ალგოდისმენორეა სიმპტომთა კომპლექსია, რომელიც მენსტრუაციის პერიოდში აღმოცენებული ნეიროვეგეტაციური დარღვევებით და ტკივილით ვლინდება. თუ მხოლოდ ტკივილი აღინიშნება, საქმე გვაქვს ალგომენორეასთან ან მენალგიასთან.
ალგოდისმენორეა საკმაოდ გავრცელებულია. ის 14-დან 44 წლამდე ასაკის ქალების 31-52%-ს აწუხებს. ამასთანავე, ასიდან 10 შემთხვევაში ტკივილი ისეთი ძლიერია, რომ ქალი შრომისუუნარო ხდება.
განასხვავებენ ორი სახის ალგოდისმენორეას: პირველადს, რომელიც არ უკავშირდება სასქესო აპარატის ანატომიურ თავისებურებებს და მეორეულს ანუ გენიტალიების პათოლოგიით განპირობებულს. პირველადი ალგოდისმენორეა უფრო მეტად გოგონებსა და არანამშობიარევ ქალებს აღენიშნებათ და მუცლის მწვავე (სამშობიარო ჭინთვების მსგავსი) ტკივილი ახასიათებს. ტკივილის სინდრომი უმეტესად პირველივე მესტრუაციისას აღმოცენდება. ამ დროს, ჩვეულებრივ, ადგილი აქვს ასთენონევროზულ სინდრომს გენიტალიების ჰიპერპლაზიასთან ერთად, მაგრამ არცთუ იშვიათად ძლიერ ალგოდისმენორეას უჩივიან ფიზიკურად კარგად განვითარებული პაციენტები, რომელთაც არც გენიტალიების ჰიპერპლაზია ახასიათებთ და არც ცენტრალური ნერვული სისტემის სისუსტე.
კარგა ხანს მიაჩნდათ, რომ პირველადი ალგოდისმენორეის დროს ტკივილი ფსიქოგენური ბუნების იყო. ზოგი ამის მიზეზად მიიჩნევდა ნეიროენდოკრინულ ცვლილებებს, მინერალების, ნახშირწყლების, ჰორმონების ცვლის, თავის ტვინის ბიოელექტრული აქტივობის დარღვევას. ამჟამად პირველად ალგოდისმენორეას უკავშირებენ პროსტაგლანდინების გადაჭარბებულ სინთეზს. სწორედ ამით აიხსნება, რომ მენსტრუაციის დროს ტკივილს ამცირებს ან სრულიად აქრობს ანთების საწინააღმდეგო არასტეროიდული საშუალებები (პრეპარატები, რომლებიც თრგუნავს პროსტაგლანდინების სინთეზს).
ისევე როგორც ჰიპერპროსტაგლანდინემიას (პროსტაგლანდინების სიჭარბეს), პირველად ალგოდისმენორეასაც ახასიათებს არა მარტო მუცლის ტკივილი, არამედ ვეგეტოსისხლძარღვოვანი სიმპტომებიც: თავის ტკივილი, გულისრევა, ღებინება, პარესთეზია, დიარეა, ოფლიანობა, ტაქიკარდია. მტკივნეული მენსტრუაციის დროს ასაკი (16-25 წელი), ვეგეტოსისხლძარღვოვანი სიმპტომები და გინეკოლოგიური გასინჯვისას პათოლოგიური ცვლილებების არარსებობა პირველად ალგოდისმენორეაზე მიგვანიშნებს.
მეორეული ალგოდისმენორეა სხვა დაავადების სიმპტომია. ასეთია, მაგალითად, შინაგანი სასქესო ორგანოების ანთებითი პროცესები, შეხორცებითი პროცესები მენჯის ღრუში, საშვილოსნოს მიომა, ენდომეტრიოზი, საშვილოსნოს არასწორი მდებარეობა ან განუვითარებლობა, გამოფხეკის შემდეგ საშვილოსნოს ყელის შიგნითა პირის შევიწროება.
მეორეული ალგოდისმენორეის დროს მტკივნეული მენსტრუაციის გარდა გამოხატულია ის სიმპტომებიც, რომლებიც ძირითად დაავადებას ახასიათებს.
მკურნალობა მიზნად ისახავს ტკივილის გამომწვევი მიზეზის მოხსნას, რაც ექიმის დაუხმარებლად შეუძლებელია. დიდი მნიშვნელობა აქვს ზოგადგამაჯანსაღებელ თერაპიას სპაზმოლიზური საშუალებების (პაპავერინის, ნო-შპას, ატოპინის, ვალერიანის), გამაყუჩებლების, დამამშვიდებლების გამოყენებით.
