწლავებში, ნაწლავთა მიკროორგანიზმების ზემოქმედებით კი ჰემოგლობინის რკინისგან რკინის გოგირდოვანი ნაერთები წარმოიქმნება. სწორედ ეს ნაერთები განაპირობებს განავლის კუპრისმაგვარ შესახედაობას. სისხლდენის ზოგადი ნიშნებია საერთო სისუსტე, სიფითრე, აჩქარებული პულსი ანუ ტაქიკარდია, წნევის დაქვეითება. ამ ნიშნების სიმკვეთრე დამოკიდებულია დაკარგული სისხლის ოდენობასა და სისხლდენის სისწრაფეზე, ასე რომ, სხვადასხვა პაციენტს ისინი შესაძლოა სხვადასხვაგვარად გამოუვლინდეს. თუ ავადმყოფს დროულად არ გაეწია დახმარება, მდგომარეობა გაუარესდება, რაც შესაძლოა საბედისწეროც აღმოჩნდეს. ზოგ შემთხვევაში ავადმყოფი ნელა და დიდხანს კარგავს სისხლს, რაც რკინადეფიციტურ ანემიას იწვევს და უფრო მეტად ამძიმებს წყლულოვანი დაავადების მიმდინარეობას.
გახსოვდეთ: წყლულიდან სისხლდენისას აუცილებელია პაციენტის საავადმყოფოში გადაყვანა. დაუყოვნებლივ მიმართეთ სტაციონარს, თუ ავადმყოფს შეამჩნიეთ:
-ღებინება ყავის ნალექისმაგვარი მასებით;
-კუპრისმაგვარი განავალი;
-სისუსტე, თავბრუხვევა, სიფითრე, ტაქიკარდია, წნევის დაქვეითება.
ნუ დაივიწყებთ, რომ ზოგჯერ სისხლდენა წყლულის პირველი გამოვლინებაა.
გაითვალისწინეთ, რომ ტკივილი, რომელიც მანამდე აწუხებდა პაციენტს, სისხლდენისას შესაძლოა ჩაცხრეს.
წყლულიდან სისხლდენის დიაგნოსტიკა
არსებობს წყლულიდან სისხლდენის დიაგნოზირების სხვადასხვა მეთოდი, მაგრამ ძირითადი მაინც გასტროსკოპიაა (უფრო სწორად, ეზოფაგოგასტროდუოდენოფიბროსკოპია): სპეციალური ხელსაწყოს მეშვეობით ათვალიერებენ საყლაპავის, კუჭის, თორმეტგოჯა ნაწლავის ლორწოვანს. სისხლდენის თაობაზე ეჭვის შემთხვევაში ეს გამოკვლევა სასწრაფოდ ტარდება. თანამედროვე ენდოსკოპიური ტექნიკის მეშვეობით შესაძლებელია არა მარტო სისხლდენის დიაგნოსტიკა, არამედ მისი შეჩერებაც. გარდა ამისა, კეთდება სისხლის საერთო ანალიზი და სხვადასხვა კვლევა, რომლებიც პაციენტის მდგომარეობის მიხედვით ინდივიდუალურად შეირჩევა.
წყლულიდან სისხლდენის მკურნალობა
როცა კონსერვატიული მეთოდებით (მხოლოდ მედიკამენტებით) სისხლდენის შეჩერება შეუძლებელია, ტარდება ოპერაცია.
Facebook კომენტარები
