საერთაშორისო დასახელება:
NATEGLINIDE
მწარმოებელი: NOVARTIS PHARMA
მოქმედი ნივთიერება: ნატეგლინიდი
კლინიკურ-ფარმაკოლოგიური ჯგუფი:
ჰიპოგლიკემიური საშუალება პერორალური მიღებისათვის
შემადგენლობა და გამოშვების ფორმა:
შემოგარსული ტაბლეტები: შეფუთვაში 12 და 84 ც.
1 ტაბ.
ნატეგლინიდი ............ 60 მგ
1 ტაბ
ნატეგლინიდი ............. 120 მგ
ფარმაკოლოგიური მოქმედება:
პერორალური ჰიპოგლიკემიური საშუალება, ფენილალანინის წარმოებული, აღადგენს ინსულინის ადრეულ სეკრეციას, რაც იწვევს კვების შემდეგ სისხლში გლუკოზის შემცელობისა და გლიკოზირილირებული Hb შემცირებას. გლუკოზის სტიმულაციის პასუხად ინსულინის ადრეული სეკრეცია – სიცოცხლისათვის მნიშვნელოვანო მექანიზმია, რომელიც უზრუნველყოფს სისხლში გლუკოზის კონცენტრაციის შენარჩუნებას. შაქრიანი დიაბეტის, ტიპი 2, დროს აღინიშნიბა ამ ფაზის დარღვევა ან არ არსებობა, ხოლო ნატეგლიდინის გავლენით – ის აღდგება. ამ მოვლენის მექანიზმი მდგომარეობს სწრაფ, შექცევად და შერჩევით ურთიერთქმედებაში პრეპარატისა კუჭქვეშა ჯირკვლის ბეტა უჯრედების ატფ–დამოკიდებულ კალიუმის არხებთან.
განსხვავებით სხვა პერორალური ჰიპოგლიკემიური სამკურნალო საშუალებებისაგან იწვევს ინსულინის გამოხატულ სეკრეციას პირველი 15 წუთში საჭმლის მიღების შემდეგ, რის შემდეგაც წესრიგდება სისხლში გლუკოზის შემცველობის მერყეობა. შემდგომი 3–4 საათის მანზილზე ინსულინის კონცენტრაცია უბრუნდება საწყის მნიშვნელობას, ე.ი. ჰიპერინსულინემია არ ვითარდება, რომელიც გამოიწვევდა უმწვავეს ჰიპოგლიკემიას.
კუჭქვეშა ჯირკვლის ბეტა– უჯრედების მიერ ინსულინის სეკრცია, გამოწვეული ნატეგლინიდით, დამოკიდებულია სისხლში გლუკოზის კონცენტრაციაზე– მისი შემცირების კვლდაკვალ ინსულინის სეკრეცია მცირდება.საკვების ან დექსტროზის ხსნარის ინფუზია იწვევს ინსულინის სეკრეციის გამოხატულ მომატებას. ნატეგლინიდს შეუძლია სისხლში გლუკოზის დაბალი კონცენტრაციისას უმნიშვნელო გავლენა მოახდინოს ინსულინის სეკრეციაზე, რაც დამატებითი ფაქტორია, მოსალოდნელი ჰიპოგლიკემიის განვითარების (მათ შორის კვების გამოტოვებისას).
ჩვენებები:
შაქრიანი დიაბეტი ტიპი 2, დიეტოთერაპიის უეფექტობისა და ფიზიკური დატვირთვის დროს (მონოთერაპიის და სხვა მექანიზმის ჰიპოგლიკემიურ საშუალებებთან კომბინაციისას, მაგალითად მეტფორმითან).
მიღების წესი და დოზირება:
შიგნით, უშუალოდ ჭამის წინ (პრეპარატის მიღებასა და ჭამას შორის შუალედი არ უნდა აჭარბებდეს 30 წთ).
მონოთერაპიისას რეკომენდებული დოზა – 120მგ 3–ჯერ დღეში (საუზმის, სადილის და ვახშმის წინ). თუ სასურველ ეფექტი არ დადგა, ერთჯერადი დოზა იზრდება 180მგ–მდე. დოზირების კორექტირება ხდება გლიკოზილირებული ჰემოგლობინის Hb რეგულარული კონტროლით.
გასათვალისწინებელია, რომ პრეპარატის ეფექტურობის შესაფასებლად ყურადღება ექცევა ჭამის შემდეგ, აგრეთვე ჭამიდან 1–2 სთ–ის შემდეგ სისხლში გლუკოზის შემცველობას.
კომბინირებული თრაპიისას ნატეგლინადი ინიშნება 120მგ დოზით 3–ჯერ დღეში მეტფორმინთან კომბინაციაში; თუ გლიკოზირილებული ჰემოგლობინის მნიშვნელობა უახლოვდება სასურველს (7.5% ნაკლებს), დოზა შეიძლება დაქვეითდეს 60მგ–მდე 3–ჯერ დღეში.
თირკმელების ფუნქციის დარღვევისას დოზირების რეჟიმი კორექციას არ საჭიროებს.
განსაკუთრებული მითითებები:
მხედველობაში უნდა მივიღოთ, რომ ჰიპოგლიკემიის განვითარების რისკი ნატეგლინადის მიღების ფონზე, ისე როგორც სხვა ჰიპოგლიკემიური სამკურნალო საშუალებებისა, უფრო მაღალია ხანდაზმულებში, მცირე კვებისას, თირკმელზედას ან ჰიპოფიზის უკმარისობისას.
სისხლში გლუკოზის შემცველობის დაქვეითება შეიძლება პროვოცირებული იყოს ეთანოლის მიღებით, გაძლიერებული ფიზიკური დატვირთვით, ასევე სხვა ჰიპოგლიკემიური სამკურნალო საშუალებების ერთდროული მიღებით.
ავადმყოფები, რომლებიც მუშაობენ მექანიზმებთან და მართავენ ავტოტრანსპორტს, ყურადღება უნდა მიქციონ ჰიპოგლიკემიის პროფილაქტიკას.
უკუჩვენებები:
ჰიპერმგრძნობელობა;
შაქრიანი დიაბეტი ტიპი 1;
დიაბეტური კეტოაციდოზი;
ორსულობა, ლაქტაცია.
სიფრთხილით: თირკმელზედა ან ჰიპოფიზური უკმარისობა, ალკოჰოლიზმი, მომატებული ფიზიკური დატვირთვა, კომბინირებული თერაპია ჰიპოგლიკემიური საშუალებებით, ხანდაზმულობა, მცირე კვება.
ბავშვებში და ღვიძლის ფუნქციის გამოხატული დარღვევისას პრეპარატის უსაფრთხოება და ეფექტურობა არ არის შესწავლილი.
გვერდითი მოქმედება:
ჰიპოგლიკემიის სიმტომები (მომატებული ოფლიანობა, კანკალი, თავბრუსხვევა, მადის გაძლიერება, გულისცემის გაძლიერება, გულისრევა, სისუსტე, უძლურება); „ღვიძლის“ტრანსამინაზების აქტიობის გარდამავალი მომატება სისხლში; ალერგიული რეაქციები (გამონაყარი, ქავილი, ჭინჭრის ციება).
ჭარბი დოზირება:
სიმპტომები: სხვადასხვა სიმძიმით კლინიკურად გამოხატული ჰიპოგლიკემიის პოტენციური გაღრმავების შესაძლებლობა.
მკურნალობა: საშუალო სიმძიმის დროს – დექსტროზის ხსნარის/შაქრის დანიშვნა შიგნით მისაღებად, პრეპარატის დოზის კორექცია და/ან საკვების მიღება;
მძიმე ჰიპოგლიკემიისას, მიმდინარე ნევროლოგიური გამოვლინებით (კომა, კრუნჩხვა) ვენაში შეყავთ დექსტროზის ხსნარი, სიმპტომატური თერაპია.
ჰემოდიალიზი არაეფექტურია პრეპარატის პლაზმის ცილებთან მაღალი შეჭიდულობის გამო.
განსაკუთრებული მითითებები:
მხედველობაში უნდა მივიღოთ, რომ ჰიპოგლიკემიის განვითარების რისკი ნატეგლინადის მიღების ფონზე, ისე როგორც სხვა ჰიპოგლიკემიური სამკურნალო საშუალებებისა, უფრო მაღალია ხანდაზმულებში, მცირე კვებისას, თირკმელზედას ან ჰიპოფიზის უკმარისობისას.
სისხლში გლუკოზის შემცველობის დაქვეითება შეიძლება პროვოცირებული იყოს ეთანოლის მიღებით, გაძლიერებული ფიზიკური დატვირთვით, ასევე სხვა ჰიპოგლიკემიური სამკურნალო საშუალებების ერთდროული მიღებით.
ავადმყოფები, რომლებიც მუშაობენ მექანიზმებთან და მართავენ ავტოტრანსპორტს, ყურადღება უნდა მიქციონ ჰიპოგლიკემიის პროფილაქტიკას.
ურთიერთქმედება:
თრგუნავს ტოლბუტამიდის მეტაბოლიზმს. არ ურთიერთქმედებს ვარფარინთან, დიკლოფენაკთან, ტროგლიტაზონთან და დიგოქსინთან, მეტფორმინთან და გლიბენკლამიდთან. ბეტა– ადრენობლოკატორებს შეუძლიათ ჰიპოგლიკემიის გამოვლენის შენიღბვა. რამდენადაც ნატეგლინიდს აქვს მაღალი სწრაფვა პლაზმის ცილებისადმი, in vitro ცდებში შესწავლილი იქნა მისი ურთიერთქმედება რიგ სამკურნალო საშუალებებთან, რომლებიც ინტენსიურად უკავშირდებიან პლაზმის ცილებს (ფუროსემიდი, პროპრანოლოლი, კაპტოპრილი, ნიკარდიპინი, პრავასტატინი, ვარფარინი, ფენიტოინი, აცეტილსალიცილის მჟავა, გლიბენკალმიდი და მეტფორმინი), ამ დროს კლინიკური მნიშვნელობის ურთიერთქმედება არ იქნა დადგენილი. არასტეროიდული ანთების საწინააღმდეგო პრეპარატები (მათ შორის სალიცილატები), მაო–ს ინჰიბიტორები, არასელექტიური ადრენობლოკატორები და ჰიპოგლიკემიური სამკურნალო საშუალებები ნეტაგლინადის ეფექტს აძლიერებენ; თიაზიდური დიურეტიკები, გლუკოკორტიკოსტეროიდები, ადრენოსტიმულატორები, თირეოიდული სამკურნალო საშუალებები – აქვეითებენ.
