მწვავე ნაზოფარინგიტს უმეტესად ვირუსული, უფრო იშვიათად კი ბაქტერიული ეტიოლოგია აქვს, ხოლო ქრონიკული ნაზოფარინგიტი უმეტესად ბაქტერიული, ზოგჯერ კი სოკოვანი ბუნებისაა. მიუხედავად ამისა, დაავადების გამშვებ მექანიზმს თითქმის ყოველთვის ვირუსული ინფექცია წარმოადგენს.
ვირუსული ბუნების ინფექციური ანტიგენების როლში ძირითადად რინოვირუსები გამოდიან, ბაქტერიული ბუნების ანტიგენებს კი წარმოადგენენ სტრეპტოკოკები, სტაფილოკოკები, დიპლოკოკები, მენინგოკოკები, პნევმოკოკები და სხვა მიკროორგანიზმები, რომლებიც, ჩვეულებრივ, ცხვირ-ხახაში არაპათოგენური ფორმით ბინადრობენ.
ნაზოფარინგიტის რისკფაქტორია ორგანიზმის გადაცივება.
სიმპტომები და მიმდინარეობა. ნაზოფარინგიტს ახასიათებს ცხვირ-ხახაში უსიამოვნო შეგრძნება: წვა, ჩხვლეტა, სიმშრალე, არცთუ იშვიათად გროვდება ლორწოვანი გამონაყოფი, ზოგჯერ - სისხლნარევიც, რომლის ცხვირ-ხახიდან გამოძევება ჭირს. ავადმყოფები ხშირად უჩივიან კეფის ტკივილს და ცხვირით სუნთქვის გაძნელებას (ცხვირის გაჭედვის გამო დუდღუნით ლაპარაკობენ). თუ ანთება სასმენ მილზე გავრცელდა (ევსტაქიტი), თავს იჩენს ყურის შუილი, ტკივილი და სმენის დაქვეითება.
ნაზოფარინგიტი ზრდასრულებში, წესისამებრ, უსიცხოდ მიმდინარეობს, ბავშვთა ასაკში კი ხშირია ტემპერატურული რეაქცია. საკმაოდ ხშირად ნუშურა ჯირკვლებზე ნადები ჩნდება. ყველა დაავადებულს აღენიშნება ჰეპატოლიენური სინდრომი (ღვიძლისა და ელენთის დაზიანება). დაავადება შესაძლოა სიყვითლითაც მიმდინარეობდეს. ასევე მოსალოდნელია გამონაყარის გაჩენა, რომელიც რამდენიმე დღე რჩება. აღსანიშნავია, რომ სხვა სიმპტომებს ზოგჯერ კონიუნქტივიტი და ლორწოვანი გარსის დაზიანება სჭარბობს.
დიაგნოსტიკა. ნაზოფარინგიტის ამოცნობა შესაძლებელია მხოლოდ კლინიკური და ლაბორატორიული მონაცემების კომპლექსური შეფასებით. ჩვეულებრივ, აღინიშნება სისხლში ლიმფოციტების მატება და ატიპური მონონუკლეარების გაჩენა.
მკურნალობა. ნაზოფარინგიტის სპეციფიკური მკურნალობა არ არსებობს, ამიტომ სამედიცინო პრაქტიკაში სიმპტომურ მკურნალობას მიმართავენ. ცხელების პერიოდში ავადმყოფს ეძლევა სიცხის დამწევი საშუალებები და უხვად სითხე. ცხვირით სუნთქვის გაძნელების დროს ინიშნება სისხლძარღვების შემავიწროებელი პრეპარატები (ეფედრინი, გალაზოლინი და სხვა). გამოიყენება მადესენსიბილიზებელი მედიკამენტებიც. ავადმყოფს ეძლევა რეკომენდაცია, ყელში ფურაცილინის თბილი ხსნარი და ნატრიუმიას ჰიდროკარბონატი გამოივლოს. ავადმყოფობის კეთილსაიმედო მიმდინარეობის შემთხვევაში კვება არ იზღუდება.
ნაზოფარინგიტის პროფილაქტიკა შემუშავებული არ არის.
