სისხლდენა და სტომატოლოგიური დაავადებები

სისხლდენა ყველაზე ხშირად ისეთ სტომატოლოგიურ დაავადებებს ახლავს თან, როგორიც არის პირის ღრუს ლორწოვანი გარსის ანთებითი პათოლოგიები, პულპიტი, გინგივიტი (ღრძილის ანთება), პაროდონტიტი (ანთება, რომელიც მოიცავს ღრძილს, ალვეოლური მორჩის ძვლოვან ქსოვილს, დუღაბს და პერიოდონტს). ხშირია კბილის ამოღების შემდგომი სისხლდენაც.

სხივური სტომატიტი
პირის ღრუს ლორწოვანი გარსიდან სისხლდენა ახასიათებს სხივურ სტომატიტს, როდესაც ზოგიერთი დაავადების სამკურნალოდ ჩატარებული სხივური თერაპიისას ძლიერი სხივური ეფექტის გამო სიმსივნურ ქსოვილებთან ერთად მთელი ორგანიზმი ან მისი ცალკეული ნაწილები, მათ შორის – პირის ღრუს ჯანსაღი ქსოვილებიც, განიცდიან მაიონიზებელი რადიაციის ზემოქმედებას. იცვლება სისხლძარღვთა კედლის სტრუქტურა და სუსტდება შემაერთებელი ქსოვილის ბარიერული ფუნქცია, ითრგუნება რეგენერაციული პროცესი. სისხლძარღვებისა და სისხლის შემადგენლობის ცვლილებათა ფონზე პირის ღრუს ლორწოვან გარსში ჩნდება სისხლჩაქცევები და იწყება ძლიერი სისხლდენა, ხოლო ღრძილის კიდე ზიანდება და კვდება.

პულპიტების ვიტალური ექსტირპაცია
სისხლდენა დამახასიათებელია პულპიტების ვიტალური ექსტირპაციით მკურნალობისთვისაც. კბილის ღრუდან დევიტალიზაციის (ნერვის წინასწარი მოკვლის) გარეშე, ანესთეზიის ფონზე ხდება ცოცხალი პულპის ამოკვეთა. ამ დროს გარდაუვალია პერიოდონტისა და პულპის სისხლძარღვების დაზიანება, რასაც შესაძლოა სისხლდენა მოჰყვეს. სისხლდენის შესაჩერებლად და შემდგომ გართულებათა თავიდან ასაცილებლად სისხლძარღვს ელექტროკოაგულატორით წვავენ.

გინგივიტი
არსებობს გინგივიტის რამდენიმე ფორმა. ქრონიკული კატარული გინგივიტი, რომელიც ხშირად გვხვდება მოზრდილებში, უმტკივნეულოდ იწყება და პაციენტისთვის შეუმჩნევლად მიმდინარეობს. მას ხშირად აღმოაჩენს ხოლმე სტომატოლოგი პირის ღრუს დათვალიერებისას. პაციენტები აღნიშნავენ კბილების ხეხვის დროს ღრძილებიდან სისხლდენას, რომელმაც შესაძლოა თავისთავად, მკურნალობის გარეშე გაიაროს.
ქრონიკულ კატარულ გინგივიტს, გარდა სისხლდენისა, ახასიათებს ღრძილის კბილთაშუა დვრილის ფორმისა და ფერის შეცვლა. წყლულოვან-ნეკროზული გინგივიტის დროს, რომელიც ხშირად ორგანიზმის რეზისტენტობის დაქვეითების, გრიპის, ანგინის, პირის ღრუს არასათანადო ჰიგიენის, მავნე ჩვევების (თამბაქოს წევა, სმა, ნარკოტიკების მიღება), ავიტამინოზისა და ნერვული სტრესის შედეგია, თითქმის ყველა პაციენტს აღენიშნება ღრძილებიდან სისხლდენა, რომელიც რამდენიმე კვირიდან რამდენიმე წლამდეც კი გრძელდება. სისხლდენასთან ერთად პაციენტები უჩივიან ღრძილების ტკივილს, ჭამისა და მეტყველების გაძნელებას, პირის ღრუში უსიამოვნო სუნს და ჰიპერსალივაციას (უხვ ნერწყვდენას).
ჰიპერტროფიული გინგივიტისთვის, რომელიც უმთავრესად წინა კბილების მიდამოში ვითარდება, დამახასიათებელია კბილების წმენდის დროს ღრძილებიდან სისხლდენა. ზოგჯერ სისხლდენა სპონტანურად იწყება ღამით. მასთან ერთად თავს იჩენს ღრძილების ქავილი. გინგივიტის ეს ფორმა განსაკუთრებით ხშირია ორსულებში (45-50%) და ვითარდება თანკბილვის პათოლოგიების, ჰიგიენური წესების დაუცველობის და არასწორი პროთეზირების შედეგად.

პაროდონტიტი
პაროდონტიტს, უწინარეს ყოვლისა, პირის ღრუს ცუდი ჰიგიენა და უხარისხო ბჟენები იწვევს. არცთუ უმნიშვნელო როლს ასრულებს გენეტიკური განწყობა, არასწორი კვება, ვიტამინების დეფიციტი, ნივთიერებათა ცვლის მოშლა, იმუნიტეტის დაქვეითება, ეკოლოგიური ფაქტორები და მუდმივი სტრესი.

პაროდონტიტი

პაროდონტიტს ახასიათებს ღრძილებიდან თვითნებური სისხლდენა, რომელსაც თან სდევს მწვავე ტკივილი. თვალითაც კარგად ჩანს მკვეთრად გაწითლებული და შეშუპებული ღრძილი, საიდანაც შეხებისას სისხლი დის. პაროდონტიტის მძიმე ფორმის დროს სისხლდენა იწყება მაგარი საკვების ჩაკბეჩისას. პარალელურად ირყევა კბილები, პირის ღრუში კი დიდი რაოდენობით ჩნდება ღრძილზედა და ღრძილქვედა ქვები.

სისხლმდენი
დაავადებების
მკურნალობა

უპირველეს ყოვლისა, აუცილებელია ანთებითი პროცესის ჩაქრობა, რაც მედიკამენტური თერაპიითა და “საშინაო დაავალებებით” მიიღწევა. კბილიდან ნადებისა და ქვების მოსაცილებლად ჩვენს განკარგულებაშია საკმაოდ ბევრი საშუალება – პროფესიული პასტებითა და ჯაგრისით დაწყებული, ულტრაბგერითი აპარატით დამთავრებული. გინგივიტის სტადიაში მკურნალობისთვის საკმარისია ნადებისგან კბილის პროფესიული გაწმენდა ულტრაბგერის საშუალებით და ღრძილის ანთების საწინააღმდეგო თერაპია. პაროდონტიტის მსუბუქი ფორმისას ასევე საჭიროა სპეციალური სავლებები. ვინაიდან პაროდონტიტის ყველაზე ხშირი მიზეზი ვიტამინების, უმთავრესად კი C ვიტამინის  ნაკლებობაა, უნდა გაიზარდოს რაციონში ამ ვიტამინით მდიდარი პროდუქტების შემცველობა. განსაკუთრებით მარგებელია ფორთოხალი და შავი მოცხარი.
“საშინაო დავალება” ღონისძიებათა კომპლექსია, რომელსაც პაციენტი თავად იტარებს ბინაზე. იგი მოიცავს პირის ღრუში მცენარეული ნაყენებისა და სამკურნალო ხსნარების გამოვლებას, მასაჟს. კბილების გაწმენდის შემდეგ აუცილებლად უნდა ჩავიტაროთ ღრძილების მასაჟი. ამისთვის საჩვენებელ და ცერა თითებზე ვიცხებთ ცოტაოდენ კბილის პასტას. მასაჟი იწყება ყბის ცენტრიდან, თანდათან თითები გადაინაცვლებს გვერდებზე. ზედა ყბაზე მოძრაობა ხორციელდება ზევიდან ქვევით – ღრძილებიდან კბილებისკენ, ქვედა ყბაზე კი ქვევიდან ზევით. მასირება ხდება წრიული მოძრაობებით. დილით მასაჟი საათის ისრის მიმართულებით კეთდება, საღამოს კი საპირისპიროდ.
ლორწოვანზე დაწოლა ტკივილს არ უნდა იწვევდეს. ამასთანავე, დილით ზეწოლა უფრო ძლიერი უნდა იყოს, ვიდრე საღამოს. მასაჟი დაახლოებით 5-7 წუთს გრძელდება, შემდეგ კი აუცილებელია პირის ღრუში 2-3 წუთის განმავლობაში სალბის ან გვირილის ნაყენის გამოვლება. ღრძილების მოსამაგრებლად და პაროდონტიტის პროფილაქტიკისთვის რეკომენდებულია ღრძილებში მარილიანი ნატურალური თაფლის შეზელა (20 გ თაფლი + 5-10 გრამი სუფრის მარილი), სალბის, გვირილის ნაყენის გამოვლება.

სისხლდენა  კბილის
ამოღებისას ან მის
შემდეგ

კბილის ამოღებას, ისევე როგორც ნებისმიერ სხვა ოპერაციას, თან სდევს სისხლდენა, რომელიც, ჩვეულებრივ, კბილის ამოღებიდან რამდენიმე წუთის შემდეგ ჭრილობის სისხლძარღვში კოლტის წარმოქმნის შედეგად წყდება. კბილის ამოღებისას ძლიერი სისხლდენა მსხვილი სისხლძარღვის ძლიერი ტრავმით და მისი დაზიანებით არის განპირობებული. ზოგჯერ ანესთეზიისთვის გამოყენებული ადრენალინი თავდაპირველად ავიწროებს ჭრილობის არტერიოლებს, 1-2 საათის შემდეგ კი აფართოებს სისხლძარღვებს და მეორეულ სისხლდენას იწვევს. ხდება ისეც, რომ სისხლდენა კბილის ამოღებიდან რამდენიმე დღის შემდეგ იწყება, რაც ჭრილობის ინფიცირების მანიშნებელია.
საერთო ჯამში, კბილის ამოღებისას სისხლდენას ადგილობრივი და ზოგადი მიზეზები იწვევს. ადგილობრივი მიზეზებია ღრძილის ან კბილბუდის ფართო დაზიანება, კბილის ირგვლივ ქსოვილის ანთება, უშუალოდ ექსტირპაციის შემდეგ პირის ღრუს ხშირი გამორეცხვა თბილი ხსნარით; ზოგადი მიზეზებია დაავადებები, რომლებსაც თან სდევს სისხლის შედედების აქტიურობის დაქვეითება (ჰემოფილია, ლეიკოზი, მალარია, სეფსისი). ასეთი სახის სისხლდენას აძლიერებს ჰიპერტონიული დაავადება, ფიზიკური დატვირთვა.

როგორ მოვიქცეთ, თუ
კბილის ამოღების
შემდეგ სისხლდენა
არ შეჩერდა

თუ კბილის ამოღებიდან 5-6 საათის შემდეგ პაციენტს სისხლდენა არ შეუწყდა, ამის შესახებ უნდა აცნობოს ქირურგს, რომელმაც კბილი ამოუღო. შესაძლოა, სისხლდენის მიზეზის, მისი ლოკალიზაციის დასადგენად განმეორებითი ვიზიტი გახდეს საჭირო. თუ სისხლი ღრძილის გაგლეჯილი ჯიბიდან მოდის, საკმარისია მისი კიდეების გაკერვა, რათა შეიქმნას პირობა სისხლის კოლტის წარმოსაქმნელად. ზოგჯერ ჭრილობაში იდება ტამპონი, რომელსაც 4-6 დღის შემდეგ იღებენ. როდესაც ადგილობრივი ღონისძიებები უშედეგოა, თანაც პაციენტს სისხლდენისადმი მიდრეკილი დაავადება აქვს, მივმართავთ სისხლდენის შეჩერების ზოგად ხერხებს.

სტომატოლოგიურ
დაავადებათა თანმხლები
სისხლდენების თავიდან
აცილება

პაროდონტის ქსოვილის ანთებითი დაავადებების საუკეთესო პროფილაქტიკა პირის ღრუს საგულდაგულო მოვლა და სწორი ჰიგიენაა. ბევრი კბილების ხეხვას ნახევარ წუთში ამთავრებს, რაც არ არის საკმარისი. კბილთაშუა სივრცეებს ძაფით სპეციალური გაწმენდა რომ სჭირდება, ცოტამ თუ იცის. კბილების წმენდისას უმნიშვნელო სისხლდენა და პირის ღრუდან უსიამოვნო სუნი პაროდონტიტის პირველი ნიშნებია, რომელთა გაჩენისთანავე აუცილებელია სტომატოლოგთან მისვლა.
ჰიგიენურ ღონისძიებებთან ერთად პაროდონტიტის მკურნალობისა და პროფილაქტიკისთვის დიდი მნიშვნელობა ენიჭება კვებას. პაციენტებმა უნდა მიირთვან რაც შეიძლება მეტი უმი ხილ-ბოსტნეული. ეს, ერთი მხრივ, ხელს შეუწყობს კბილების თვითგაწმენდას, პაროდონტის ქსოვილების გავარჯიშებას, მეორე მხრივ კი ორგანიზმში ვიტამინურ ბალანსს დაარეგულირებს. აუცილებელია დიდი ოდენობით რძის (ის კალციუმის ბუნებრივი წყაროა) და ფთორით მდიდარი პროდუქტების – თევზეულის, სიმინდის, წიწიბურას, ოხრახუშის მიღება. ყოველ 3-4 თვეში ერთხელ პროფილაქტიკური სტომატოლოგიური გასინჯვა უნდა ჩატარდეს.

რჩევები მომავალ დედებს

მომავალი დედები უნდა ეცადონ, დაზიანებულ, დაავადებულ კბილებსა და ღრძილებს ორსულობამდე უმკურნალონ. თუ ვერ მოახერხეს, მკურნალობა შეიძლება ორსულობის მე-4-დან მე-6 თვემდე. კარიესული კბილების მქონე დედა შვილს მიკროორგანიზმების მთელ თაიგულს გადასცემს, რაც მომავალში რამდენადმე დააჩქარებს ბავშვის კბილების გაფუჭებას.
ერთ რჩევას კბილების გათეთრების მოყვარულებსაც მივცემთ: ქიმიური ნივთიერებებით კბილების გათეთრება ყველასთვის როდი შეიძლება. ის აკრძალულია მათთვის, ვისაც აქვს ბზარები კბილის მინანქარზე, კარიესული კბილები, პაროდონტის დაავადება, ლითონური ბჟენები ან გადაკრული კბილები. 20 წლამდე, სასურველია, ამ პროცედურისგან საერთოდ შევიკავოთ თავი.
უნდა ვახსენოთ თამბაქოს წევის მავნეობაც. პირის ღრუს ლორწოვან გარსს უხვი სისხლმომარაგება აქვს. ნიკოტინი პირის ღრუს ლორწოვანი გარსის სისხლძარღვთა მყისიერ სპაზმს იწვევს, რის გამოც უარესდება ღრძილების სისხლმომარაგება, მათი კვება. დღეში 10-ზე მეტი სიგარეტის მოწევისას ორჯერ იზრდება პაროდონტიტის განვითარების ალბათობა, რასაც ხელს უწყობს კბილების შიგნითა ზედაპირებზე ნიკოტინური ნადები, რომელზეც ადვილად მრავლდებიან მიკრობები და წარმოიქმნება ქვები. როდესაც ადამიანი ადრეულ ასაკში იწყებს თამბაქოს წევას, მას 30-35 წლისთვის თითქმის გარანტირებული აქვს პირის ღრუს დაზიანება და პაროდონტის ქსოვილების ანთებითი პათოლოგიები.

სისხლდენა

სისხლი ადამიანის ერთ-ერთი ძირითადი ბიოლოგიური სითხეა, რომელიც განუწყვეტლივ მოძრაობს. ადამიანის სისხლძარღვოვანი ქსელის ლაბირინთში დღე-ღამეში საშუალოდ 200 ათასი ლიტრი სისხლი გაედინება. ეს სითხე მონაწილეობს ორგანიზმის თერმორეგულაციაში, იცავს მას უცხო აგენტებისგან, საკვები ნივთიერებებითა და ჟანგბადით ამარაგებს 300 ტრილიონამდე უჯრედს, იქიდან კი ნივთიერებათა ცვლის შუალედური და საბოლოო პროდუქტები გამოაქვს. ამიტომაც არის საშიში ნებისმიერი ხასიათისა და ინტენსივობის სისხლდენა, რომელიც სისხლის რაოდენობრივ ცვლილებას, მის ფუნქციათა მოშლას და ჰომეოსტაზის რღვევას იწვევს. სისხლდენა განსაკუთრებით საშიშია ბავშვებისა და მოხუცებისთვის, რადგან მათი ორგანიზმი ძნელად ეგუება მოცირკულირე სისხლის მოცულობის სწრაფ შემცირებას.

სისხლდენის მიზეზები
სისხლდენის უშუალო მიზეზი სისხლძარღვის დაზიანებაა. სისხლძარღვს ორგვარი ფაქტორი აზიანებს: მექანიკური და ნეიროტროფიკული.
-მექანიკურ ფაქტორებს მიეკუთვნება ტრავმა (გაგლეჯა, ჭრილობა, დამწვრობა, მოყინვა და სხვა), არტერიული წნევის მატება და ატმოსფერული წნევის მატება, რაც სისხლძარღვის კედლის მთლიანობას არღვევს;
-ნეიროტროფიკული ფაქტორების გავლენით ძლიერდება სისხლძარღვის კედლის გამავლობა ცნს-ის ტროფიკული (კვებითი) ფუნქციის მოშლის ნიადაგზე სისხლძარღვის სანათურის გაფართოების გამო. ამ ფაქტორებიდან აღსანიშნავია:
-პათოლოგიური პროცესები – ჩირქოვანი ანთება, ავთვისებიანი სიმსივნე, კუჭისა და თორმეტგოჯა ნაწლავის წყლული;
-ვიტამინური ბალანსის ცვლილება ორგანიზმში;
-ტოქსინების ან სხვა ქიმიური ნივთიერებების ზემოქმედება;
-დაავადებები, რომლებიც სისხლის ქიმიურ შემადგენლობას ცვლის, მათ შორის – ჰემოფილია, სიყვითლე, ქუნთრუშა, სეფსისი და სხვა.

სისხლდენის ტიპები
-პირველადია სისხლდენა, რომელიც დამაზიანებელი ფაქტორის ზემოქმედებისთანავე იწყება.
-მეორეული სისხლდენა შედარებით იშვიათია. მისი მიზეზი შესაძლოა იყოს დაზიანებულ სისხლძარღვზე არსებული კვანძის მოვარდნა, თრომბის მოცილება მეორეული ტრავმის, მაგალითად, უხეში ტრანსპორტირების შედეგად, როდესაც დაჭრილი კიდური სათანადოდ არ არის იმობილიზებული, სისხლძარღვის კედლის დარღვევა ჭრილობაში არსებული ნამსხვრევით, უცხო სხეულით ან დრენაჟის მილით და სხვა.
განარჩევენ მეორეული სისხლდენის ადრეულ და მოგვიანებით ფორმებს:
ა) ადრეული მეორეულია სისხლდენა არაინფიცირებული ჭრილობიდან დამაზიანებელი ფაქტორის ან ტრავმის მოქმედების შემდგომ პირველსავე საათებში, როდესაც არტერიული წნევის მომატების ან სისხლძარღვის სპაზმის მოხსნის გამო სისხლის ნაკადი წყვეტს კოაგულაციის შედეგად შედედებულ თრომბს.
ბ) გვიანი მეორეულია სისხლდენა, რომელიც შეიძლება დაიწყოს ჭრილობის ინფიცირების შემდეგ ნებისმიერ დროს და გამოწვეულია ჩირქოვანი ანთებითი პროცესის გამო სისხლძარღვის კედლის დაზიანებით ან დაზიანების ადგილას წარმოქმნილი თრომბის დაშლით.
-გარეგანია სისხლდენა, როდესაც სისხლი სხეულის გარეთ იღვრება და თვალითაც ჩანს.
-შინაგანია სისხლდენა, როდესაც სისხლი იღვრება სხეულის ამა თუ იმ ღრუში ან ღრუ ორგანოში (პლევრაში, მუცლის ღრუში, გულმკერდის ღრუში, კუჭში, საშვილოსნოში და სხვა), მაგრამ არა გარეთ.
არსებობს ქსოვილოვანი სისხლდენა, როდესაც სისხლი რომელიმე ორგანოს ქსოვილში (კანქვეშა უჯრედისში, ტვინოვან ქსოვილში) იღვრება. კანქვეშა სისხლჩაქცევას, რომელსაც მომრგვალო ლაქის სახე აქვს, პეტექია ეწოდება. როდესაც კანქვეშა სისხლჩაქცევა დიფუზურია და ქსოვილები სისხლით არის გაჟღენთილი, ლაპარაკობენ ჰემორაგიულ ინფილტრაციაზე. როდესაც სისხლჩაქცევა წარმოშობს მკვეთრად შემოფარგლულ შესივებას, რომლის შეხებისას შეიგრძნობა ფამფალი, საქმე გვაქვს ჰემატომასთან.
შინაგანი სისხლდენა ფარულიც შეიძლება იყოს და აშკარაც.
ფარულია სისხლდენა, რომელსაც მკაფიო გარეგნული ნიშნები არ გააჩნია. მას მხოლოდ კვლევის სპეციალური მეთოდებით ადგენენ. ამ დროს სისხლი იღვრება პერიტონეუმში, პლევრის ღრუში, პერიკარდიუმში, სუბდურალურ სივრცეში, სახსრის ღრუში და სხვა, საიდანაც გამოსავალს ვერ პოულობს.
ჰემატურია ფარული სისხლდენის ერთგვარი ნაირსახეობაა – შარდსასქესო სისტემის ზოგიერთი დაავადების დროს შარდში სისხლის ელემენტები (ერითროციტები) ჩნდება. განასხვავებენ მიკრო- და მაკროჰემატურიას. მიკროჰემატურიის დროს შარდში ერითროციტები მიკროსკოპული, უმნიშვნელო რაოდენობით არის და მათი აღმოჩენა მხოლოდ მიკროსკოპული კვლევით შეიძლება, მაკროჰემატურიისას კი მათი რაოდენობა იმდენად დიდია, რომ ეს შეუიარაღებელი თვალითაც ჩანს – შარდი წითლდება ან ჟანგისფერს იღებს.
აშკარა სისხლდენის დროს სისხლი იღვრება ლორწოვან ღრუებში: კუჭში, შარდის ბუშტში, საშვილოსნოში, – საიდანაც შესაძლოა გამოჰყვეს ამ ღრუებიდან გამოყოფილ სითხეს.
არტერიული სისხლდენა. არტერიებში არსებული მაღალი წნევის გამო არტერიული სისხლდენა გამოირჩევა ნაკადის სიძლიერით და შადრევანს მოგვაგონებს. სისხლი ალისფერია და გულის შეკუმშვათა სინქრონულად პულსირებს. არტერიის გადაჭრის დროს სისხლი დის გადაჭრილი სისხლძარღვის როგორც ცენტრალური, ისე მეორე, პერიფერიული (გულის მხარეს მდებარე) ბოლოდან, თუმცა უკანასკნელ შემთხვევაში ნაკადი უფრო სუსტია. პერიფერიული ბოლოდან სისხლის დენა იმით აიხსნება, რომ ცენტრალურ და პერიფერიულ ბოლოებს, აგრეთვე ამ უკანასკნელსა და მეზობელ არტერიებს შორის თითქმის ყოველთვის არსებობს ანასტომოზები.
არტერიული სისხლდენა საკმაოდ ძლიერი სისხლდენაა, ყველაზე სწრაფად იწვევს მწვავე სისხლნაკლებობას და სწრაფ, გადაუდებელ სამედიცინო დახმარებას საჭიროებს, რადგან ჟანგბადოვანი შიმშილის გამო ტვინისა და გულ-სისხლძარღვთა სისტემის ფუნქციათა მოშლის შედეგად ადამიანი შესაძლოა დაიღუპოს.
ვენური სისხლდენის დროს სისხლი მუქი ალუბლისფერია (მოშავო), არ პულსირებს და მდორედ, უწყვეტად და თანაბარზომიერად მოედინება. ზოგ შემთხვევაში, მაგალითად, უსახელო, ლავიწქვეშა და საუღლე ვენების დაზიანებისას, ვენური ნაკადიც შეიძლება პულსირებდეს. ვენის გადაჭრის დროს სისხლი უმთავრესად პერიფერიული ბოლოდან მოედინება, დაჭრისთანავე – ცენტრალური ბოლოდანაც, მაგრამ როგორც კი ვენის ცენტრალური სეგმენტი სისხლისგან დაიცლება, სისხლდენა წყდება. ცენტრალური ბოლოდან სისხლის ძლიერი ნაკადი მაშინ დის, როდესაც დაშავებულს აქვს ვენების სარქვლების ნაკლოვანება ან დაზიანებულია კისრის დიდი ვენები.
ვენური სისხლდენა საშიშია იმითაც, რომ არსებობს ჰაეროვანი ემბოლიის საფრთხე. ზოგიერთი ვენა, მაგალითად, კისრისა, გადაჭრის შემდეგ არ ეშვება და მისი სანათური ღია რჩება. თუ ამ დროს ვენებში უარყოფითი წნევა მაღალია (რაც ღრმა ჩასუნთქვისას ხდება), მათში ჰაერი შეიწოვება, რაც უმეტესად ადამიანის სიკვდილს იწვევს.
კაპილარული სისხლდენა. ამ დროს ცალკეული სისხლმდენი სისხლძარღვები არ ჩანს, სისხლი მუქი წითელია და ჭრილობიდან ისე ჟონავს, როგორც სველი ღრუბლიდან – წყალი. კაპილარული სისხლდენა თავისთავადაც ადვილად წყდება და შესაძლოა, უბრალო ნახვევმა ან დაწოლამაც კი შეაჩეროს. ის საშიშია მხოლოდ მაშინ, როდესაც ადამიანს სისხლის შედედების უნარი დაქვეითებული აქვს (ჰემოფილია, ღვიძლის დაავადებები, სეფსისი).
პარენქიმული სისხლდენა თან ახლავს ფილტვების, ელენთის, თირკმელებისა და ღვიძლის დაზიანებას. საკმაოდ ძლიერი და ხანგრძლივია, ამიტომ განსაკუთრებით საშიშიც არის. ამ ორგანოთა სისხლძარღვები ისე ღრმად არიან შეზრდილნი პარენქიმაში, რომ მათი გაცალკევება შეუძლებელია, ამიტომ პარენქიმული სისხლდენისას სისხლმდენია ჭრილობით დაზიანებული შინაგანი ორგანოების მთელი ზედაპირი. მისი შეჩერება მხოლოდ და მხოლოდ სპეციალური ქირურგიული მეთოდებით არის შესაძლებელი.
შერეულ სისხლდენას ახასიათებს როგორც არტერიული, ისე ვენური სისხლდენისთვის დამახასიათებელი ნიშნები.

განასხვავებენ სისხლის დანაკარგის (მწვავე ანემიის) 4 ხარისხს:
I ხარისხი: პაციენტის საერთო მდგომარეობა დამაკმაყოფილებელია, მაჯისცემა გახშირებულია, მაჯა – საკმარისი ავსებისა, არტერიული წნევა – ნორმის ფარგლებში, სისხლში ჰემოგლობინის დონე აღემატება 8 გ/%-ს, მოცირკულირე სისხლის მოცულობის დეფიციტი არ აღემატება 5%-ს.
II ხარისხი: პაციენტის საერთო მდგომარეობა საშუალო სიმძიმისაა, მაჯისცემა – ხშირი, არტერიული წნევა დაქვეითებულია 80 მმ ვწყ სვ-მდე, სისხლში ჰემოგლობინის დონე 8 გ/%-მდეა, მოცირკულირე სისხლის მოცულობის დეფიციტი აღწევს 15%-ს.
III ხარისხი: პაციენტის მდგომარეობა მძიმეა, მაჯისცემა – ძაფისებრი, არტერიული წნევა დაქვეითებულია 60 მმ ვწყ სვ-მდე, სისხლში ჰემოგლობინის დონე 5 გ/%-მდეა, მოცირკულირე სისხლის მოცულობის დეფიციტი აღწევს 30 %-ს.
IV ხარისხი: პაციენტი აგონიის მოსაზღვრე მდგომარეობაშია, მაჯისცემა არ ესინჯება, არტერიული წნევა არ ეზომება, სისხლში ჰემოგლობინის დონე 5 გ/%-ზე ნაკლებია, მოცირკულირე სისხლის მოცულობის დეფიციტი 30%-ს აღემატება.
სისხლდენას, როდესაც სისხლნაკლებობა 35-40%-ია, პროფუზიული ანუ ზღვარგადასული ეწოდება. ამ შემთხვევაში პაციენტი შესაძლოა უსწრაფესმა ზომებმაც კი ვერ გადაარჩინოს.

სისხლდენის შეჩერება. ჰემოსტაზი
ჰემოსტაზი ორგანიზმის მიერ სისხლის მოცულობის თვითაღდგენაა, რაც სისხლმბადი ორგანოების მეშვეობით ხორციელდება.
სისხლდენის შემდეგ სასიცოცხლო მნიშვნელობის ორგანოების სათანადო სისხლმომარაგებისთვის ორგანიზმში ირთვება ადაპტაციის რთული მექანიზმი, რომელიც გულისხმობს:
1. სისხლძარღვების სპაზმს და კოაგულაციური პროცესების გააქტიურებას (თრომბის წარმოქმნას) სისხლის შემდგომი დანაკარგის მინიმუმამდე დასაყვანად;
2. სუნთქვისა და გულისცემის გახშირებას ორგანოებში ჟანგბადოვანი შიმშილის აღსაკვეთად;
3. დეპო ორგანოებიდან სისხლის რეზერვის გადმოსროლას მოცირკულირე სისხლის მოცულობის გასაზრდელად.

სისხლდენის შედეგები
სისხლდენის ნეგატიური შედეგებია:
-მოცირკულირე სისხლის მოცულობის შემცირება;
-გულის მუშაობის შეფერხება და ქსოვილების, განსაკუთრებით – თავის ტვინის, ღვიძლისა და თირკმელების ჟანგბადით მომარაგების გაუარესება;
-ანემია;
-დსშ (დისემინირებული სისხლძარღვშიდა შედედების) სინდრომი.

სისხლდენა შინაგანი ორგანოებიდან

სისხლდენა კუჭ-ნაწლავის ტრაქტიდან
სისხლდენა კუჭ-ნაწლავის ტრაქტიდან ნიშნავს საყლაპავის, კუჭის ან ნაწლავის ღრუში სისხლის მოხვედრას ჩამოთვლილ ორგანოთა სისხლძარღვების დაზიანების გამო.
სისხლი შეიძლება დიოდეს კუჭ-ნაწლავის როგორც ზედა, ისე ქვედა ნაწილებიდან.
კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის ზედა ნაწილად მიიჩნევა საყლაპავი მილი, კუჭი და თორმეტგოჯა ნაწლავი. აქედან სისხლდენა შესაძლოა იყოს შხამების (მჟავები და ტუტეები) შემთხვევითი მიღების ან კუჭის კიბოს შედეგი. კუჭ-ნაწლავის ზედა ნაწილიდან სისხლდენას ყველაზე ხშირად შემდეგი დაავადებები იწვევს: გასტრიტი; საყლაპავის ვარიკოზულად გაგანიერებული ვენები; მელორი-ვეისის სინდრომი.
კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის ქვედა ნაწილი თორმეტგოჯა ნაწლავსა და სწორ ნაწლავს შორის არსებულ უბანს მოიცავს. დივერტიკულიტი, ანგიოდისპლაზია, ნაწლავის პოლიპები, ბუასილი, ანალური ნაპრალი ამ ლოკალიზაციის სისხლდენის ყველაზე ხშირი მიზეზებია. განავალში არსებული სისხლი შესაძლოა კიბოს, ნაწლავის ანთებითი დაავადების, დიარეით მიმდინარე ინფექციური დაავადების ნიშანი იყოს.

კუჭ-ნაწლავიდან სისხლდენის მიზეზები

კუჭ-ნაწლავის ზედა ნაწილებიდან სისხლდენის მიზეზები:
1. კუჭის პეპტიკური წყლული
წყლული საჭმლის მომნელებელი სისტემის კედლის დაზიანებაა. ის უმეტესად კუჭსა და თორმეტგოჯა ნაწლავში ჩნდება. ამ ორგანოთა კედლის დაზიანებას ზოგჯერ სისხლძარღვის დაზიანება და ამის შედეგად განვითარებული სისხლდენაც მოსდევს. მთლიანობადარღვეული ლორწოვანი გარსი კუჭის (მჟავა) წვენის აგრესიული ზემოქმედებისადმი წინააღმდეგობის უნარს კარგავს. წყლულების განვითარებას ხელს უწყობს ანთების საწინააღმდეგო არასტეროიდული პრეპარატების, ასპირინის, ალკოჰოლის, სიგარეტის ხანგრძლივი გამოყენება. ლორწოვანი გარსი ბაქტერია ჰელიკობაცტერ პყლორი-ს ცხოველმყოფელობის შედეგადაც შეიძლება დაზიანდეს.

2. გასტრიტი
გასტრიტი შესაძლოა გამოიწვიოს კუჭის წვენის აგრესიულმა ზემოქმედებამ ამავე ორგანოს ლორწოვან გარსზე, როცა ამ უკანასკნელს ამა თუ იმ მიზეზით წინააღმდეგობის უნარი დაკარგული აქვს. გასტრიტის განვითარებას ხელს უწყობს ანთების საწინააღმდეგო არასტეროიდული საშუალებები, სტეროიდები, ალკოჰოლი, დაწვრობა და მექანიკური ტრავმა.

3. საყლაპავის ვენების ვარიკოზული გაგანიერება
საყლაპავისა და კუჭის ვენების გაგანიერება და ვენის კედლის გათხელება უმეტესად ღვიძლის დაავადებების შედეგია. ეს პათოლოგია ხშირად ღვიძლის ალკოჰოლური ციროზის ფონზე წარმოიშობა. აღნიშნული ლოკალიზაციის სისხლდენა შესაძლოა ყოველგვარი წინაპირობის გარეშეც დაიწყოს. როგორც წესი, ასეთი სისხლდენა მასიურია და კატასტროფულ შედეგებს იწვევს.

4. მელორი-ვეისის სინდრომი
ეს არის კუჭის კედლის მთლიანობის დარღვევა, რომელიც ხშირად მოსდევს ღებინების ან გულისრევის შეტევებს. ამ დროს სისხლდენას შესაძლოა პროვოცირება გაუწიოს კრუნჩხვამ, ძლიერმა ხველამ ან ისტერიულმა სიცილმა, სიმძიმის აწევამ, კუნთების გაჭიმვამ, მშობიარობამ. ჭარბად მსმელებთან ექიმები ხშირად აწყდებიან მელორი-ვეისის სინდრომს.

კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის ქვედა ნაწილიდან სისხლდენის მიზეზები

1. დივერტიკულოზი
დივერტიკულოზი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის ქვედა ნაწილიდან სისხლდენის ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული მიზეზია. დივერტიკულს უწოდებენ ნაწლავის გამობერილობას, უმეტესად უმნიშვნელოს, შედარებით იშვიათად – ძლიერს. ასეთი წარმონაქმნები მსხვილი ნაწლავის კედლების სისუსტისა და გათხელების შედეგია. როგორც წესი, ადამიანს რამდენიმე დივერტიკული ერთდროულად უჩნდება. ამ დაავადებისადმი მიდრეკილება აქვთ მათ, ვინც შეკრულობით იტანჯება და დეფეკაციას მძლავრი გაჭინთვით იწვევს.

2. ანგიოდისპლაზია
ეს პათოლოგია დივერტიკულთან ერთად სისხლდენის ერთ-ერთი უხშირესი მიზეზია. ამ დროს ნაწლავის კედელში ხდება პათოლოგიური დაგროვება ახალწარმოქმნილი წვრილი სისხლძარღვებისა, რომლებიც ადვილად სკდება. ასეთი მიკროჭრილობებით დაფარული ზედაპირებიდან პერიოდულად დის სისხლი. ანგიოდისპლაზია ხშირად მსხვილი ნაწლავის დაავადებაა. მის განვითარებას ხელს უწყობს ხანდაზმული ასაკი და თირკმლის ქრონიკული დაავადებები.

3. პოლიპები
პოლიპები კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის არასიმსივნურ დაავადებებს მიეკუთვნება. ამგვარი ახალწარმონაქმნები უმეტესად 40 წელს გადაცილებულ ადამიანებს უჩნდებათ. ძალზე იშვიათად პოლიპი სიმსივნურ ახალწარმონაქმნში გადაიზრდება. ნაწლავის პოლიპმა შესაძლოა ძლიერი სისხლდენაც გამოიწვიოს. როდესაც სისხლდენა სუსტია, აღნიშნული ახალწარმონაქმნები შესაძლოა შეუმჩნეველი დარჩეს.

4. ბუასილი და ანალური ნაპრალი
ბუასილს სწორი ნაწლავის ირგვლივ არსებული ვენების გაგანიერებასა და შეშუპებას უწოდებენ. დეფაკაციისას, უფრო სწორად, ჭინთვისას, სისხლძარღვის კედელი ზიანდება და სისხლდენა იწყება. ბუასილის დროს სისხლის დანაკარგი ხშირად უმნიშვნელოა, განმეორებადი. განავალში შეინიშნება ალისფერი სისხლი. აღნიშნული პათოლოგიის დროს ძლიერი სისხლდენა იშვიათია.
ანალური ნაპრალის დროსაც, ანალური ხვრელის კედლების დაზიანების გამო, სისხლის (ალისფერი) დანაკარგი უმნიშვნელოა. ანალური ხვრელის კედლების მთლიანობა შესაძლოა დაირღვეს მკვრივი განავლის გამოსვლის ან ძლიერი გაჭინთვის დროს, რასაც თან ახლავს სისხლდენა და მწვავე ტკივილი.

სისხლდენის სიმპტომები
კუჭ-ნაწლავის ტრაქტიდან მწვავე სისხლდენა ვლინდება სისხლიანი პირღებინებით, სისხლიანი ან შავი ნაწლავური გამონაყოფით, კუპრის მსგავსი განავლით. ღებინების დროს გადმონთხეული მასა შესაძლოა ყავის ნახარშისფერი იყოს.
სისხლდენის სიმპტომებს შეიძლება მივაკუთვნოთ: საერთო სისუსტე; სწრაფად დაღლა; ქოშინი; ტკივილი მუცლის მიდამოში; კანის სიფერმკრთალე; სისხლიანი ღებინება (კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის ზედა ნაწილიდან სისხლდენის დროს). მკვეთრი წითელი ან მუქი ბორდოსფერი განავლოვანი მასები უმეტესად კუჭ-ნაწლავის ქვედა ნაწილიდან სისხლდენის მაუწყებელია, თუმცა ასეთი რამ შეიძლება მოხდეს (იშვიათად) კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის ზედა ნაწილიდან აქტიური სისხლდენის დროსაც.
უმნიშვნელო ხანგრძლივი სისხლდენა შესაძლოა პაციენტს შეუმჩნეველი დარჩეს ან გამოვლინდეს დაღლილობით, ანემიით, შავი განავლით ან განავალში ფარულ სისხლდენაზე პოზიტიური რეაქციით.

განავალში სისხლი
განავალში სისხლის არსებობა ნაწლავის ლორწოვანი გარსისა და სისხლძარღვების მთლიანობის დარღვევის მანიშნებელია. პაციენტის გამოკითხვის შემდეგ, ჩივილების მიხედვით, ექიმმა შესაძლოა წინასწარ განსაზღვროს ამა თუ იმ დაავადების არსებობა:
-ალისფერი სისხლი, რომელიც არ არის შერეული განავალში, ბუასილისა და ანალური ხვრელის ნაპრალისთვის არის დამახასიათებელი.
-ალისფერი სისხლი ტუალეტის ქაღალდზე დამახასიათებელია ბუასილის შიგნითა კვანძებისთვის, ანალური ხვრელის ნაპრალისთვის, სწორი ნაწლავის კიბოსთვის.
-სისხლი და ლორწო თეთრეულზე ბუასილის გვიან სტადიაში სწორი ნაწლავის გამოვარდნას ახასიათებს.
-სისხლი თეთრეულზე ლორწოს გარეშე დამახასიათებელია სწორი ნაწლავის კიბოსთვის.
-განავალთან შერეული სისხლი და ლორწო დამახასიათებელია წყლულოვანი კოლიტისთვის, პროქტიტისთვის, სწორი ნაწლავის პოლიპებისა და სიმსივნეებისთვის.
-მასიური სისხლდენა შესაძლოა მსხვილი ნაწლავის დივერტიკულოზისა და იშემიური კოლიტის ნიშანი იყოს.
-შავი განავალი (მელენა) დამახასიათებელია ღვიძლის ციროზის დროს განვითარებული საყლაპავის გაგანიერებული ვენებიდან სისხლდენისთვის, კუჭის წყლულისა და კიბოსთვის, თორმეტგოჯა ნაწლავის წყლულისთვის.
-განავალში არსებული სისხლის მიზეზი უმეტესად კეთილთვისებიანია, მაგრამ სისხლდენა შესაძლოა იყოს მეტად სერიოზული დაავადებების: პოლიპების, ნაწლავის სიმსივნის, – გამოვლინებაც, ამიტომ აუცილებელია, განავალში სისხლის აღმოჩენისთანავე მიმართოთ ექიმს.

დიაგნოსტიკა
კუჭ-ნაწლავის ტრაქტიდან სისხლდენის დროს ტარდება კომპლექსური სამედიცინო გამოკვლევა და იკრიბება ანამნეზი. დიაგნოსტიკა მოიცავს:
-სწორი ნაწლავის თითით გასინჯვას;
-ციფრულ რექტოსკოპიას (სწორ ნაწლავში სისხლის თვალით აღმოჩენის მიზნით);
-ექიმს შესაძლოა დასჭირდეს ენდოსკოპიის ჩატარება. სისხლდენის დროს ენდოსკოპის მეშვეობით ტარდება არა მხოლოდ დიაგნოსტიკა, არამედ მკურნალობაც – სისხლმდენი ადგილის მოწვა ან მისი სპეციალური ნივთიერებებით დაფარვა. ეს მცირე ოპერაციული ჩარევაა. შემდეგ მკურნალობა კონსერვატიული მეთოდებით – სამკურნალო პრეპარატებით გრძელდება, მაგრამ თუ სისხლდენა მაინც არ შეწყდა ან შეწყდა, მაგრამ რამდენიმე დღის შემდეგ განახლდა, დაისმის ოპერაციული ჩარევის საკითხი. ოპერაცია უნდა გაკეთდეს მაშინაც, თუ სისხლდენა გარკვეული ხნის (პირველი სისხლდენიდან რამდენიმე თვის, წლის) შემდეგ განმეორდა. ლაბორატორიული კვლევა ექიმს ეხმარება სისხლის დანაკარგის სიმძიმისა და იმ ფაქტორების დადგენაში, რომლებიც ამ პათოლოგიაზე გავლენას ახდენს.

კუჭ-ნაწლავის ტრაქტიდან სისხლდენის მკურნალობა
კუჭ-ნაწლავიდან სისხლდენის შედეგი დამოკიდებულია მიზეზსა და მის ლოკალიზაციაზე, სისხლის დანაკარგზე, დროულ დიაგნოსტიკასა და ადეკვატურ მკურნალობაზე, ასევე – ავადმყოფის ასაკსა და საერთო მდგომარეობაზე.
კუჭ-ნაწლავის ტრაქტიდან ძლიერი სისხლდენის დროს არ არსებობს თვითმკურნალობის არავითარი მეთოდი – დაუყოვნებლივ უნდა მიმართოთ გადაუდებელი სამედიცინო დახმარების ცენტრს.
ანალური ნაპრალისა და ბუასილის დროს გაზარდეთ მენიუში ბოჭკოთი მდიდარი საკვების ოდენობა და მიიღეთ სითხეები შეკრულობის თავიდან ასაცილებლად.
შინაგანი სისხლდენის ნიშნების შემჩნევისას გამოიძახეთ სასწრაფო დახმარება. მანამდე ავადმყოფს მუცელზე დაადეთ ცივი, ჩაუტარეთ შოკის საწინააღმდეგო ღონისძიებები. უნდა გადაიყვანოთ მჯდომარე.
შინაგან სისხლდენაზე მიუთითებს შემდეგი ნიშნები: ადამიანი სუსტდება, ტკივილს შესაძლოა ვერც კი გრძნობდეს; ფერმკრთალია, ამცივნებს და ცივი ოფლი ასხამს, გრძნობს თავბრუხვევას, თვალწინ უტრიალებს მუქი რგოლები; სუნთქვა სუსტია და ზერელე; ხელის დაჭერისას მუცელი შებერილი, მაგარი და მტკივნეულია. ავადმყოფმა შესაძლოა ემბრიონის პოზა მიიღოს; მუცელზე შესაძლოა ჩალურჯებული ადგილები ემჩნეოდეს.
რა არ უნდა გააკეთოთ: არავითარ შემთხვევაში არ მისცეთ ტკივილგამაყუჩებელი! არ აჭამოთ! წყალი არ დაალევინოთ!

კუჭ-ნაწლავიდან სისხლდენის შემდეგ
-აუცილებლად დაიცავით დიეტა და ზედმიწევნით შეასრულეთ ექიმის დანიშნულება, დანიშნულ დროს მიიღეთ მის მიერ გამოწერილი სამკურნალო პრეპარატები.
-რეგულარულად ეჩვენეთ ექიმს მკურნალობის შედეგების კონტროლი¬სთვის, რათა კუჭ-ნაწლავიდან სისხლდენა აღარ გაგრძელდეს და გართულებები თავიდან ავიცილოთ.

კუჭ-ნაწლავიდან სისხლდენის პროფილაქტიკა
-თავი არიდეთ იმ ფაქტორებს (მაგალითად, სმასა და თამბაქოს წევას), რომლებიც კუჭის სეკრეციას აძლიერებს.
-მიირთვით ბოჭკოთი მდიდარი პროდუქტები, რომლებიც ზრდის განავლის მოცულობას და დივერტიკულოზისა და ბუასილის თავიდან აცილების საშუალებას იძლევა.

ჰიპერვენტილაციური
სინდრომი
ჰიპერვენტილაციური სინდრომის ჩამოყალიბებაში (სხვადასხვა სომატური და ფსიქიკური დაავადების დროს) განსაზღვრულ როლს ასრულებს სუნთქვითი ალკალოზი, ნევროლოგიური დარღვევები, რასაც სისხლში ნახშირორჟანგის შემადგენლობის მერყეობა (მოფლუქტუირე ჰიპოკაპნია) იწვევს. სინდრომისთვის დამახასიათებელია: ტაქიპნოე (60-70 წუთში, არა უმცირეს 3 წუთის განმავლობაში), ნახშირორჟანგის პარციალური წნევის დაქვეითება საწყისიდან არანაკლებ 66%-მდე. 20-30 წუთის შემდეგ წარმოიშობა ტვინის ჰიპოქსიის სიმპტომები, ტკივილი გულმკერდის არეში და “სუნთქვითი შიმშილი”, თავბრუხვევა, ტაქიკარდია, ექსტრასისტოლია, ტრემორი, ოფლიანობა, პირის სიმშრალე და სხვა.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰიპერკალციემიის
სინდრომი
ჰიპერკალციემიის სინდრომისთვის (სინონიმები: ბერნეტის (ბარნეტის) სინდრომი, რძისა და ტუტის სინდრომი) დამახასიათებელია: საერთო სისუსტე, შეკავება, უმადობა, რძის ნაწარმის შეძულება, ღებინება, თირკმლის უკმარისობის ნიშნები. განპირობებულია ჰიპერკალციემიით,  მეტაბოლური ალკალოზით და ქსოვილებში კალციუმის მარილების ჩალაგებით. აღენიშნებათ უმთავრესად წყლულით დაავადებულებს, რომლებიც ხანგრძლივად იმყოფებიან რძის დიეტაზე და დიდი რაოდენობით იღებენ ტუტოვან ნაერთებს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰიპერკინეზიული
გულის სინდრომი
ჰიპერკინეზიული გულის სინდრომი სისხლის მიმოქცევის ჰიპერკინეზიული მდგომარეობაა. საფუძვლად უდევს გულის გაძლიერებული მუშაობა, მისი წუთმოცულობის მომატება. ამ დროს პერიფერიული სისხლძარღვოვანი წუთმოცულობა მომატებულია. სინდრომისთვის დამახასიათებელია: გულის ფრიალი, ტაქიკარდია, გულის გაძლიერებული შეკუმშვის შეგრძნება, შებოჭვის შეგრძნება, გულის არეში ხანგრძლივი არაინტენსიური ტკივილი. მოვლენები ძლიერდება ფიზიკური დატვირთვისა და ემოციური აღგზნების დროს. დამახასიათებელია სისტოლური ჰიპერტონია და მაღალი პულსური წნევა, აორტასა და ფილტვის არტერიაზე – სისტოლური შუილი.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰიპერკინეზიული
სინდრომი
ჰიპერკინეზიული სინდრომი წარმოიშობა ქერქქვეშა წარმონაქმნთა დაზიანების დროს. დაზიანების მიზეზს – ინფექცია იქნება ეს, ინტოქსიკაცია თუ თავის ტვინის ტრავმა – გადამწყვეტი მნიშვნელობა არ აქვს. განსაზღვრულ როლს ასრულებს მემკვიდრეობითი განწყობა, ასაკი, სქესი (მამაკაცები ორჯერ უფრო ხშირად ავადდებიან). მისი ძირითადი ნიშნებია რიგიდულობა, ბრადიკარდია და ტრემორი.
თუ პარკინსონიზმი მემკვიდრეობითი ან ოჯახური ხასიათისაა, მას პარკინსონის დაავადებას უწოდებენ.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰიპეროსტოზური
სინდრომი
ჰიპეროსტოზური სინდრომისთვის დამახასიათებელია ძვლის სპონგიოზური შრის ჭარბი კალციფიკაცია, ძვლოვანი წარმონაქმნების გაჩენა, ძვლების დეფორმაცია, სახსრებში მოძრაობის შეზღუდვა. აქვს თანდაყოლილი ხასიათი.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰიპერპროლაქტინემიის
სინდრომი
ჰიპერპროლაქტინემიის სინდრომის (სინონიმი: უხლინგერის სინდრომი) ტიპური ნიშნებია გალაქტორეა და მენსტრუალური ციკლის დარღვევა. ჰიპერპროლაქტინემია ქალთა რეპროდუქციული დარღვევების ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული მიზეზია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰიპოთალამური
(დიენცეფალური)
არტერიული ჰიპერტონიის
სინდრომი
ჰიპოთალამური (დიენცეფალური) არტერიული ჰიპერტონიის სინდრომისთვის (სინონიმი: პეიჯის სინდრომი) დამახასიათებელია ლაბილური ჰიპერტონია, ტაქიკარდია, ოფლიანობა, კიდურების სიფითრე და სიცივე. შესაძლოა ფარისებრი ჯრკვლის ჰიპერპლაზია და ძირითადი ცვლის მომატება, რასაც საქმე თირეოტოქსიკოზის მცდარ დიაგნოზამდე მიჰყავს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰისტიოციტოზის
სინდრომი ბავშვებში
იცნობენ ბავშვთა ჰისტიოციტოზის სინდრომის ორ განსხვავებულ ფორმას: ჰემოფაგოციტურს ანუ ოჯახურ ერითროფაგოციტურს, ლიმფოჰისტოციტურს, და ვირუსულს ანუ ინფექციურს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰოლმსის სინდრომი
ჰოლმსის სინდრომი გამოიხატება პროგრესულად მიმდინარე თავბრუხვევით, მერყევი სიარულით, წაშლილი მეტყველებით, მეხსიერების დაქვეითებით, დემენციითა და კუნთთა რიგიდულობით, განსაკუთრებით – ქვედა კიდურებში. ვითარდება ოსოპისებრი მარყუჟის დაზიანებისას. წარმოადგენს ჰეპატურ-ვენტიკულური დეგენერაციის ერთ-ერთ სახეობას.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰოლცკნეხტ-იაკობსონის
სინდრომი
ჰოლცკნეხტ-იაკობსონის სინდრომი (სინონიმები: კუსმაულის დაავადება, ფერად-ტალბოტის დაავადება, კუსმაულ-მეიერის დაავადება) იგივეა, რაც კვანძოვანი პერიარტერიიტი, კვანძოვანი პოლიარტერიიტი, ნოდოზური არტერიიტი. ეს არის მწვავე დაავადება, რომლის არსია არტერიის, იშვიათად – ვენის, უპირატესად გარეთა და შუა გარსების კეროვანი ანთება. კლინიკური სურათი მრავალფეროვანია და დამოკიდებულია პროცესის ლოკალიზაციასა და გავრცელებაზე. მისი სიმპტომებია: პოლინევრიტი, მიოზიტი, ნევრიტი, დარღვევები კუჭ-ნაწლავისა და თირკმლის მხრივ, ოფლიანობა, სიფითრე, სისუსტე, სუბფებრილიტეტი, პატარა კვანძები სისხლძარღვების გასწვრივ, ნეიტროფილური ლეიკოციტოზი, ეოზინოფილია. დაავადება მიეკუთვნება კოლაგენოზების ჯგუფს. უმეტესად გვხვდება 30-40 წლის მამაკაცებში. პროგნოზი მძიმეა.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰორნეტის სინდრომი
ჰორნეტის სინდრომი (სინონიმები: ბერნარ-ჰორნერის სინდრომი, კლოდ ბერნარ-ჰორნერის სინდრომი) წარმოადგენს მიოზის, თვალის ნაპრალის შევიწროებისა და ცალი თვალის ენოფთალმის შეუღლებას. განპირობებულია თვალის სიმპათიკური ინერვაციის დარღვევით. არცთუ იშვიათად თან ახლავს სისხლძარღვოვანი დარღვევები სახის იმავე მხარეს. აღინიშნება ამ მხარეს ზურგის ტვინის გვერდითი რქების დაზიანებისას კისრის მეშვიდე და გულმკერდის პირველი მალების დონეზე, სიმპათიკური ღეროს კისრის ნაწილის, მათ შორის კავშირების, ასევე – გვერდითი რქების დაღმავალი ნერვული გზების დაზიანებისას.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰორტონის სინდრომი
ჰორტონის სინდრომი, ჰორტონის შაკიკი, ჰისტამინური ცეფალგია, არის დაძინებიდან 1-2 საათის შემდეგ აღმოცენებული ცალმხრივი თავის ტკივილი, უპირატესად – ერთსა და იმავე მიდამოში; თან სდევს ცრემლდენა, ქუთუთოებისა და ცხვირის ლორწოვანი გარსის შეშუპება, რინორეა იმავე მხარეს. უმეტესად გვხვდება ქალებში.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰოფმანის სინდრომი II
ჰოფმანის სინდრომი II მიოპათიის ბულბურ-პარალიზური ფორმაა. გამოიხატება სახის, კიდურებისა და სხეულის კუნთების მიოპათიური მოვლენებით. აღინიშნება ენის, რბილი სასის, ხორხისა და საღეჭი კუნთების მასიური ატროფია. ზოგჯერ ამას ერთვის პტოზი და თვალის გარეთა კუნთების ატროფია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰოფმანის სინდრომი III
ჰოფმანის სინდრომი III (სინონიმები: დებრე-სელმენის სინდრომი, კოხერ-დებრეს სინდრომი) არის ჰიპოთირეოზისა და მიოპათიის თანდაყოლილი შერწყმა. შეინიშნება ზრდაში ჩამორჩენა, რეფლექსების დაქვეითება, ჰიპოთერმია, ბრადიკარდია, ოფლის გამოყოფის შემცირება, კანის სიმშრალე, თხელი თმა, კუჭის შეკრულობა, ოლიგოფრენია, კიდურების ჰიპერტროფია და ჰიპერტონუსი.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰოფმან-ლუკასევიჩის
სინდრომი
ჰოფმან-ლუკასევიჩის სინდრომი (სინონიმი: ლანგის აკნე) თავის კანის თმიანი ნაწილის ჩირქოვანი პერიფოლიკულური ანთებაა. ოქროსფერი სტაფილოკოკით ან სტრეპტოსტაფილოკოკით ინფიცირებასთან ერთად მნიშვნელობა აქვს ჰიპოვიტამინოზს,  განსაკუთრებით – დ ვიტამინის დეფიციტს, და სტაფილოკოკებისადმი ალერგიას. კლინიკურად ძალიან ჰგავს ფლეგმონოზური აკნეს შეერთებულ გამონაყარს. პერიფოლიკულური პათოლოგიური ელემენტები (ხორკლი) იშლება, წარმოშობს ჩირქგროვებს ფისტულებით, უმეტესად – კისრის უკანა მხარეს, იშვიათად – უკანა ხვრელის არეში და ბარძაყებზე.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰოფმან-ჰაბერმანის
სინდრომი
ჰოფმან-ჰაბერმანის სინდრომი იგივეა, რაც ლიქენოიდური ტოქსიკური მელანოდერმია. სინდრომი გამოწვეულია ნახშირწყალბადის ზემოქმედებით, რომელიც ნავთობისა და ქვანახშირის გადამუშავების პროდუქტებში მოიპოვება. გამოიხატება კანის ბადისებრი პიგმენტაციით, პაპულებითა და ბუშტუკებით.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰოჯის სინდრომი
ჰოჯის სინდრომი (სინონიმები: სტაინტონის სინდრომი, კაპდეპონის სინდრომი, კაპდეპონ-ჰოჯის სინდრომი, სტაინტონ-კაპდეპონის სინდრომი, ფარგინ-ფარიოლეს სინდრომი, სტაიტონ-ჰოჯის სინდრომი) იგივეა, რაც მემკვიდრეობითი ოდოტოპლაზია. გადაცემის ტიპი აუტოსომურ-დომინანტურია. ამ დროს სარძევე კბილები მოყავისფრო ან რუხია, მინანქარი – მყიფე, დენტინური შრის მგრძნობელობა დაქვეითებულია. ყოველივე ამის შედეგად კბილის გვირგვინი სწრაფად ცვდება, ვითარდება ყბების არასწორი თანხვედრა. ხშირად თან სდევს ძვლების სიმყიფე, პოლიდაქტილია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰუვეს სინდრომი
ჰუვეს სინდრომი (სინონიმი: ადაირ-დაიტონის სინდრომი), იგივე ვან დერ-ჰუვეს სინდრომი, მემკვიდრეობითი დაავადებაა აუტოსომურ-დომინატური ტიპის გადაცემით. ახასიათებს ძვლების მომატებული მტვრევადობა, რასაც ჩონჩხის დეფორმაციამდე მივყავართ, სმენის დაქვეითება პროგრესული ოტოსკლეროზის გამო და სკლერების მორუხო-მოცისფრო შეფერილობა, რაც მათი გათხელებით და გამჭვირვალობის მომატებით არის გამოწვეული.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰუნტერის სინდრომი
ჰუნტერის სინდრომი (სინონიმები: ჰურლერის დაავადება, ჰუნტერ-ჰურლერის სინდრომი, ფაუნდლერ-ჰურლერის დაავადება) იგივე გარგოილიზმი (საზიზღარი შესახედაობა),  ლიპოქონდროოსტეოდისტროფია, თანდაყოლილი დაავადებაა, რომლისთვისაც დამახასიათებელია ორგანოთა (უმეტესად – ღვიძლისა და ელენთის) ლიპოიდური ინფილტრაცია, მრავლობითი დიზოსტოზი, ფსიქიკური განუვითარებლობა, ტანმორჩილობა. გამოიხატება აგრეთვე ქუთუთოების პტოზით, ეგზოფთალმით, ეპიკანტუსით, გლაუკომით, მხედველობის დვრილის ატროფიითა და შეშუპებით, ბადურას ჩამოშლით, თანდაყოლილი კატარაქტით. ავადმყოფები ცოცხლობენ 20 წლამდე. სიკვდილის უშუალო მიზეზია გულ-სისხლძარღვთა და სასუნთქ ორგანოთა უკმარისობა.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰუნტლეი-უისკოტ-
ოლდრიჩის სინდრომი
ჰუნტლეი-უისკოტ-ოლდრიჩის სინდრომი (სინონიმები: ოლდრიჩის სინდრომი, უისკოტ-ოლდრიჩის სინდრომი) მემკვიდრეობითი იმუნური დეფექტია. კლინიკურად ვლინდება მელენით, ეგზემით, ინფექციებისადმი მომატებული მგრძნობელობით, ლიმფოციტოპენიით, თრომბოციტოპენიით, სისხლდენის გახანგრძლივებით. გამაგლობულინების დონე დაწეულია. დაქვეითებულია აგრეთვე იზოაგლუტენინების ტიტრი. პროგნოზი მძიმეა.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურიაა

ჰურლერის გვიანი
სინდრომი
ჰურლერის გვიანი სინდრომი (სინონიმები: შეიეს სინდრომი, ულრიხ-შეიეს სინდრომი, შინცის სინდრომი) მეხუთე ტიპის მუკოპოლისაქარიდოზია. მისი ნიშნებია: სახის დისპლაზია, ჯუჯისებრი სიმაღლე, მოღუნული ფეხები, ჩონჩხის დეფორმაცია, რქოვანას შემღვრევა, ჭიპისა და საზარდულის თიაქარი,  პიგმენტური რეტინიტი, აორტის მანკი, აორტის კოარქტაცია. დაავადების უშუალო მიზეზია ალფა-ელ-იდურონიდაზის დეფიციტი, რის შედეგადაც შემაერთებელ ქსოვილში გროვდება მუკოპოლისაქარიდები და შარდში მომატებული რაოდენობით გამოიყოფა დერმატანსულფატი.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰურლერის სინდრომი
განასხვავებენ მუკოპოლისაქარიდოზის ექვს ტიპს. პირველია ჰურლერის სინდრომი, იგივე გარგოილიზმი, მრავლობითი დიზოსტოზი,  ლიპოქონდროდისტოფია. მისთვის დამახსაიათებელია: ჩონჩხისა და თავის ქალას ძლიერი დეფორმაციები, ლუმბალური კიფოზი, მრავალ სახსარში მოძრაობის გაძნელება, ჰეპატოსპლენომეგალია, ოლიგოფრენია, რქოვანას შემღვრვა, პნევმონიები, შარდში დიდი რაოდენობითაა დერმატანსულფატი და ჰეპარანსულფატი. ეს მუკოპოლისაქარიდოზის ყველაზე ავთვისებიანი ფრომაა.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰურლერ-პფაუნდლერის
სინდრომი
ჰურლერ-პფაუნდლერის სინდრომი – გარგოილიზმი,  ლიპოქონდროდისტოფია – მემკვიდრეობითი დაავადებაა, რომელსაც საფუძვლად უდევს ქსოვილთა უჯრედების უუნარობა, მოახდინონ მაღალმოლეკულური წონის ნივთიერებების (მუკოპოლისაქარიდების) მეტაბოლიზმი. გადაცემის ტიპი აუტოსომურ-რეცესიულია. დამახასიათებელია: თავის ქალას არასწორი ფორმა, ჩავარდნილი ცხვირის ძვალი, ფართო ნესტოები, სქელი ტუჩები, ყურის ბიბილოების დეფორმაცია, კანის გასქელება, ელასტიკურობის დაქვეითება,  ჰიპერტრიქოზი, რქოვანას შემღვრევა, სიყრუე, გონებრივი განუვითარებლობა, ზრდაში ჩამორჩენა, კისრისა და კიდურების დამოკლება, ხერხემლის დეფორმაცია, ღვიძლისა და ელენთის გადიდება, მუცლის ზომების მომატება. პათანატომიურად თითქმის ყველა ორგანოსა და ქსოვილში აღინიშნება მუკოპოლისაქარიდების დაგროვება. პროგნოზი ცუდია.
გამოიყოფა დაავადების 6  ტიპი:  I – ჰურლერის სინდრომი, II – ჰუნტერის სინდრომი, III – სან ფილიპოს სინდრომი, IV – მორქიოს დაავადება, V – შეიეს სინდრომი და VI – მარო-ტეუქს-ლემის სინდრომი.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰაბერის სინდრომი
ჰაბერის სინდრომი მემკვიდრეობითი პათოლოგიაა. დამახასიათებელია სახეზე მოვარდისფრო გამონაყარი, მზის სხივების მიმართ მომატებულ მგრძნობელობასა და ტანზე კანის ინტრაეპიდერმულ ეპითელიომებთან ერთად. გამოვლინდება ბავშვთა ასაკში. მემკვიდრეობის ტიპი აუტოსომურ-დომინანტურია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰაგემანის სინდრომი
ჰაგემანის სინდრომი სისხლის შედედების მემკვიდრეობითი ანომალიაა, რომელიც დაკავშირებულია მეთორმეტე ფაქტორის (ჰაგემანის ფაქტორის) არარსებობასთან. ახასიათებს სისხლდენის მკვეთრი გახანგრძლივება, კონჩალოვსკი-რუმპელ-ლეედეს დადებითი სიმპტომი, სისხლის შედედების დრო და სისხლის კოლიტის რეტრაქცია ნორმალურია. არ არის მიდრეკილება სისხლდენისკენ და მხოლოდ სისხლის შედედების დროის განსაზღვრისას ვლინდება.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰალგერის სინდრომი
ჰალგერის სინდრომი ანუ კაროტიდოდინია იშვიათი დაავადებაა. მისი არსია საძილე არტერიის აუზში შემავალ სიხლძარღვთა გაფართოება ნეიროვეგეტატიური მოშლილობით. უმეტესად ემართებათ ახალგაზრდა ქალებს. დამახასიათებელია ძლიერი, შეტევითი, უფრო ცალმხრივი ტკივილი კისრის არეში, ირადიაციით სახეზე, ქვედა ყბასა და ყურში, ყლაპვის შეფერხება. შეტევა გრძელდება რამდენიმე საათიდან რამდენიმე დღემდე. გაივლის სპონტანურად. რემისია გრძელდება რამდენიმე დღე ან რამდენიმე კვირა.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰალგრენ-ალსტრემის
სინდრომი
ჰალგრენ-ალსტრემის სინდრომი განვითარების თანდაყოლილ ანომალიათა კომპლექსია (ოჯახური ხასიათის, გადაცემის აუტოსომურ-რეცესიული ტიპით): ნისტაგმი, სიელმე, პიგმენტური რეტინიტი, სიყრუე, სიმსუქნე, ჰიპერურიკემია, შაქრიანი დიაბეტი.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰალერმანის სინდრომი
ჰალერმანის სინდრომი (სინონიმები: ჰალერმან-შტრაიფის სინდრომი, ფრანკოს დისცეფალია, ულრიხ-ფერმერ-დონის სინდრომი) მემკვიდრეობითი ანომალიების კომპლექსია, რომლის გადაცემის ტიპი აუტოსომურ-რეცესიულია. დამახასიათებელი ნიშნებია: ქვედა ყბის ჰიპოპლაზია (“ჩიტის სახე”), კბილების განლაგების ანომალია, ცრუ ეგზოფთალმია, ცისფერი სკლერები, ნეკნებისა და ლავიწების ჰიპოპლაზია, პროპორციული ჯუჯისებრი სიმაღლე, ჰიპოტრიქოზი, ლაქოვანი ლეიკოდერმია, სახის კანის მასკლეროზებელი ატროფია. არცთუ იშვიათია მცირესიმპტომური ფორმები.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰალოპოს სინდრომი
ჰალოპოს სინდრომი წითელი ბრტყელი ლიქენის ატროფიული ან სკლეროზული ფორმაა. მისი ეტიოლოგია უცნობია, დამოუკიდებელი ნოზოლოგიური ერთეულია. სხეულის ზედა ნაწილში, ზედა კიდურებზე, სასქესო ორგანოებსა და ანუსის მიდამოებში აღინიშნება  ერთეული ან ჯგუფური პატარა, ბრტყელი, ფაიფურის მაგვარი თეთრი კვანძები, ზოგჯერ მწვერვალისებრი ჩაღრმავებით.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰამენ-რიჩის სინდრომი
ჰამენ-რიჩის სინდრომი (სინონიმი: სკეტინგის სინდრომი) უცნობი ეტიოლოგიის პათოლოგიაა. ხასიათდება სწრაფად პროგრესირებადი დიფუზური პნევმოფიბროზით, სუნთქვითი უკმარისობის განვითარებით, მცირე წრის ჰიპერტენზიითა და ფილტვისმიერი გულის ჩამოყალიბებით.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰანტის სინდრომი I
ჰანტის სინდრომი I არის ნათხემისებრი მიოკლონური დისინერგია. ნერვული სისტემის პროგრესული დაავადება, რომლის დროსაც მიოკლონიასთან ერთად აღინიშნება ნათხემის დაზიანების მკაფიო ნიშნები და ეპილეფსიური გულყრა. მიოკლონური ეპილეფსიისგან განსხვავებით, ჭკუასუსტობა არ ახასიათებს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰანტის სინდრომი II
ჰანტის სინდრომი II (სინონიმი: რამზაი-ჰანტის სინდრომი, დამუხლული განგლიის სინდრომი) ჰერპეს ზოსტერის ერთ-ერთი ფორმაა. გამოვლინდება დამახასიათებელი გამონაყარით ყურის ირგვლივ, ყურის ძლიერი ტკივილით, ირადიაციით სახის მიდამოში, აგრეთვე – კეფასა და კისერში, ხშირია სახის ნერვის ნევრიტი.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰანჰარტის სინდრომი I
ჰანჰარტის სინდრომი I (სინონიმები: რიჰერ-ჰანჰარტის სინდრომი, რიჰერის სინდრომი) არის ხელ-ფეხისგულთა მემკვიდრეობითი კერატოზის ფორმა. გადაცემის ტიპი აუტოსომურ-რეცესიულია. ნიშნები: ჰიპერჰიდროზი არ აღინიშნება, დამახასიათებელია რქოვანას დისტროფია, ეპითელიუმში დენდრიტისებრი განტოტებების წარმოქმნით. რქოვანას მგრძნობელობა არ არის დაქვეითებული, გონებრივი და ფიზიკური განვითარება ძლიერ შეფერხებულია. ნიშანდობლივია დაბალი ან ჯუჯისებრი სიმაღლე, ენურეზი, მრავლობითი ლიპომა.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰანჰარტის სინდრომი II
ჰანჰარტის სინდრომი II (სინონიმები: გრუბერის სინდრომი, მეკელის სინდრომი) ტვინის თანდაყოლილი კისტოზური გადაგვარებაა, რომელიც შერწყმულია თირკმელების, ღვიძლის, კუჭუკანა ჯირკვლისა და საკვერცხეების პოლიკისტოზთან. ვლინდება პოლისინდაქტილია, ჰიპერტელორიზმი.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰარბიტც-მიულერის
სინდრომი
ჰარბიტც-მიულერის სინდრომი არის  მემკვიდრეობით-ოჯახური ჰიპერქოლესტერინემია. გადაცემის ტიპი აუტოსომურ-დომინანტურია. დაავადების საფუძველია ქოლესტერინის ცვლის დეფექტი. კანზე ვლინდება კვანძოვანი ქსანტომები, რომლებიც იდაყვზე, მუხლზე, ფალანგთაშუა სახსრებსა და ქუთუთოებზე ლოკალიზდება. უფრო ხშირად ზიანდება გულის გვირგვინოვანი სისხლძარღვები, ავადმყოფებს ადრეულად უვითარდებათ სტენოკარდია და გულის ინფარქტი. სისხლში აღინიშნება ჰიპერქოლესტერინემია და D ვიტამინისა და კაროტინის მომატება.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰარისონ-ვონას
სინდრომი
ჰარისონ-ვონას სინდრომი (სინონიმი: ვონას დაავადება, ანუ სინდრომი, ვონას მიელოსკლეროზი) ქრონიკული მიელოსკლეროზული ლეიკოპლასტიკური ანემიაა. მისთვის დამახასიათებელი ნიშნებია: გამოხატული სპლენომეგალია, ზომიერი ჰეპატომეგალია, ნაადრევი ნიშანია ოსტეოსკლეროზი (დასაწყისში – ძვლების), სისხლში ლეიკემოიდური სურათი ერითრობლასტოზითა და ანემიით, დასაწყისში არაიშვიათად ერითროციტოზი, ანიზოციტოზი, პოლიქრომაზია, ზომიერი ლეიკო და თრომბოციტოზი. ძვლის ტვინში: მეგაკარიოციტოზი და მეგაკარიობლასტოზი. ელენთაში, ღვიძლში, თირკმელებსა და სხვა ორგანოებში, ლიმფურ კვანძებში მიელომური მეტაპლაზია. პროგრესირება – ნელი.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰარკავის სინდრომი
ჰარკავის სინდრომი უცნობი ეტიოლოგიის პათოლოგიაა, რომელსაც ახასიათებს ორგანოთა ქსოვილების ინფილტრაცია ეოზინოფილებით და ეოზინოფილია სისხლში, კოლაგენური ბოჭკოების (განსაკუთრებით ვენების კედლების) მრავლობითი კეროვანი ნეკროზი და ასევე მომატებული მგრძნობელობა არაბაქტერიული ანტიგენების მიმართ (თამბაქო, მტვერი, საკვები პროდუქტები).
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰარკეუეის სინდრომი
ჰარკეუეის სინდრომი ალერგიული ვასკულიტია, რომელიც სისტემურ ხასიათს ატარებს. კლინიკური სურათი კვანძოვანი პერიარტერიიტის მსგავსია. მიმდინარეობს პერიოდული გამწვავებით, ავთვისებიანად. ჰისტოლოგიურად აღინიშნება კანისა და შინაგან ორგანოთა საშუალო კალიბრის არტერიებისა და ვენების ნეკროზული ანთება.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰაუზ-სტოვინის
სინდრომი
ჰაუზ-სტოვინის სინდრომის დროს  ფილტვის არტერიის ანევრიზმის შეუღლება ხდება პერიფერიული ვენების თრომბოფლებიტთან. ძირითადად აღენიშნებათ ახალგაზრდა მამაკაცებს. გამოვლინდება ცხელებით, სისხლიანი ხველით და სისხლდენით ფილტვებიდან, ქოშინითა და ფილტვის არტერიის ანევრიზმის ნიშნებით.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰასტჰაუზენის
სინდრომი
ჰასტჰაუზენის სინდრომი – კლიმაქტერიული კერატოდერმია, კლიმაქტერიული კერატოზი – კერატოდერმია, რომელიც უვითარდებათ ქალებს კლიმაქტერიულ პერიოდში, უფრო ხშირად – ქუსლების კიდეებზე. ჩვეულებრივ თანხვედრილია სიმსუქნესთან, ჰიპერტონიულ დაავადებასთან, მადეფორმირებელ ართროზთან.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰეგლინის სინდრომი I
ჰეგლინის დაავადება, სინდრომი I, ანუ ანომალია (სინონიმი: მეი-ჰეგლინის სინდრომი) მემკვიდრეობითი პანმიელოპათიაა, რომელიც პოლიმორფულბირთვიანი ლეიკოციტების მომწიფების დარღვევითა და თრომბოპათიით მიმდინარეობს. მისი გადაცემის ტიპი აუტოსომურ-დომინანტურია. აქვს ერთდროულად ოჯახის რამდენიმე წევრს. დარღვეულია ძვლის ტვინის სისხლმბადი ფუნქცია. სისხლში პანმიელოპათიის სურათია, დელეს სხეულაკების ჩართვით სეგმენტბირთვიან და ბაზოფილურ ლეიკოციტებსა და მონოციტებში, თრომბოციტოპენიას გიგანტური უჯრედებით.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰეგლინის სინდრომი II
ჰეგლინის სინდრომი II სისხლის მიმოქცევის ენერგო-დინამიკური უკმარისობაა. ამ დროს შესუსტებულია გულის შეკუმშვა, რაშიც ძირითადი როლი ენიჭება ჰიპოკალიემიის ფაქტორს. დამახასიათებელია სისუსტე, უმადობა, მცირედ აჩქარებული ან შენელებული მაჯა, ჰიპოტონია, მსუბუქი შეშუპებები, ეკგ-ზე პQ ინტერვალის გახანგრძლივება, მექანიკური შეკუმშვის დროს – შემცირება, სისხლში – ჰიპოკალიემია. სინდრომი ვითარდება გულის ჰიპოქსიის,  დიაბეტური და ჰეპატარგიული კომის, ჰიპოგლიკემიის, ხანგრძლივი პირღებინებისა და ფაღარათიანობის, ჰიპერთირეოზის, პორფირიის მოწამვლების დროს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰეგლინის სინდრომი III
ჰეგლინის სინდრომი III-ის (სინონიმები: ფანკონი-ჰეგლინის სინდრომი, ვასერმან-პოზიტიური სინდრომი) დროს ანთებითი კერები ჩნდება ფილტვებში და მიმდინარეობს ვასრმანის დადებითი რეაქციით. აღინიშნება ხველა, სისუსტე, ანორექსია, სუბფებრილიტეტი, მსტვენი, მოგუგუნე ან სველი ხიხინი ფილტვებში. ედს-ი მომატებულია. უმეტესად ემართებათ ქრონიკული ბრონქიტით დაავადებულებს. შესაძლებელია ელენთის გადიდება და ცერებრული მოვლენები.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰედინგერის სინდრომი
ჰედინგერის სინდრომის დროს ვლინდება კარცინოიდოზი, მარჯვენა გულის ენდოკარდის ფიბროზული ცვლილებები, რასაც ახლავს როგორც კედლისამყოლი, ასევე სარქველოვანი აპარატის დაზიანება (სამკარიან სარქველსა და ფილტვის არტერიაზე). მარჯვენა გულზე იზოლირებული ზემოქმედება იმით აიხსნება, რომ კარცინოიდულ უჯრედებში წარმოქნილი ტოქსინები ძირითადად ღვიძლში პროდუცირდება (მეტასტაზირების შემდეგ) და გადის მხოლოდ მარჯვენა გულში.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰეინერის სინდრომი
ჰეინერის სინდრომი განპირობებულია ძროხის რძისადმი მომატებული მგრძნობელობით, რომლისთვისაც დამახასიათებელია ფილტვების ქრონიკული ანთების შეუღლება რკინადეფიციტურ ანემიასთან, დიარეასა და ზოგადი განვითარების შეფერხებასთან. რენტგენოლოგიურად – ფილტვებში ინფილტრაციული ცვლილებები და ატელექტაზური უბნები.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰეიტც-ბოერის
სინდრომი
ჰეიტც-ბოერის სინდრომი ენდოგენური სეფსისია, ნაწლავის ჩხირით გამოწვეული. თირკმელებში ჰემატოგენური გზით მოხვედრილი ჩხირი საშარდე გზების დაღმავალ ანთებას იწვევს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰემოლიზურ-ურემიული
სინდრომი
ჰემოლიზურ-ურემიული სინდრომის ეტიოლოგიური ფაქტორია შემაერთებელი ქსოვილის სისტემური დაავადებები, სიმსივნური პროცესი, ინფექციები, ორსულობა და სამკურნალო საშუალებები. ამ სინდრომის პათოფიზიოლოგია ბოლომდე არ არის გარკვეული, პათოლოგიური სუბსტრატია – ფიბრინოთრომბოციტული მიკროთრომბები. სინდრომი იწყება მწვავედ, ცხელებით, ოლიგოანურიით, ჰემორაგიული სინდრომით, აბდომინალგიით. ვითარდება თირკმელების მწვავე უკმარისობა პროტეინურიით, ჰემატურიით, ჰემოლიზური ანემიით. მიმდინარეობა – მძიმე.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰემორაგიული
სინდრომი
ჰემორაგიული სინდრომი სისხლძარღვთა კედლების მომატებული განვლდობით არის გამოწვეული. ამ სინდრომის მიზეზია მაკროგლობულინების ინფილტრაცია და ასევე სტაზი და მაკროგლობულინების პრეციპიტაცია წვრილ სისხლძარღვებში მათი შემდგომი გასკდომით. ახასიათებს სისხლდენა ღრძილებიდან, ცხვირიდან. გვხვდება, მაგალითად, ვალდენსტრემის დაავადების, ღვიძლის ციროზის, ზოგიერთი პარაზიტული დაავადების დროს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰეპატო-რენული
სინდრომი
ჰეპატო-რენული სინდრომი უმეტესად მწვავედ მიმდინარეობს, მისი ქრონიკული ფორმები იშვიათია. წინათ მას ჰეპატონეფრიტსა და ურემიგენულ ანტიოქოლიტს უწოდებდნენ. ამ დროს ღვიძლი და თირკმელები ერთდროულად ან თანამიმდევრობით ზიანდება. სინდრომი თან ახლავს ღვიძლის დაავადებათა თითქმის 1%-ს. ხშირია ღვიძლის მძიმე დაზიანებისა და ხანგრძლივად მიმდინარე სიყვითლის დროს. ხელს უწყობს თირკმელების გადატანილი ან ამჟამად მიმდინარე დაავადება. ცვლილებები სპეციფიკური არ არის. კლინიკურად გამოიხატება ღვიძლისა და თირკმელების უკმარისობის ნიშნებით.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰეპატოციტების
უკმარისობის სინდრომი
ჰეპატოციტების უკმარისობის სინდრომი თავს იჩენს ღვიძლის ფუნქციების დარღვევისას და დაკავშირებულია ჰეპატოციტების ფუნქციურ სისუსტესთან. სისხლში მცირდება ღვიძლის მიერ გამომუშავებული ნივთიერებები – ალბუმინი, ფიბრინოგენი, პროთრომბინი, ქოლესტერინი.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰერენშვანდის სინდრომი
ჰერენშვანდის სინდრომი წარმოადგენს თვალის ფერადი გარსის ჰეტეროქრომიას, გამოწვეულს სიმპათიკური ნერვის დაზიანებით. ხშირად შერწყმულია კლოდ ბერნარ-ჰორნერის სინდრომთან.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰერიის დაავადება
ანუ სინდრომი
ჰერიის დაავადება ანუ სინდრომი ნამგლისებრუჯრედოვანი ჰემოლიზური მემკვიდრეობითი ანემიაა აუტოსომურ-დომინანტური ტიპის გადაცემით. კლინიკურად, გარდა ზოგადანემიური სიმპტომოკომპლექსისა, გამოიხატება სიყვითლით, ჰეპატოსპლენომეგალიით, ლიმფური კვანძების გადიდებით, ინფანტილიზმით, თრომბოემბოლიისკენ მიდრეკილებით, წვივებზე ტროფიკული წყლულებით, ოსტეოპოროზით. ავადდებიან მხოლოდ შავკანიანები.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰერლეინის სინდრომი
ჰერლეინის სინდრომი (სინონიმი: ჰერლეინ-ვებერის სინდრომი) მემკვიდრეობითი მეტჰემოგლობინემიაა. კლინიკურად ბავშვობაშივე ვლინდება მოყავისფრო-მორუხო ზოგადი ციანოზით კარგი თვითშეგრძნებისა და ფიზიკური განვითარების ფონზე. სისხლში აღმოაჩენენ ტიპურ მეტჰემოგლობინს. ყოველივე ამის ფონზე შესაძლოა შაქრიანი დიაბეტის, ბრონქული ასთმისა და სიმსუქნის შერწყმა. დამახასიათებელია ათეროსკლეროზის ნაადრევი განვითარება.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰერმანის სინდრომი I
ჰერმანის სინდრომი I წარმოადგენს პოსტტრავმულ ნეიროვასკულარულ სიმპტომოკომპლექსს: ვაზოგენურ მარმარილოსებრ ციანოზს ფსიქიკისა და მეტყველების დარღვევით, პირამიდული და ექსტრაპირამიდული ნიშნებით. თან ახლავს არტერიული ჰიპერტენზია. უპირატესად ვითარდება თავის ქალას დახურული ტრავმის დროს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰერმანსკი-ჰუდლაკის
სინდრომი
ჰერმანსკი-ჰუდლაკის სინდრომისთვის დამახასიათებელია კან-თვალის ალბინიზმი, სისხლის შედედების დარღვევა (ფსევდოჰემოფილია თრომბოციტების დისფუნქციის შედეგად) რეტიკულოენდოთელური სისტემის სხვადასხვა ორგანოში ცეროიდისებრ ნივთიერებათა დაგროვებით. ზოგჯერ თან სდევს ფილტვების ინტერსტიციული ფიბროზი და გრანულომატოზური კოლიტი. მიეკუთვნება აუტოსომურ-რეცესიული ტიპის მემკვიდრეობით ანომალიათა რიცხვს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰერქსჰეიმერის
ატროფოდერმატიტი,
სინდრომი
ჰერქსჰეიმერის ატროფოდერმატიტი, სინდრომი ანუ დაავადება (სინონიმები: პიკის ერითრომელია, ჰერქსჰეიმერ-ჰატმანის ქრონიკული ატროფიული აკროდერმატიტი, ფორდაისის კანის სიმეტრიული ატროფია, მეშჩერსკის პროგრესირებადი დისტროფიული ერითემა, ტეილორის დაავადება) კანის იდიოპათიური პროგრესირებადი ატროფიაა. ახასიათებს შეგუბებითი მოლურჯო ერითემა ტერფებსა და მტევნების გარეთა ზედაპირზე, იდაყვის სახსრების მიდამოში სიმეტრიულად ან ცალ მხარეს, ნელა ვრცელდება მთელ კიდურებზე. შემდგომ დაზიანებული კანი ატროფიას განიცდის.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰერც-რომბერგის
სინდრომი
ჰერც-რომბერგის სინდრომი (სინონიმები: რომბერგის სინდრომი ანუ რომბერგის დაავადება, რომბერგის ტროფონევროზი) სახის ჰემიატროფიაა (პროგრესირებადი ჰემიატროფია სახის ცალმხრივ მემკვიდრეობით პროგრესირებად ატროფიას წარმოადგენს). გადაცემის ტიპი აუტოსომურ-დომინანტურია. მისი ნიშნები ასეთია: სახის ცალ მხარეს თანდათანობით ატროფირდება კანი, კანქვეშა ქსოვილი კუნთები, მოგვიანებით – ძვლები, ჰემოლატერალურად – მბგერი იოგები, ენისა და ხორხის ნახევარი. დაავადებულ მხარეს იწყება თმის, წამწამებისა და წარბების ცვენა.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰეტჩინსონის სინდრომი
ჰეტჩინსონის სინდრომს (სინონიმები: ლორენსის სინდრომი II, ბიმონდის სინდრომი, მუნის სინდრომი, ბარდეს სინდრომი, ბადლის სინდრომი, ლორენს-მუნ-ბილდ-როზაბალის სინდრომი, ლორენს-მუნ-ბიდლ-ბარდეს სინდრომი, როზაბალის სინდრომი) ახასიათებს ცხიმოვანი ცვლის და სქესობრივი თანდაყოლილი დარღვევები (ფრეხილის ადიოპოზოგენიტალური დისტროფიის მსგავსად), პიგმენტური რეტინიტი, სინდაქტილია ან პოლიდაქტილია, გონებრივი განუვითარებლობა (ოლიგოფრენია). აღინიშნება განვითარების მრავალი სხვა დეფექტიც: მხედველობის დარღვევები (სიბრმავემდე), გულის თანდაყოლილი მანკები, სმენის დაქვეითება, სიყრუე, ქვედა კიდურების სპასტიკური დამბლები, სახსრებში მოძრაობის სიფართოვის მომატება, მემკვიდრეობითი დიენცეფალურ-რეტინული დეგენერაცია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰეტჩინსონ-ვებერ-პეიტცის
სინდრომი
ჰეტჩინსონ-ვებერ-პეიტცის სინდრომის (სინონიმები: პეიტც-ტურენის სინდრომი, პეიტც-ჯიგერსის სინდრომი) დროს ხდება სახის, კანისა და ტუჩების პიგმენტაციის შერწყმა ნაწლავთა პოლიპებთან. სინდრომი მემკვიდრეობითი ბუნებისაა. პოლიპების ლოკალიზაცია ხშირია წვრილ ნაწლავში. შესაძლოა, თან ახლდეს მალიგნიზაციისადმი მიდრეკილება.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰეუბნერ-შილდერის
სინდრომი
ჰეუბნერ-შილდერის სინდრომი (სინონიმები: შილდერის სინდრომი, შილდერ-ფოიქსის სინდრომი) მემკვიდრეობითი სუდანოფილურ-დიფუზური ცერებროსკლეროზია. კლინიკურად გამოიხატება თავის ტკივილით, სიცხის მომატებით, თვალის დვრილის შეშუპებით, მხედველობის ნერვის ატროფიითა და ამავროზით, სპასტიკური ტერციით – ტეტრაპლეგიებით, კრუნჩხვებით, აფაზიით, ყნოსვისა და სმენის დარღვევით, ჭკუასუსტობით.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ჰიპერგლიკემიური
სინდრომი
ჰიპერგლიკემიური სინდრომი გამოიხატება კანისა და ლორწოვანი გარსების სიმშრალით, პოლიურიითა და წყურვილით. ვითარდება სისხლში შაქრის კონცენტრაციის მომატების დროს. აღინიშნება შაქრიანი დიაბეტის, ღვიძლის ციროზის,  ჰიპოფიზის დაზიანებისა და სხვა შემთხვევებში.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ფალკონე-ვედელის
სინდრომი
ფალკონე-ვედელის სინდრომი კოსტოკლავიკულარული სინდრომია, რომელიც გამოიხატება ნეიროვასკულარული დარღვევებით ლავიწის ძვლის ქვეშ განლაგებული ნერვებისა და სისხლძარღვების დაზიანების შედეგად. მისი ნიშნებია: ხელისგულების პარესთეზია და ნევრალგია; ვენური სტაზი ხელში; თითების შეშუპება და ტროფიკის მოშლა. ღრმა ჩასუნთქვისას და ხელის იმავდროული დაშვებისას სიმპტომატიკა ძლიერდება და ქრება პულსაცია სხივის არტერიაზე. უპირატესად აღენიშნებათ ხანში შესულებს ან მსუქან ახალგაზრდებს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ფალსონის სინდრომი
ფალსონის სინდრომი (სინონიმი: კოლკის სინდრომი) გულისხმობს ქალებში შარდის ბუშტის გაღიზიანებას და შარდვის გაძნელებას სრულ შეზღუდვამდე შარდსადინარის უკანა ნაწილზე ჯირკვლოვანი (მამაკაცებში არსებული წინამდებარე ჯირკვლის ანალოგიური) წარმონაქმნის ზეწოლის შედეგად. სინდრომის განვითარების მიზეზად მიიჩნევა აღნიშნული პერიურეთრული ჯირკვლების ანთება. ერთ-ერთი წამყვანი ნიშანია ურეთრული წარმოშობის პიურია. მკურნალობა ქირურგიულია, საოპერაციო ჩარევით.

ფალტის სინდრომი
ფალტის სინდრომი – პლურიგლანდულარული სინდრომი (სინონიმები: გუჟერო-ფალტის სინდრომი, გუჟეროს სინდრომი) წარმოადგენს მშრალი დანაოჭებული კანის შეუღლებას კბილების ნაადრევ დაცვენასთან, სქესობრივი ფუნქციის დაქვეითებასთან, ფსიქიკურ და ფიზიკურ ასთენიასთან. აღინიშნება შინაგანი სეკრეციის ჯირკვლების ატროფიის დროს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ფანკონი-დებრე-
დე ტონის სინდრომი
ფანკონი-დებრე-დე ტონის სინდრომი (სინონიმები: დებრე დე ტონი-ფანკონის სინდრომი, დე ტონი-დებრე-ფანკონის სინდრომი) – ეს არის გლუტამინოფოსფატური დიაბეტი, მემკვიდრეობითი დაავადება, გამოწვეული თირკმლის პროქსიმულ მილაკებში ფოსფორის, ამინმჟავების, ნახშირწყლებისა და ბიკარბონატების რეაბსორბციის დარღვევით. გამოვლინდება სიცოცხლის პირველი წლის ბოლოს და მეორე წლის დასაწყისში პოლიურიით, არტერიული ჰიპერტენზიით, ჰიპორეფლექსიით, ძვლოვანი სისტემის რაქიტის მსგავსი ცვლილებებით და ძვლების სპონტანური მოტეხილობებით. მემკვიდრეობის ტიპი აუტოსომურ-რეცესიულია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ფანკონი-პრადერის
სინდრომი
ფანკონი-პრადერის სინდრომი (სინონიმი: ადისონ-შილდერის სინდრომი) არის თირკმელზედა ჯირკვლების ქრონიკული უკმარისობის და ტვინის სკლეროზის მემკვიდრეობითი შერწყმა. კლინიკა ვლინდება ბავშვობაში ადისონის დაავადების სიმპტომატიკით, ატაქსიით, სპასტიკური დამბლით, დემენციით. პროგნოზი მძიმეა.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ფანკონი-შლეზინგერის
სინდრომი
ფანკონი-შლეზინგერის სინდრომი არის ქრონიკული იდიოპათიური ჰიპერკალციემია ოსტეოსკლეროზით. დამახასიათებელია ტანმორჩილობა, გონებრივი განუვითარებლობა, ჰიპერკალციემია, ნეფროპათია, პროტეინურია ჰიპერკალციურიით. შესაძლოა დაერთოს გულის თანდაყოლილი მანკები, სიელმე.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ფანკონი-ჰეგლინის
სინდრომი
ფანკონი-ჰეგლინის სინდრომი (სინონიმები: ჰეგლინის სინდრომი – II, ვასერმან-პოზიტიური სინდრომი) – ანთებითი კერები ფილტვებში მიმდინარე ვასერმანის დადებითი რეაქციით. აღინიშნება ხველა, სისუსტე, ანორექსია, სუბფებრილიტეტი, მსტვენი, მოგუგუნე ან სველი ხიხინი ფილტვებში. ედსი მომატებულია. უმეტესად ემართებათ ალერგიული დიათეზითა და ქრონიკული ბრონქიტით დაავადებულებს. შესაძლოა ელენთის გადიდება და ცერებრული მოვლენები.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ფარბერის სინდრომი
ფარბერის სინდრომი წარმოადგენს თანდაყოლილ დისემინირებულ ლიპოგრანულომატოზს – ლიპიდური ცვლისა და მუკოპოლისაქარიდების ცვლის დარღვევას ატიპური მუკოპოლისაქარიდულ-ლიპოპროტეიდული კომპლექსების პათოლოგიური ჩალაგებით. პათოლოგანატომიურად აღინიშნება `ქაფიანი უჯრედები~, რომლებითაც ინფილტრირებულია შინაგან ორგანოთა და ნერვული სისტემის ქსოვილები. მისი ნიშნებია: ხმის თანდაყოლილი ჩახლეჩა, ყლაპვის გაძნელება, ღებინება, ქოშინი, სუნთქვის გაძნელება, კანქვეშა და სახსარშიდა გრანულომები, გარშემორტყმული ჰიპერემიის ზონებით, კონტრაქტურები, გადიდებული ღვიძლი, ჩონჩხის მრავლობითი დესტრუქცია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ფარვინ-ფარიოლეს
სინდრომი
ფარვინ-ფარიოლეს სინდრომი – იხ. სტაინტონის სინდრომი.

ფარის სინდრომი
ფარის სინდრომი ანუ დაავადება ოჯახური დაავადებაა – ტვინის სისხლძარღვთა მემკვიდრეობითი გაკირვა. ამ დროს ნაადრევად (20-30 წლის ასაკში) იკირება ქერქქვეშა კვანძებისა და შიდა კაფსულის სისხლძარღვები. პათოლოგანატომიურად ვლინდება ქერქვეშა განლაგებისა და ნაკლებად ნერვული სისტემის სხვა ნაწილთა მიდამოების დეგენერაციული გადაგვარება მათი გაკირვით სისხლძარღვთა ცვლილებების გამო. დამახასიათებელია: პროგრესული ჭკუასუსტობა, ექსტრაპირამიდული სიმპტომოკომპლექსი, სპასტიკური პარეზები და დამბლები, ეპილეპტიფორმული შეტევები, რენტგენოლოგიურად – ტვინშიდა ჩაკირული უბნები (`ტვინის ქვები~).
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ფელინგის სინდრომი
ფელინგის დაავადება ანუ სინდრომი წარმოადგენს ფენილკეტონურიას, ოქსიფენილკეტონურიას, ფენილპიროყურძნისმჟავას ოლიგოფრენიას. ეს არის მემკვიდრეობითი დაავადება, განპირობებული ფენილალანინის ცვლის დარღვევით. გამოვლინდება ფიზიკური და გონებრივი განვითარების ჩამორჩენით, მოძრაობისა და კუნთთა ტონუსის დარღვევით (ჰიერკინეზია, დისკინეზია). გადაცემის ტიპი აუტოსომურ-რეცესიულია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ფელტის სინდრომი
ფელტის დაავადება ანუ სინდრომი მიეკუთვნება რევმატოიდული ართრიტების ჯგუფს. ახასიათებს მძიმე, პროგრესირებადი პოლიართრიტი, გამოხატული ლიმფადენოპათია, ანემია, ლეიკოპენია, სპლენომეგალია, ჰიპერსპლენიზმი და მყარი ცხელება. გვხვდება უმთავრესად ქალებში.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ფერანდ-ტალბოტის
სინდრომი
ფერანდ-ტალბოტის სინდრომი (სინონიმები: ჰოლცკნეხტ-იაკობსონის სინდრომი, კუსმაულ-მეიერის სინდრომი) იგივეა, რაც კვანძოვანი პერიარტერიიტი, პანარტერიიტი, ნეკროზული არტერიიტი. ეს არის მწვავე დაავადება, რომლისთვისაც დამახასიათებელია უპირატესად არტერიის, უფრო იშვიათად – ვენის გარეთა და შუა გარსების დაზიანება. ჩნდება კვანძები, პათოლოგიურ პროცესში ერთვება სისხლძარღვთა ირგვლივი ქსოვილი. კლინიკური სურათი მრავალფეროვანია და დამოკიდებულია პროცესის ლოკალიზაციასა და გავრცელებაზე. მისი ნიშნებია: პოლინევრიტი, მიოზიტი, კუჭ-ნაწლავისა და თირკმლისმხრივი გართულებები, ოფლიანობა, კანქვეშ სისხლძარღვთა გასწვრივ წვრილი კვანძები, ლეიკოციტოზი, ნეიტროფილოზი, ეოზინოფილია. უფრო ხშირია მამაკაცებში, უპირატესად – 30-დან 40 წლამდე. პროგნოზი მძიმეა.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ფერგიუსონ-
სმითის სინდრომი
ფერგიუსონ-სმითის სინდრომი – თავისით განკურნებადი სპინოცელურალური კიბო. ჩნდება თითქოსდა ჯანმრთელ კანზე, კერები მრავლობითია, ჰგავს დაწყლულებულ ეპითელიომას, ძნელად გასარჩევია ჰისტოლოგიურად კერატოკანტოზისაგან. ძირითადი განმასხვავებელია კლინიკურად სწრაფი განვითარება და თვითდანაწიბურება. ლოკალიზაცია – კანის ღია ადგილები. მიმდინარეობა ქრონიკულია. ახასიათებს რეციდივები. ვარაუდობენ დაავადების ინფექციურ ხასიათს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ფერეირ-მარკიშის
სინდრომი
ფერეირ-მარკიშის სინდრომი – ცხიმოვანი ქსოვილის რგოლისებური ატროფია – უცნობი ეტიოლოგიის დაავადებაა. ახასიათებს კანქვეშა ცხიმოვანი ქსოვილის ატროფია ღრმა რგოლისებური ღარების სახით, სიმეტრიულად წინამხრებზე.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ფერესტერის სინდრომი
ფერესტერის სინდრომი იგივეა, რაც კუნთების სკლეროზული რიგიდულობა, კუნთების მოხუცებულობითი რიგიდულობა. თან სდევს კატალეფსიის, დენერვაციისა და ოპოზიციონიზმის სიმპტომები.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ფოვინკელის სინდრომი
ფოვინკელის სინდრომი (მულტირილებადი კერატოდერმია) წარმოადგენს მემკვიდრეობით კერატომას, შერწყმულს კონტრაქტურებსა და თითების მუტილაციასთან, ზოგჯერ – ფოლიკულურ კერატოზთან სახსრების მიდამოში. მემკვიდრეობის ტიპი აუტოსომურ-დომინანტურია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ფოლკმანის სინდრომი
ფოლკმანის სინდრომი, იგივე ფოლკმანის დეფორმაცია, წარმოადგენს წვივ-ქუსლის ორივე სახსრის მემკვიდრეობით ან თანდაყოლილ ამოვარდნილობას მემკვიდრეობის აუტოსომურ-დომინანტური ტიპით. ტერფის შიგნითა მხარე წინ არის შემობრუნებული, წვივის კუნთები ატროფირებულია, წვივის დიდი ძვალი გარეთაა გამოდრეკილი, ხშირია წვივის მცირე ძვლის დეფექტები და მისი ტოტალური აპლაზია. ზოგჯერ აღინიშნება მიკრომეგალია და სხივის ძვლის აპლაზია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ფოლმარის სინდრომი
ფოლმარის სინდრომი სიმპტომოკომპლექსია, რომელიც უვითარდებათ აორტის მენჯის ტოტებისა და ბადექონის ქვედა არტერიის აუზის ობლიტერაციის მქონე ავადმყოფებს. სირბილისა და ჩქარი სიარულისას თავს იჩენს შეტევითი ტკივილები მუცლის ქვედა ნაწილში. ქვედა კიდურებზე პულსი არ ისინჯება.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ფორბეს-ოლბრაიტის
სინდრომი
ფორბეს-ოლბრაიტის სინდრომი (სინონიმები: აუმადა-დელ კასტილიოს სინდრომი, არგონც-დელ კასტილიოს სინდრომი) წარმოადგენს ენდოკრინულ დარღვევათა ტრიადას: ამენორეას, გალაქტორეას, შარდში გონადოტროპინთა შემცველობის დაქვეითებას, – უმთავრესად მემკვიდრეობითი წარმოშობისაა და უკავშირდება ჰიპოფიზის ადენომატოზს ან სიმსივნეს. გადაეცემა აუტოსომურ-დომინანტური გზით. ვლინდება ახალგაზრდა, ორსულობაგადაუტანელ და არანამშობიარებ ქალებში.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ფორდაისის სინდრომი
ფორდაისის სინდრომი (სინონიმები: სატონის ანგიოკერატომა, ფორდაის-სატონის სათესლე პარკის ანგიოკერატომა) – ეს არის სათესლე პარკის ფორდაისის შემოფარგლული ანგიოკერატომა, სათესლე პარკის შემოფარგლული ნევიფორმული ანგიოკერატომა. ახასიათებს დაზიანების ლოკალიზაცია სათესლე პარკის კანზე.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ფორნის სინდრომი
ფორნის სინდრომი ანუ ფორნეის სინდრომი ოჯახური მემკვიდრეობითი დაავადებაა. მისთვის დამახასიათებელია თანდაყოლილი მიტრალური მანკის შეუღლება ოსტოსკლეროზსა და ოსტეოქონდროდისტროფიასთან.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ფორსელის სინდრომი
ფორსელის სინდრომი – ეს არის ნევროგენული პოლიციტემია. ყალიბდება თირკმლის ერითროპოეტინების ჰიპერფუნქციის ნიადაგზე. ამ დროს აღინიშნება ჰემატურია, პლეთორული სახე, სისხლში – ერითროციტოზი, ჰემოგლობინის მომატებული შემცველობა. ვითარდება თირკმლის სიმსივნის, კისტის, ჰიდრონეფროზის დროს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ფოსტერ-კენედის
სინდრომი
ფოსტერ-კენედის სინდრომი (სინონიმები: ჰოვერს-პატონ-კენედის სინდრომი, კენედის სინდრომი – შუბლ-ბაზალური სინდრომი) – ეს არის მხედველობის ნერვის ცალ თვალზე პირველადი ატროფიის შერწყმა მეორეზე შეგუბებით დვრილთან. ვითარდება თავის ქალას პათოლოგიური პროცესების დროს (სიმსივნე, არაქნოიდიტი, ანევრიზმა), რასაც თან ახლავს მხედველობის ნერვის ცალმხრივი კომპენსაცია თავის ქალასშიდა წნევის მომატებით.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ფოშაი-მოლარეტის
სინდრომი
ფოშაი-მოლარეტის სინდრომი (სინონიმები: დებრეს III სინდრომი, პეტცეტაკისის დაავადება), იგივე კატის ნაკაწრის დაავადება, წარმოადგენს კეთილთვისებიან ვირუსულ ლიმფადენიტს, რომელიც ვითარდება კანის დაზიანების შედეგად, ხშირად – კატის ნაკაწრისგან, და წარმოადგენს შემავალი ინფექციის კარიბჭეს. ამ დროს ვითარდება რეგიონული ლიმფადენიტი (უპირატესად – იღლიისქვეშა ფოსოში და საზარდულის მიდამოში), ჩირქდება ლიმფური კვანძები და ჩნდება ფისტულა, პაციენტს აციებს, მოთენთილია, იკლებს წონას, შესაძლოა, გაუჩნდეს მაკულურ-პაპულური გამონაყარიც. განსხვავებენ ექტოპიურ და ატიპურ ფორმებს. პირველისთვის დამახასიათებელია მწვავე ტონზილიტი ლიმფური კვანძების დასივებით და არცთუ იშვიათად – რეტროფარინგეალური აბსცესით. ატიპურთა შორის განირჩევა კონიუნქტივური (პარინოს სინდრომი), მეზენტერიალური, თარაკალური ფორმები. ხშირად რთულდება ენცეფალიტით, ენცეფალომიელიტით, ნევრიტით.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ფრაგას სინდრომი
ფრაგას სინდრომი – ეს არის მალარიის ფორმა, მიმდინარე თირკმელზედა ჯირკვლების უკმარისობით. გარდა მალარიისთვის დამახასიათებელი ნიშნებისა, ამ დროს გამოხატულია კუნთების სისუსტე, ჰიპოტენზია, ტაქიკარდია, სხეულის ტემპერატურის დაქვეითება, კანის პიგმენტაცია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ფრანკლ-ჰოხვარტის
სინდრომი
ფრანკლ-ჰოხვარტის სინდრომი ჯალღუზისებრი სხეულის სიმსივნეა, მიმდინარე თავის ტვინის კომპრესიის ნიშნებით: სიყრუით, ატაქსიით, მხედველობის ველის კონცენტრაციული შევიწროებით, ჰიპოპიტუიტარიზმით.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ფრანჩესკეტ-იადასონის
სინდრომი
ფრანჩესკეტ-იადასონის სინდრომი (სინონიმები: ნეგელის სინდრომი I, ნეგელი-იადასონის სინდრომი) – ეს არის ინკონტინენცია პიგმენტის ნაირსახეობა, რომლის დროსაც სიცოცხლის მეორე წელს ბავშვს უვითარდება სიმეტრიულ კერატოდერმიასთან შერწყმული ბადისებრი იერის პიგმენტური ლაქები. მემკვიდრეობის ტიპი აუტოსომურ-დომინანტურია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ფრანჩესკეტ-ცვალენის
სინდრომი
ფრანჩესკეტ-ცვალენის სინდრომი ყბისა და სახის დიზოსტოზია, რომელსაც ახასიათებს ქვედა ყბისა და ლავიწის ძვლების, ზოგჯერ – ასევე შუა ყურის ჰიპოპლაზია და მაკროსტომია (`თევზის~ ან `ფრინველის~ სახე). მემკვიდრეობის ტიპი აუტოსომურ-დომინანტურია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ფრედერიკის სინდრომი
ფრედერიკის სინდრომი ანუ ფენომენი წარმოადგენს წინაგულთა ციმციმისა და სრული ატრიოვენტრიკულური ბლოკადის შერწყმას. კლინიკურად ვლინდება ძალზე იშვიათი, რიტმული მაჯით. დიაგნოსტირება ხდება მხოლოდ ელექტროკარდიოგრამის მიხედვით.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ფრედრიკ-ფრომენის
სინდრომი
ფრედრიკ-ფრომენის სინდრომი (სინონიმი: ფრომენის სინდრომი) მემკვიდრეობითი მიდრეკილებაა ნეოპლაზიური პროცესებისკენ. ამ დროს უმთავრესად ვითარდება რბილ ქსოვილთა სარკომა, სარძევე ჯირკვლის კიბო, რაბდომიოსარკომა, შინაგან ორგანოთა სიმსივნეები. აღენიშნებათ ერთი ოჯახის წევრებს, ნათესავებს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ულრიხ-შეიეს სინდრომი
ულრიხ-შეიეს სინდრომი წარმოადგენს მეხუთე ტიპის მუკოპოლისაქარიდოზს – მემკვიდრეობით დაავადებას გადაცემის აუტოსომურ-რეცესიული ტიპით. დაავადების პირველი ნიშნები ვლინდება მოზრდილ ასაკში: სახის დისპლაზია, ჯუჯისებრი სიმაღლე, მოღუნული ფეხები, ჩონჩხის დეფორმაცია, რქოვანას შემღვრევა, ჭიპისა და საზარდულის თიაქარი, პიგმენტური რეტინიტი.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ულსტრომის სინდრომი
ულსტრომის სინდრომის დროს, მიუხედავად კარგი კვებისა, ბავშვებს უვითარდებათ ჰიპოქრომული ანემია, ჰიპოპროტეინემია, შეშუპება, სისხლის შრატში რკინისა და სპილენძის შემცველობის დაქვეითება. სინდრომი ენდოგენური წარმოშობისაა. პროგნოზი კარგია მკურნალობის გარეშეც.

უნას სინდრომი
უნას სინდრომი წარმოადგენს ჰიპოტრიქოზის მემკვიდრეობით ფორმას გადაცემის აუტოსომურ-დომინანტური ტიპით. დამახასიათებელია: თმიანობის მემკვიდრეობითი უკმარისობა, მოკლე, მეჩხერი თმა, ნაადრევი ცვენა ტოტალურ ალოპეციამდე. ხშირად ცვივა წარბები და წამწამებიც.

უნდინის სინდრომი
უნდინის სინდრომი სუნთქვის ავტომატური დაკარგვაა, გამოწვეული მოგრძო ტვინის სასუნთქი ცენტრის გათიშვით სასუნთქი კუნთების სპინალური მოტონევრომებისგან, მაშინ როცა ამ უკანასკნელთა კავშირი თავის ტვინის ქერქთან შენარჩუნებულია.

ურეთრო-ოკულო-სინოვიური
სინდრომი
ურეთრო-ოკულო-სინოვიური სინდრომი (სინონიმები: რეიტერის დაავადება ანუ სინდრომი ანუ ტრიადა, ფისენჟე-ლერუას სინდრომი, `ვენერული ართრიტი~) ინფექციურ-ალერგიული პათოლოგიაა. ახასიათებს მწვავე ურეთრიტის, კონიუნქტივიტისა და მრავლობითი ართრიტის შერწყმა (ზიანდება ქვედა უჯრედთა დიდი სახსრები, ზოგჯერ – ხერხემლის სახსრებიც). უვითარდებათ უმთავრესად გენეტიკურად განწყობილ პირებს, რომლებმაც გადაიტანეს არასპეციფიკური ურეთრიტი, დიზენტერია ან იერსინიოზი.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

უხლინგერის სინდრომი
უხლინგერის სინდრომი ჰიპეროსტოზური სინდრომია. დამახასიათებელია ძვლის სპონგიოზური შრის ჭარბი კალციფიკაცია, ძვლოვანი წარმონაქმნების გაჩენა, ძვლების დეფორმაცია, სახსართა მოძრაობის შეზღუდვა. აქვს თანდაყოლილი ხასიათი.

საბუროს სინდრომი
საბუროს სინდრომი (სინონიმი: საბურო-პრიოერ-ტრენელის სინდრომი) წარმოადგენს მემკვიდრეობით გაპირობებული თმის განვითარების ანომალიის, ფოლიკულური კერატოზის და კატარაქტის შერწყმას. ვითარდება ადრეულ ასაკში.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

საკონცენტრაციო
ბანაკის სინდრომი
საკონცენტრაციო ბანაკის სინდრომი (სინონიმი – მინკოვსკის სინდრომი), იგივე ემოციური ანესთეზია, ხანგრძლივი ფსიქიკური ტრავმისა და მუდმივი შიმშილობის შედეგია. მისი ნიშნებია: სისუსტე, სიგამხდრე, კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის აშლილობა, განმარტოებისადმი მიდრეკილება, უინტერესობა, ფსიქიკის სხვა ცვლილებები, ინფექციისადმი შეუვალობის დაქვეითება. პირობების გაუმჯობესებისას ეს ავადმყოფური მდგომარეობა ქრება, მაგრამ რჩება შრომისუნარიანობის დაქვეითება. გავლენას ახდენს სიცოცხლის ხანგრძლივობაზეც.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სალდონო-ნუნანის
სინდრომი
სალდონო-ნუნანის სინდრომი წარმოადგენს მემკვიდრეობითი ანომალიების თანხვედრას გადაცემის აუტოსომურ-რეცესიული ტიპით. დამახასიათებელია: პოლიდაქტილია, ძალზე მოკლე კიდურები, რომლებიც ცხოველის თათებს ჰგავს, გრძელი ლულოვანი ძვლების არათანაბარი განვითარება, თირკმელების პოლიკისტოზი, დიდ სისხლძარღვთა ტრანსპოზიცია, კუჭ-ნაწლავის ტრაქტისა და შარდსასქესო სისტემის ატრეზია, ლეტალური დასასრული დგება სიცოცხლის პირველსავე კვირებში ან თვეებში.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სალვატორ-ესკვიროლ-ჰუგელანდის
სინდრომი
სალვატორ-ესკვიროლ-ჰუგელანდის სინდრომი წარმოადგენს დიფსომანიას – ალკოჰოლის დიდი რაოდენობით მიღების შეტევით აუცილებლობას, რასაც წინ უძღვის მოუსვენრობა, გაღიზიანებადობა. ავადმყოფი სვამს სრულ ინტოქსიკაციამდე და ეძლევა ძილს. ზოგჯერ დიფსომანია ვლინდება რძის მიმართ. დიფსომანიას მიიჩნევენ ეპილეფსიის ან მანიაკურ-რეპრესიული ფსიქოზის ეკვივალენტად.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სალვიოლის
სინდრომი
სალვიოლის სინდრომი წარმოადგენს ნეიროენდოკრინულ ოჯახურ ოსტეოპათიას, ძვლების მემკვიდრეობით ჰიპოფოსფატემიურ დისტროფიას გადაცემის აუტოსომურ-დომინანტური ტიპით. გამოიხატება ცენტრალური ნერვული და ენდოკრინული ხასიათის დარღვევათა კომპლექსით. დამახასიათებელია საერთო ოსტეოდისტროფია, მოძრაობისას – ძვლების ტკივილი, სიარულის დარღვევა, სპონტანური მოტეხილობები, ძვლების მეორეული დეფორმაციები, ქვედა კიდურების კუნთთა ატროფია, ექსტრაპირამიდული გზების დაზიანება, გინეკომასტია, ჰიპერგენერალიზმი, ჰიპოფოსფატემია, ნორმოკალციემია, რენტგენოლოგიურად – ძვლების გენერალიზებული ატროფია დეკალცინოზითა და თხელი კორტიკული სუბსტანციით. იწყება ბავშვობაში. პროგნოზი ცუდია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სალის სინდრომი
სალის სინდრომი წარმოადგენს ზედა ღრუ ვენის დახშობის სიმპტომოკომპლექსს. უპირატესად უვითარდებათ სიმსივნიან ავადმყოფებს გულმკერდის ზედა ნაწილში. ამ დროს გაფართოებულია კანქვეშა ვენები, რომლებიც ალაგ-ალაგ წარმოქმნის წნულებს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სამერსკილის
სინდრომი
სამერსკილის სინდრომი წარმოადგენს კეთილთვისებიან მორეციდივე ღვიძლშიდა ქოლესტაზს. ასეთ ავადმყოფებს სანახევროდ გაუმართლებლად უკეთებენ ოპერაციას. ქოლესტაზის პირველი შეტევები უმეტესად ვითარდება პრეპუბერტატულ და პუბერტატულ პერიოდში.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სანკტის-კაკხიონეს
სინდრომი
სანკტის-კაკხიონეს სინდრომი წარმოადგენს პიგმენტური ქსეროდერმიისა და ცენტრალური ნერვული სისტემის მხრივ ცვლილებათა შერწყმას. მისთვის დამახასიათებელია ფსიქიკური და ფიზიკური განუვითარებლობა, სათესლე ჯირკვლების განუვითარებლობა და მეტყველების დარღვევა. ეს უკანასკნელი დროთა განმავლობაში გამოსწორდება.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სან-ფილიპოს
სინდრომი
სან-ფილიპოს სინდრომი მემკვიდრეობითი მუკოპოლისაქარიდოზის ნაირსახეობაა გადაცემის აუტოსომურ-რეცესიული ტიპით. მისთვის დამახასიათებელია ძლიერი გონებრივი ჩამორჩენილობა, ჰიპერტრიქოზი, შეერთებული წარბები, ცხვირის ფართო კეხი, ჰიპერტელორიზმი, მაკროგლოსია, ჰეპატომეგალია, შარდში მომატებულია ჰეპარამონოსულფატის, მჟავე მუკოპოლისაქარიდების შემცველობა, აღინიშნება სიყრუე, ზრდაში ჩამორჩენა, ბეტა ქონდროიტინსულფატი არ არის. მკურნალობის ეფექტური საშუალება არ არსებობს, პროგნოზი არაკეთილსაიმედოა.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სასუნის
ჰოსპიტლის
სინდრომი
სასუნის ჰოსპიტლის სინდრომი ეპიდემიური ინფექციაა, რომელსაც იწვევს სოკო რიზოპუს ნიგრიკანსი. მისი ნიშნებია: გამოხატული პოლიურია, წყურვილი, ანორექსია, სისუსტე, დაღლილობა. ცხელება და თირკმელების დაზიანება არ აღინიშნება. პროგნოზი არადამაკმაყოფილებელია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სეგრენის
(შეგრენის)
სინდრომი
სეგრენის (შეგრენის) სინდრომი (სინონიმები: მიკულიჩ-გუჟერო-სეგრენის დაავადება, მიკულიჩ-სეგრენის სინდრომი, მულო-ჰევერ-გუჟერო-სეგრენის სინდრომი, გუჟერო-ჰუვერ-სეგრენ-მიკულიჩის სინდრომი) გარეგანი სეკრეციის ჯირკვლების უკმარისობის სინდრომია. გამოიხატება მშრალი კერატოკონიუნქტივიტით, პირისა და ცხვირის ღრუს, ხახის სიმშრალით, სანერწყვე ჯირკვლების ჰიპერტროფიითა და ნერწყვის გამოყოფის უკმარისობით, კუჭის სეკრეციის უკმარისობით ან სრული დათრგუნვით, ჯირკვლის გარეგანი სეკრეციის მოშლით. კანი მშრალია, იქერცლება, დეპიგმენტირებულია, შესაძლოა ეგზემის განვითარება. დამახასიათებელია ქრონიკული პოლიართრიტი, კბილების და ძვლების კალციფიცირების მოშლა, კბილების კარიესი, ზოგჯერ – ქრონიკული არტერიიტი კიდურების განგრენით, სისხლში – დისპროტეინემია, ჰიპოქრომული ანემია, რკინის ნაკლებობა, ფიბრინოგენის კონცენტრაციის მატება. უვითარდებათ უმთავრესად ქალებს კლიმაქსის ან მენოპაუზის პერიოდში, აგრეთვე – ახალგაზრდა ასაკშიც ოვარიული უკმარისობის დროს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სეია-ჯერალდის
სინდრომი
სეია-ჯერალდის სინდრომი წარმოადგენს მემკვიდრეობითი ანომალიების შერწყმას გადაცემის აუტოსომურ-დომინანტური ტიპით. დამახასიათებელია: პოლიდაქტილია, ანალური ხვრელის ატრეზია, ხერხემლის ანომალიები, რუდიმენტული და შეერთებული მალები, ნახევრადმალები, გაპობილი მალები, ზედმეტი მალები, მენჯის ანომალია, ზოგადი განვითარების დარღვევა.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სეიპის სინდრომი
სეიპის სინდრომი (სინონიმი: ბერარდინელის სინდრომი) თანდაყოლილი დაავადებაა. ვლინდება აკრომეგალოიდური გიგანტიზმით, ნახშირწყლოვანი და ცხიმოვანი ცვლის მოშლით და ჰიპოფიზის ჰიპერფუნქციის სხვა ნიშნებით. განპირობებულია შუამდებარე ტვინის განვითარების ანომალიით ან დაზიანებით.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სელიეს სინდრომი
სელიეს სინდრომი წარმოადგენს ადაპტაციურ სინდრომს, არასპეციფიკურ ცვლილებათა თანაარსებობას, რომელსაც იწვევს ორგანიზმში ნებისმიერი პათოგენური გამღიზიანებლის არსებობა (კლინიკური გამოვლინებაა ეგრეთ წოდებული სტრესრეაქცია). გამოყოფენ განგაშის, რეზისტენტობისა და დაძაბულობის სტადიებს. ძირითადი ცვლილებებია თირკმელზედა ჯირკვლების ქერქის ჰიპერტროფია, თიმუსურ-ლიმფური სისტემის ატროფია, კუჭისა და თორმეტგოჯა ნაწლავის სისხლმდინარე წყლული.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სემბრ-გიონ-როზენთალის
სინდრომი
სემბრ-გიონ-როზენთალის სინდრომი – წყლიანი ფაღარათი, კუჭუკანა ჯირკვლის სიმსივნის სიმპტომოკომპლექსი ზოგიერთ ავადმყოფთან. მისი ნიშნებია: ინტერმიტირებული ტკივილი მუცელში, წყლიანი ფაღარათი, აქლორჰიდრია, ჰიპოკალციემია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სემერაუ-სიემიანოვსკის
სინდრომი
სემერაუ-სიემიანოვსკის სინდრომი წარმოადგენს პაროქსიზმულ კოლაფსს. განეკუთვნება სისხლძარღვოვანი ნევროზების ჯგუფს და ვლინდება საერთო სისუსტის (გათიშვის) მოულოდნელი შეტევით, გონების დაუკარგავად, პერიფერიული სისხლის მიმოქცევის უკმარისობით, ტაქიკარდიით, სიფითრით, არტერიული ჰიპოტონიით. შეტევა გრძელდება 16-30 წუთიდან 2 საათამდე, მთავრდება ასევე მოულოდნელად. დამახასიათებელია მკვეთრი ოფლიანობა, პოლიურია, დიარეა. ემართებათ ქალებს კლიმაქსურ პერიოდში სასქესო ჯირკვლების ფუნქციური უკმარისობისას, შესაძლოა ალერგოზების დროსაც.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სენატორ-ბანტის
სინდრომი
სენატორ-ბანტის სინდრომი (სინონიმი: ბანტის სინდრომი) წარმოადგენს მეორეულ სპლენოჰეპატომეგალიურ სიმპტომოკომპლექსს: ანემიას, თრომბოციტოპენიას, ლეიკოპენიას, შეგუბებით სპლენომეგალიას, ღვიძლის პორტულ ციროზს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სენგერ-ბრაუნის
სინდრომი
სენგერ-ბრაუნის სინდრომი სპინოცერებრული ტრაქტის მემკვიდრეობითი დეგენერაციაა გადაცმის აუტოსომურ-დომინანტური ტიპით. მისთვის დამახასიათებელია: ატაქსია, ქუთუთოების პტოზი, სიელმე, დიპლოპია, პიგმენტური რეტინიტი, ოფთალმოპლეგია, მხედველობის ნერვის ატროფია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სენდჰოფის
სინდრომი
სენდჰოფის დაავადება ანუ სინდრომი მემკვიდრეობითი განგლიოზიდოზების ნაირსახეობაა გადაცემის აუტოსომურ-რეცესიული ტიპით. სიცოცხლის პირველ ექვს თვეს აღინიშნება მომატებული აღგზნებადობა, მხედველობის სწრაფი დაკარგვა, მოტორული და ფსიქიკური განვითარების პროგრესიული დარღვევა, თოჯინისმაგვარი სახე, კანზე – მოწითალო ლაქები, კარდიომეგალია, მაკროგლოსია, მეგალოენცეფალია, წელის კიფოზი. მიზეზია სისხლსა და ღვიძლში ჰექსოზამინიდაზის დეფიციტი, რასაც მოსდევს განგლიოზიდების დაგროვება სხვადასხვა, უპირატესად ნერვულ ქსოვილში.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სენეარ-უშერის
სინდრომი
სენეარ-უშერის სინდრომი გამოიხატება ერითემული ან სებორეული ბუშტუკებით. ეტიოლოგია და პათოგენეზი უცნობია. ვარაუდობენ ვირუსით ინფიცირებას ან ინტოქსიკაციას. გამონაყარი ჩნდება სახეზე, ტანსა და კიდურებზე (სებორეისთვის დამახასიათებელ ადგილებზე) – ესენია ზედაპირული ბუშტები, დაფარული ყვითელ-ბრინჯაოსფერი მრავალშრიანი ფუფხით. მიმდინარეობა ქრონიკულია, მორეციდივე. ერითემული ბუშტუკები საბოლოოდ ექსფოლიაციური ან ვულგარული ხდება. პროგნოზი მძიმეა.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სენსტან-ლეჟანის
სინდრომი
სენსტან-ლეჟანის სინდრომი – კუნთთა პროგრესირებადი ატროფიის კლინიკური ფორმა, რომლისთვისაც დამახასიათებელია კონტრაქტურის, რეტრაქციისა და სახსართა დეფორმაციის დომინირება.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სენტის სინდრომი
სენტის სინდრომი (იგივეა, რაც სენის სინდრომი) წარმოადგენს დიაფრაგმის საყლაპავის ხვრელის თიაქრის, ნაღველკენჭოვანი დაავადებისა და მსხვილი (იშვიათად – წვრილი) ნაწლავის დივერტიკულოზის თანაარსებობას. გვხვდება უმთავრესად 35 წელს გადაცილებულ პირებში.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სენჰაუზ-კირკსის
სინდრომი
სენჰაუზ-კირკსის სინდრომი – ეს არის შოკური მდგომარეობა, წარმოშობილი თირკმელზედა ჯირკვლებში სისხლჩაქცევებით, ანდა მათი ტოქსიკურ-ალერგიული დაზიანებით. გამოვლინდება გულისრევით, ღებინებით, ფაღარათით, კრუნჩხვებით, ჰიპოტონიით, ტაქიკარდიით, აკროციანოზით, ჰიპოთერმიით, სისხლში ნარჩენი აზოტის მომატებით.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სეპის სინდრომი
სეპის სინდრომი წარმოადგენს ლიპოატროფიულ ანუ ლიპოდისტროფიულ დიაბეტს, რომელიც მემკვიდრეობითი ანომალიების კომპლექსია. მისთვის დამახასიათებელია გენერალიზებული ლიპოდისტროფია, ჰიპერლიპიდემია, ჰეპატომეგალია, შავი აკანთოზი, ძირითადი ცვლის მატება, ინსულინრეზისტენტული შაქრიანი დიაბეტი, საკვერცხეების პოლიკისტოზი, კუნთების ჰიპერტროფია, გონებრივი ჩამორჩენა, სისტემური და კისტოზური ანგიომატოზი. დაავადება ძირითადად ვითარდება სიცოცხლის პირველ წელს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სერიისკის სინდრომი
სერიისკის სინდრომი არის ასპონტანურობის, ადინამიისა და აბულიის შერწყმა, რომელიც აღინიშნება დიდი ტვინის შუბლის მიდამოს დაზიანების დროს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სერეველის სინდრომი
სერეველის სინდრომი წარმოადგენს ოსტეოპოროზის, წვივის ძვლების დამოკლებისა და ქვედა კიდურებზე ვარიკოზულად გაფართოებული ვენური კვანძების თანდაყოლილ შერწყმას, ამასთან ეთვის კირის შემცველი კონკრემენტების წარმოქმნა.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სესტან-შენეს
სინდრომი
სესტან-შენეს სინდრომი წარმოადგენს ბავბინსკი-ნაჟოტის სინდრომის აბორტულ ფორმას: ალტენაციული ჰემიპარეზი, აველსის სინდრომი და თვალის საინტერვაციო სიმპათიკური ბოჭკოების დაზიანების ნიშნები. გვხვდება თავის ტვინის ღეროში სისხლის მიმოქცევის მოშლის დროს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სვაირ-ჯეიმსის
სინდრომი
სვაირ-ჯეიმსის სინდრომი წარმოადგენს ცალმხრივ ნათელ ფილტვს. დიაგნოზისთვის აუცილებელია სამი რენტგენოლოგიური მეთოდის გამოყენება: წინა მიმოხილვითი სურათი, ბრონქოგრაფია და ფილტვის სისხლძარღვთა ანგიოგრაფია. საჭიროა ამ სინდრომის დიფერენცირება ფილტვის ემბოლიის, ფილტვის აგენეზიისა (ჰიპოგენეზის) და ფილტვის არტერიაზე ცენტრალური კიბოს ან ლიმფომის ზეწოლისგან.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სვიტის სინდრომი
სვიტის სინდრომი ფებრილური დერმატოზია. მისთვის დამახასიათებელია: კონტინუას ტიპის ცხელება, მრგვალი, მტკივნეული, ბალთის მსგავსი ვარდისფერი გამონაყარი ტანზე, სახეზე, კისერსა და ფეხებზე, მიალგია, ართრალგია (ცალკეულ შემთხვევებში – ართრიტი ექსუდაციური მოვლენებით), ეპისკლერიტი, ჰისტოლოგიურად კანში ინტენსიური ნეიტროფილური ინფილტრატი. პროგნოზი კარგია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სვიფტის სინდრომი
სვიფტის სინდრომი არის აკროდინული სინდრომი, პოლინეიროპათიული ერითროდერმია – უცნობი ეტიოლოგიის დაავადება (გვხვდება ძირითადად ბავშვებში ხუთ წლამდე). დამახასიათებელია ქცევის შეცვლა შესამჩნევ ფსიქიკურ დარღვევამდე. კიდურთა კანზე აღინიშნება პოლიმორფული ცვლილებები, ძლიერი ქავილი, ტკივილი, გულ-სისხლძარღვთა სისტემის დარღვევები, კუნთების ჰიპოტონია, პარეზები, დამბლები, ზოგჯერ – კრუნჩხვითი შეტევები.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სიდბერის სინდრომი
სიდბერის სინდრომი (სინონიმები: სიდბერ-სმით-ჰარლანის სინდრომი, ჰარლან-სმითის სინდრომი) წარმოადგენს ცხიმოვანი ცვლის მემკვიდრეობით დარღვევას. სავარაუდოა მისი აუტოსომურ-რეცესიული გადაცემა. ნიშნები თავს იჩენს სიცოცხლის პირველ დღეებში: ლეთარგიული მდგომარეობა, კრუნჩხვები, დეჰიდრატაცია, ჰეპატომეგალია, თრომბოპენია, ლეიკოპენია, შარდის თავისებური სუნი,  ძვლის ტვინის ჰიპოპლაზია, სიკვდილის გამომწვევი სეპტიცემია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სი-დრაგერის
სინდრომი
სი-დრაგერის სინდრომი წარმოადგენს პირველად ორთოსტატიკურ ჰიპოტენზიას – არტერიული წნევის მკვეთრ დაქვეითებას ვერტიკალური მდგომარეობის მიღებისას. მიზეზია თავისა და ზურგის ტვინის ნეირონების ქრონიკული დეგენერაცია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სიკარის სინდრომი
სიკარის სინდრომი (სინონიმები: ვეიზენბერგ-სიკარ-რობინოს სინდრომი, სიკარ-რუბინოს სინდრომი) – გლოსოფარინგული ნევრალგია, ენა-სახის ნერვის ნევრალგია, ვლინდება ტკივილის უეცარი შეგრძნებით ხახაში, ენის ძირსა და რბილ სასაზე ცხელი, ცივი ან მკვრივი საკვების მიღებისას ლაპარაკის, ხველისა და მთქნარების დროს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სიკარ-კოლეს
სინდრომი
სიკარ-კოლეს სინდრომი – თავის ტვინის ბულბური ჯგუფის მე-9, მე-10, მე-11, მე-12 ნერვების ერთდროული დაზიანება უნილატერალურად. მეტწილად ადგილი აქვს ქალას ფუძის მოტეხილობის დროს, როცა მოტეხილობის ხაზი გაივლის როკის წინა ხვრელისა და უკანა დაფლეთილი საუღლე ხვრელის დონეზე.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სილელ-ზალერ-შტედტის
სინდრომი
სილელ-ზალერ-შტედტის სინდრომი წარმოადგენს ფილტვის ესენციურ ჰემოსიდეროზს. ავადდებიან ადრეული ასაკის ბავშვები. ახასიათებს მორეციდივე ჰიპოქრომული ანემია, გამწვავებისას – მოხრჩობისმაგვარი შეტევები და ხველა სისხლნარევი ნახველით. შესაძლოა მუცლის ტკივილი, სიყვითლე, მაღალი სიცხე, ზომიერი არტერული ჰიპერტენზია. ფილტვებში, უმეტესად – ქვედა წილებში, რენტგენოლოგიურად აღინიშნება გაფანტული წვრილკეროვანი ჩრდილები.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სილვერის სინდრომი
სილვერის სინდრომი წარმოადგენს მემკვიდრეობითი ანომალიების კომპლექსს. გადაცემის ტიპი, სავარაუდოდ, აუტოსომურ-რეცესიულია. მისთვის დამახასიათებელია: დაბადებისას სხეულის მცირე მასა, საერთო განვითარების შეფერხება, მომცრო სიმაღლე; ხელის მეხუთე თითები მოკლე და მოღუნულია, თან ახლავს სინდაქტილია, კანი ალაგ-ალაგ ჰიპერპიგმენტურია (რძიანი ყავის ფერისა), აღინიშნება ლიმფანგიექტაზიური შეშუპება მაჯისა და ტერფის გარეთა მხარეს. გოგონებში ადგილი აქვს გონადოტროპინურიას, რაც ნაადრევი მენსტრუაციის მიზეზად იქცევა.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სილვესტის
სინდრომი
სილვესტის დაავადება ანუ სინდრომი (სინონიმები: ბორნჰოლმის სინდრომი ანუ დაავადება, დაეს დაავადება, ფინზენ-დაეს დაავადება, ეპიდემიური მიალგია, მწვავე ეპიდემიური მიოზიტი) იგივეა, რაც ეპიდემიური მიალგია, მწვავე ეპიდემიური მიოზიტი, ეპიდემიური პლევროდინია, მშრალი პლევროზია, ეპიდემიურ-კუნთოვანი რევმატიზმი, `ეშმაკის გრიპი~, ეპიდემიური მიოზიტი – B ჯგუფის კოქსაკის ვირუსით გამოწვეული ეპიდემიური ხასიათის დაავადება. პირველად აღირიცხა კუნძულ ბორნჰოლმზე. კლინიკური სურათისთვის დამახასიათებელია მუცლისა და გულმკერდის კუნთების ძლიერი ტკივილი, სიცხიანობა, ზემოთა სასუნთქი გზების გაღიზიანება. პროგნოზი დადებითია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სილვესტრონ-ბიანკის
სინდრომი
სილვესტრონ-ბიანკის სინდრომი (სინონიმი: რიეტ-გრეპ-მიკელის დაავადება) არის მცირე თალასემია, ჰემოლიზური უჯრედოვანი ანემია – მემკვიდრეობითი ჰემოლიზური ანემია. ახასიათებს ჰემოგლობინის სინთეზის დარღვევა. მემკვიდრეობითი გადაცემის ტიპი რეცესიულია. მცირე თალასემია თალასემიის ჰეტეროზიგოტული ფორმაა მსუბუქი ჰიპოქრომული ანემიით, ერითროციტების მცირე რაოდენობით, ელენთის ზომიერი გადიდებით.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სილვესტრინ-კორდას
სინდრომი
სილვესტრინ-კორდას სინდრომი წარმოადგენს ღვიძლის ციროზს ანდროგენულ და ესტროგენულ ჰორმონთა მეტაბოლიზმის დარღვევით. მისთვის დამახასიათებელია: ღვიძლის ციროზის სიმპტომები, გინეკომასტია, სათესლე ჯირკვლის ატროფია, თმიანი საფარის შემცირება, იმპოტენცია და საკვერცხეების ფუნქციის დაქვეითება.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სიმენსის სინდრომი
სიმენსის სინდრომი (სინონიმი: კრისტ-სიმენსის სინდრომი) – თანდაყოლილი ანჰიდროზული ექტოდერმული დისპლაზია, მრავალფორმიანი იდიოპათიური კერატოზი, თანდაყოლილ ანომალიათა (საოფლე ჯირკვლების არარსებობა, სრული ან ნაწილობრივი ადენტია, ჰიპოტრიქოზი, ცხვირის ძვლების დეფორმაცია, ქეილიტი და კანის მოცისფრო პიგმენტაცია) შერწყმა.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სიმერზის სინდრომი
სიმერზის დაავადება ანუ სინდრომი – ლიმფადენოპათია გენერალიზებული ერითროდერმიითურთ. მისთვის დამახასიათებელია: ლიმფომები იღლიასა და საზარდულში, ერითროდერმია ან ლიქენოიდური დერმატიტი, ეგზემური გამონაყარი, რომელიც იწვევს ქავილს, ალოპეცია, სპლენომეგალია, ანემია, ლეიკოპენია, ეოზინოფილია, ძვლის ტვინში რეტიკულური ჰიპერპლაზია. მიმდინარეობა ქრონიკულია, აღინიშნება რემისიებისადმი მიდრეკილება. იშვიათი არ არის ერითროდერმიის გადასვლა სარკომატოზში.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სიმონდსის სინდრომი I
სიმონდსის სინდრომი I წარმოადგენს ოტოგენური წარმოშობის ქალასშიდა წნევის მომატების სინდრომს. გვხვდება ბავშვებში ან მოზარდებში. ახასიათებს შეტევითი ხასიათის თავის ტკივილი, ღებინება, მხედველობის ნერვის დვრილების შეშუპება, ზოგჯერ – განმზიდველი ნერვის პარეზი. თავ-ზურგტვინის სითხე ნორმალურია, თუმცა განიცდის დიდი წნევის გავლენას. იშვიათად ვითარდება მხედველობის ნერვთა ატროფია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სიმონდსის სინდრომი II
სიმონდსის სინდრომი II ლიმფოციტური კეთილთვისებიანი მწვავე მენინგიტია, მწვავე მენინგიტის კეთილთვისებიანი ფორმა. ახასიათებს მენინგეალური სიმპტომები ლიმფოციტური პეოციტოზით, ქლორიდებისა და შაქრის ნორმალური შემადგენლობით ლიქვორში. ჩვეულებრივ, გვხვდება გრიპისა და ყბაყურას შემდეგ.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სიმონდს-სმიდთ-ბარაკერ-ჰოლენდერის
სინდრომი
სიმონდს-სმიდთ-ბარაკერ-ჰოლენდერის სინდრომი – ცხიმოვანი ქსოვილის პროგრესული ატროფია უპირატესად სხეულის ზედა ნაწილსა და სახეზე ლოკალიზაციით. მენჯის, დუნდულებისა და ბარძაყის მიდამოში აღინიშნება ცხიმოვანი გარსის მკვეთრი განვითარება. მოსალოდნელია ოსტეოსკლეროზი, ძვლებში ცისტები, ვაზომოტორული მოშლილობა, მენსტრუაციის დარღვევა. უპირატესად ავადდებიან ქალები, მიზეზი გაურკვეველია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სიმონსის
სინდრომი
სიმონსის სინდრომი – პროგრესული პარადოქსული ლიპოდისტროფია. ცხიმოვანი ქსოვილის პროგრესული ატროფია სხეულის ზედა ნახევარზე, განსაკუთრებით – სახეზე და გულმკერდის ყაფაზის არეში, ხოლო თეძოს, დუნდულებისა და ბარძაყის არეში, პირიქით, ცხიმოვანი ქსოვილის ჭარბი განვითარება. ზოგჯერ შეხამებულია ოსტეოსკლეროზთან, ძვლის კისტასთან, ვაზომოტორულ მოშლილობასთან, მენსტრუაციის დარღვევასთან. მიზეზია მეზოდიენცეფალური არის პათოლოგია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

სჰოპ-სინდრომი
სჰოპ-სინდრომი (სინონიმი: რაუხის სინდრომი)  აბრევიატურაა, მომდინარე სინდრომის შემადგენელი კლინიკური ერთეულებიდან: სიმსუქნე (ფრელიჰის ტიპის), ჰიერთერმია (ინტერმიტიული ტიპის), ოლიგომენორეა, მორეციდივე პაროტიტი. საერთაშორისო ლიტერატურაში იხსენიება როგორც AHOP-სინდრომი (ადიპოციტოზი, ჰიპერთერმია, ოლიგომენორეა, პაროტიტი), ხშირია ნერწყვში ფოსფორისა და კალიუმის შემცველობის მატება. მიეკუთვნება დიენცეფალოზების რიცხვს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პოტენის სინდრომი
პოტენის სინდრომი წარმოადგენს რეფლექტორულ მოვლენებს სისხლის მიმოქცევის მცირე წრესა და გულის მარჯვენა პარკუჭში. ვითარდება ძლიერი ტკივილით მიმდინარე კუჭისა და სანაღვლე გზების დაავადების დროს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პოტერის სინდრომი I
პოტერის სინდრომი I, იგივე რენოფაციალური სინდრომი, რენოფაციალური დისპლაზია, თირკმელებისა და სახის მემკვიდრეობითი ანომალიების კომპლექსია მემკვიდრეობის აუტოსომურ-რეცესიული ტიპით. მისთვის დამახასიათებელია: ჰიპერტელორიზმი, ეოიკანტი, ცხვირის ფუძის გაფართოება, მიკროგნატია, ფეხების მიხორცება, ტერფისა და ხერხემლის ანომალიები, რუდიმენტული გენიტალია, ჰიპოსპადია, ფილტვების ან მისი ცალკეული ნაწილების ჰიპოპლაზია. საყლაპავის, ხორხისა და ანალური ხვრელის ატრეზია, ანდროტროპიზმი. ჩვეულებრივ, ავადმყოფი კვდება დაბადებიდან რამდენიმე საათის შემდეგ.

პრადელ-ვილის
სინდრომი
პრადელ-ვილის სინდრომი (სინონიმები: ვილი-პრადერის სინდრომი) ნივთიერებათა ცვლის მემკვიდრეობითი დარღვევაა მემკვიდრეობის აუტოსომურ-რეცესიული ტიპით. ვლინდება გონებრივი ჩამორჩენილობით, კუნთოვანი ჰიპოტონიით, სიმსუქნით, სასქესო ორგანოთა სუსტი განვითარებით.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პრაისის სინდრომი
პრაისის სინდრომი წარმოადგენს ტრიპტოფანის ცვლის მემკვიდრეობითი დარღვევების კომპლექსს გადაცემის, სავარაუდოდ, აუტოსომურ-რეცესიული ტიპით. მისი სიმპტომებია შემოფარგლული სკლეროდერმია, შარდში კინურენინის, ამინოჰიპურინის მჟავასა და აცეტილ-კინურენინის მნიშვნელოვანი მომატება.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პრასად-კოუზას
სინდრომი
პრასად-კოუზას სინდრომი – თანდაყოლილი აგამაგლობულინემია ლიმფადენოპათიით. ახასიათებს სისხლში გამა გლობულინების არარსებობა. ვლინდება ლიმფური კვანძების ტოტალური გადიდებით, ჰეპატოსპლენომეგალიითა და ჰემოლიზური ანემიით. დაავადება მემკვიდრეობითია, გვხვდება მხოლოდ ქალებში.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პრემენსტრუალური
სინდრომი
პრემენსტრუალური სინდრომი (წინარემენსტრუალური სინდრომი, მენსტრუაციამდელი სინდრომი), პრემენსტრუალური დაძაბულობა პათოლოგიური მდგომარეობაა, რომელიც აღენიშნება ზოგიერთ ქალს მენსტრუალური ციკლის მეორე ნახევარში, მენსტრუაციამდე 3-14 დღით ადრე. გამოიხატება ნერვულ-ფსიქიკური, ვეგეტატიური, სისხლძარღვოვანი და ნივთიერებათა ცვლის დარღვევებით.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პრედტეჩენსკი-
გუჟერო-შეგრენის
სინდრომი
პრედტეჩენსკი-გუჟერო-შეგრენის სინდრომი (სინონიმები: გუჯერო-შეგრენის (ანუ სიურგენის) სინდრომი, შეგრენის სინდრომი), იგივე ქსეროდერმატოზი, მშრალი სინდრომი, უცნობი ეტიოლოგიის დაავადებაა. ახასიათებს გარეგანი ჯირკვლების (საოფლე, სანერწყვე, ცხიმის, საცრემლე და სხვა) უკმარისობის ნიშნები.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პრინგლ-ბურნევილის
სინდრომი
პრინგლ-ბურნევილის სინდრომი, იგივე ტუბეროზული სკლეროზი, მემკვიდრეობითი ანომალიების კომპლექსია გადაცემის უმეტესად აუტოსომურ-დომინანტური ტიპით. მიმდინარეობს პოლისისტემური დაზიანებით. გარდა დამახასიათებელი ტრიადისა (ეპილეფსია, გონებრივი ჩამორჩენილობა, ცხიმოვან ჯირკვალთა ადენომა), ზოგჯერ აღინიშნება ბადურას დაზიანება (ფაკომა), კისტები ძვლოვან სისტემაში, გულის სიმსივნე (რაბდომიომა), სიმსივნე თირკმელში (ანგიომიოლიპომა) და ფილტვების მრავალმხრივი დაზიანება.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პრინცმეტალის სინდრომი
ანუ სტენოკარდია
პრინცმეტალის სინდრომი ანუ სტენოკარდია (სინონიმი: გრაიბილის სინდრომი) ანგიონევროზული მდგომარეობაა მასტენოზებელი კორონაროსკლეროზის დროს. დამახასიათებელია სტენოკარდიული შეტევებით მოსვენებისას არითმიით, ოფლიანობით. ელექტროკარდიოლოგიურად შეტევის დროს აღინიშნება სუბეპიკარდიული კეროვანი ცვლილებები, რომლებიც შეტევის შემდეგ სრულ უკუქცევას განიცდის. ნიტროგლიცერინი ნაკლებად ეფექტურია. შემთხვევათა 20% სრულდება ინფარქტით.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პრინცმეტალ-მასუმის
სინდრომი
პრინცმეტალ-მასუმის სინდრომი, იგივე გულმკერდის წინა კედლის სინდრომი, გამოიხატება გულმკერდში რამდენიმესაათიანი ტკივილის შეტევით, რომელიც ჰგავს სტენოკარდიულს, მაგრამ, მისგან განსხვავებით, არ ახასიათებს ტკივილის ირადიაცია, ვეგეტატიური რეაქციები, ელექტროკარდიოგრაფიული ცვლილებები და ამ დროს ნიტროგლიცერინი არ ახდენს სამკურნალო ეფექტს, მაშინ როდესაც ეფექტურია ანალგეზიური საშუალებები. ყალიბდება გულის ინფარქტიდან რამდენიმე კვირის ან თვის შემდეგ.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პროფესიული კრიზისის
სინდრომი
პროფესიული კრიზისის სინდრომი ვლინდება პროფესიული დაუკმაყოფილებლობის გრძნობით, პროფესიული ინტერესის დაქვეითებით, მოუსვენრობით, გაღიზიანებით, აგრესიულობითა და ეჭვიანობით კოლეგებისა და პაციენტების მიმართ. ამ დროს შეინიშნება ფსიქოსომატური მოვლენები (შინაგანი დაძაბულობა, სუნთქვის გაძნელება, სიმძიმე ეპიგასტრიუმის მიდამოში), ტკივილი თავისა და ზურგის მიდამოში, სურდო, უძილობა. გამორიცხული არ არის ალკოჰოლისადმი მიდრეკილების გაჩენა. გვხვდება სამედიცინო პერსონალში, განსაკუთრებით – ფსიქიატრებში.
მკურნალობა სიმპტომურია.

პროფიშეს სინდრომი
პროფიშეს სინდრომი, იგივე შემოფარგლული კალცინოზი, კალციუმისეული ნიკრისის ქარი – მეტაბოლური კალცინოზია, რომლისთვისაც დამახასიათებელია კალციუმის მარილების ფირფიტების ჩალაგება თითების კანში (როგორც ზედა, ისე ქვედა კიდურებზე), განსაკუთრებით – სახსრების მიდამოში.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პტერიგიუმ-სინდრომი
პტერიგიუმ-სინდრომი (სინონიმი: ზედმეტი კანის სიმპტომი) წარმოადგენს კისრის ლატერალურად მდებარე კანის სამკუთხა, დამატებით სიმეტრიულ ნაოჭს, რომლის ფუძე მიმართულია ლავიწისკენ. აღინიშნება შერეშევსკი-ტერნერის სინდრომის დროს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პტის სინდრომი
პტის სინდრომი (სინონიმი: ჰორნერის პირუკუ სინდრომი) წარმოადგენს ეგზოფთალმის, მიდრიაზისა და თვალის ნაპრალის გაფართოების შერწყმას მხოლოდ ცალ მხარეს. განპირობებულია კისრის არეში სიმპათიკური ბოჭკოების გაღიზიანებით.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პულსის დაკარგვის
სინდრომი
პულსის დაკარგვის სინდრომი (სინონიმები: ტაკაიასუს სინდრომი, ტაკაიასუს აორტიტი, მაობლიტერირებელი ბრაქიოცეფალური არტერიიტი, აორტის რკალის სინდრომი, ონიშის დაავადება, მარტორელ-ფაბრეს სინდრომი) ხასიათდება აორტისა და მსხვილ სისხლძარღვთა კედლის ანთებით და დისტროფიული ცვლილებებით, სტენოზირებით, შიდა არტერიული თრომბების ჩამოყალიბებით, ორგანოთა იშემიით. ზედა კიდურებზე პულსი არ ისინჯება, ქვედაზე კი კარგადაა გამოხატული. ეტიოლოგიურ ფაქტორად ასახელებენ ათაშანგს, არტერიოსკლეროზს, ტუბერკულოზს, რევმატიზმს. არ არის გამორიცხული დაავადების კოლაგენოზური ხასიათი. პროგნოზი მძიმეა.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პურფუა-დიუპიტის
სინდრომი
პურფუა-დიუპიტის სინდრომი წარმოადგენს ეგზოფთალმის, მიდრიაზისა და თვალის ნაპრალის გაფართოების შერწყმას მხოლოდ ცალ მხარეს. განპირობებულია კისრის არეში სიმპათიკური ბოჭკოების გაღიზიანებით.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პუტის დაავადება ანუ
სინდრომი
პუტის დაავადება ანუ სინდრომი, იგივე ვერტებრული სინდრომი, შედეგია მალათაშუა ხრტილების (ჩვეულებრივ, ერთის) პირველადი დეგენერაციისა. დაავადება ქრონიკულია, ვლინდება წელის არეში ტკივილით, რომლისთვისაც დამახასიათებელია ირადიაცია ქვედა კიდურებში. მოგვაგონებს საჯდომი ნერვის ანთებას. ციკლური ბუნებისაა, ინფექციური ეტიოლოგიის. შესაძლოა, ადგილი ჰქონდეს მიკროტრავმებს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პუტი-შავანის
სინდრომი
პუტი-შავანის სინდრომი წარმოადგენს საჯდომი ნერვის ანთების მძიმე ფორმას. მისთვის დამახასიათებელია: ძლიერი ტკივილი საჯდომი ნერვის გასწვრივ. სწრაფად ვითარდება ტერფის დამბლა, რასაც თან სდევს ტკივილის შემცირება, აქილევსის რეფლექსის გაქრობა და მგრძნობელობის დარღვევა.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პუტნამ-დეინეს სინდრომი
პუტნამ-დეინეს სინდრომი (სინონიმები: დეინეს სინდრომი, ლიხტჰეიმის სინდრომი), იგივე ფუნიკულური მიელოზი, წარმოადგენს ნევროლოგიურ და ფსიქიკურ დარღვევათა კომპლექსს. მძიმედ მიმდინარეობს B12-დეფიციტური ანემიის დროს (იხ. ადისონ-ბირმერის დაავადება). აღინიშნება პარესთეზიები, ღრმა მგრძნობელობის მოშლა სპინალური ატაქსიით, ჰიპოტონია, მყესთა რეფლექსებისა და მოტორიკის ზოგადი დაქვეითება, პათოლოგიური რეფლექსები (ბაბინსკის, როსოლიმოს). გამორიცხული არ არის მანიაკური ან დეპრესიული მდგომარეობა, პარანოიდული ან დელირიული ნიშნები.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პფანენშტილის სინდრომი
პფანენშტილის სინდრომი წარმოადგენს ახალშობილთა მძიმე, პროგრესირებად ჰემოლიზურ სიყვითლეს – ახალშობილთა ჰემოლიზურ დაავადებას. მიზეზია დედის ორგანიზმში ნაყოფის სისხლის რომელიმე ფაქტორისადმი (ჩვეულებრივ, რეზუსფაქტორისადმი) ანტისხეულების წარმოშობა. დაბადებიდან რამდენიმე საათში თავს იჩენს სიყვითლე (არცთუ იშვიათად ბავშვი უკვე სიყვითლით იბადება), ანემია ერითრობლასტოზით, ჰეპატოსპლენომეგალია, ჰემორაგიული დიათეზი, ზოგჯერ – საერთო შეშუპება, ცერებრული დარღვევები, კრუნჩხვები, ქოშინი, სისხლის მიმოქცევის დარღვევა, ჰიპერბილირუბინემია, ზოგჯერ ბილირუბინემია. ელენთაში, ღვიძლში, ფილტვებში, თირკმელებში აღინიშნება სისხლის წარმოქმნის ჰეტეროტროპული კერები.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პფეიფერის დაავადება
ანუ სინდრომი
პფეიფერის დაავადება ანუ სინდრომი (სინონიმები: ტიურკის დაავადება, ფილატოვის დაავადება) იგივეა, რაც ჯირკვლოვანი ცხელება, ჯირკვლოვანი იდიოპათიური ცხელება, ინფექციური მონონუკლეოზი, მულტიგლანდულარული ადენოზი, ლიმფოიდოუჯრედოვანი ანგინა, მონოციტური ანგინა, სტუდენტთა დაავადება, მწვავე კეთილთვისებიანი ლიმფობლასტოზი, ინფექციური ლიმფომონონუკლეოზი. უცნობი (სავარაუდოდ, ვირუსული) ეტიოლოგიის მწვავე ინფექციური დაავადებაა. გამომწვევი გადაეცემა უმთავრესად ჰაერწვეთოვანი გზით. დამახასიათებელია რეტიკულოენდოთელური სისტემის დაზიანება. მიმდინარეობს ცხელებით, ტონზილიტით, პოლიადენიტით, ჰეპატოსპლენომეგალიით, ლეიკოციტოზით, ბაზოფილური მონონუკლეარების სიჭარბით.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პფეიფერ-ვებერ-კრისჩენის
სინდრომი
პფეიფერ-ვებერ-კრისჩენის სინდრომი (სინონიმი: ვებერ-კრისჩენის დაავადება) – მორეციდვე ცხელებადი პანიკულიტი, რომელიც არ ჩირქდება. მორეციდივე ინფექციურ-ალერგიული დაავადება. ახასიათებს მკვრივი მტკივნეული კვანძების წარმოშობა კანქვეშ (უფრო იშვიათად – სხვა ორგანოებში, რომლებიც შეიცავს ცხიმოვან ქსოვილს), თანდათანობითი ფიბროზი და ატროფიას. ცხელება და ლეიკოპენია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პაერის სინდრომი
პაერის სინდრომი ვითარდება განივი კოლინჯის ელენთის დონეზე მწვავე გადაგრეხის შედეგად, რასაც თან სდევს გაუვალობა ელენთის მიდამოში. განიცდის ირადიაციას მარცხენა გვერდში, გულის მიდამოში, თან ახლავს წვა, შებერილობა მარცხენა ფერდქვეშა არეში. ნაწლავის გადაგრეხის მიზეზია მისი სიგრძე, მეტეორიზმი, კოპროსტაზი, პერიტონული შეხორცებანი ელენთის კუთხის მიდამოში.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პაირის დაავადება I
ანუ სინდრომი I
პაირის დაავადება I-ისთვის ანუ სინდრომი I-ისთვის დამახასიათებელია გრძელლულოვანი ძვლების მრავლობითი გასქელება, მუხლის სახსრის დეფორმაცია, იდაყვის სახსართა მოხრითი ანკილოზი, თავის ქალას გადიდება და დეფორმაცია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პაირის დაავადება II,
ანუ სინდრომი II
პაირის დაავადება II, ანუ სინდრომი II, იგივე ელენთის ფლექსურის სინდრომი, წარმოადგენს აბდომინურ სიმპტომოკომპლექსს, რომელიც გამოწვეულია მსხვილი ნაწლავის ელენთის ნაკეცში აირების ან განავლოვანი მასების შეფერხებით. მისთვის დამახასიათებელია: მუცლის მარცხენა კვადრატში სისავსისა და ზეწოლის შეგრძნება, გულის არეში ზეწოლის შეგრძნება და ტკივილი, გულის ფრიალი, ქოშინი, შიშისმაგვარი განცდები, მხრის ცალმხრივი ან ორმხრივი ტკივილი თითებში გადაცემით, ტკივილი ბეჭებს შუა.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პაკსონის სინდრომი
პაკსონის სინდრომი ვითარდება საშვილოსნოს გახეთქვისა და რეტროპლაცენტური ჰემატომის ჩამოყალიბების, საკვერცხეების და კისტების გადაგრეხისა და მათ ღრუში სისხლის ჩაქცევის შედეგად. კლინიკური სურათი ხანგრძლივი ზეწოლის სინდრომის (იხ. ბაივატერის სინდრომი) ანალოგიურია. დამახასიათებელია მძიმე შოკის სურათი, ოლიგოანურია, თირკმლის მწვავე უკმარისობა.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პალ სინდრომი ანუ
პალასი
პალ სინდრომი ანუ პალასი, პროლონგირებული არამოტივირებული ლიმფადენოპათიის (ანუ შეძენილი იმუნური დეფიციტის) სინდრომი, შიდსის წინარე სინდრომია, შიდსის ვირუსის ნაირსახეობა. ამ ვირუსის მატარებლები არიან ნამდვილი შიდსის გადამცემები სისხლის დონორობისას და უშუალო კონტაქტის სხვა შემთხვევაში. ძირითადი სიმპტომია ლიმფოპათია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პალმარული ფასციტიის
სინდრომი
პალმარული ფასციტიის სინდრომი – ეს არის პარანეოპლასტიკური სინდრომი, გამოვლენილი პოლიართრიტის სახით. აღინიშნება სხვადასხვა ლოკალიზაციის ნეოპლაზმის დროს, უმეტესად – საკვერცხეების სიმსივნისას. კლინიკურად დამახასიათებელია ხელისგულის ფასციის გასქელება და თითების მოხრითი კონტრაქტურა, რაც მოგვაგონებს ხელის მტევანს სკლეროდერმიის დროს. ხელისგულების ფასციაში ჩალაგებულია იმუნოგლობულინი G.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პალტაუფის სინდრომი
პალტაუფის სინდრომი წარმოადგენს თიმიკოლიმპათიკურ სტატუსს. ახასიათებს თიმუსის ჯირკვლისა და ლიმფოიდური ორგანოების (ლიმფური კვანძების, ელენთის, ნუშისებრი ჯირკვლების) ჰიპერპლაზია, სიფითრე, სიმსუქნისადმი მიდრეკილება, კუნთების სისუსტე, აორტისა და გულის განუვითარებლობა (`წვეთოვანი გული~), ჰიპოტონია და ინფექციური დაავადებებისადმი მიდრეკილება. სისხლში ვლინდება ლიმფოციტოზი, ეოზინოფილია. შესაძლოა იქცეს უეცარი სიკვდილის მიზეზად.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პალტაუფ-რილის
სინდრომი
პალტაუფ-რილის სინდრომი (სინონიმი: ანდერსონის ვერუკოზული მგლურა) წარმოადგენს კანის მეჭეჭოვან ტუბერკულოზს. მისთვის დამახასიათებელია მკვრივი, მოლურჯო-მოწთალო, ნელა მზარდი პაპულების გაჩენა კანზე, უმთავრესად – კიდურების გამშლელ ზედაპირზე. მეტწილად უვითარდებათ ტუბერკულოზგადატანილებს კანზე გამომწვევის მოხვედრის შედეგად.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პანკოსტის (პანკოუსტის)
სინდრომი
პანკოსტის (პანკოუსტის) სინდრომი (სინონიმები: ჰერესის სინდრომი, ტობიასის სინდრომი, პანკოსტ-ტობიასის სინდრომი) ანუ კიბო არის ფილტვის მწვერვალის ავთვისებიანი სიმსივნე ნერვულ კვანძებსა და მაგისტრალურ სისხლძარღვებზე ზეწოლის სინდრომით. დამახასიათებელია სუბფებრილიტეტი, უმადობა, ძლიერი სისუსტე, ხველება, მოხრჩობის შეგრძნება, კლოდ-ბერნარ-ჰორნერის სიმპტომი, მხარის ტკივილი, ზედა კიდურის კუნთების ატროფია, პარესთეზია, ნეკნებისა და ხერხემლის მალების დესტრუქცია, ჰიპოქრომული ანემია, ლეიკოციტოზი მარცხნივ გადახრით. მომატებულია ედსი. ავადდებიან უპირატესად მამაკაცები 40-60 წლის ასაკში.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პანსის სინდრომი
პანსის სინდრომი წარმოადგენს დიენცეფალურ-რეტინული სინდრომის შერწყმას დაუნის სინდრომთან. მემკვიდრეობის ტიპი, სავარაუდოდ, აუტოსომურ-რეცესიულია. მისთვის დამახასიათებელია: ოლიგოფრენია (იდიოტია), სიმსუქნე, გენიტალიის ჰიპოტროფია, ტანმაღლობა (უფრო იშვიათად – ქონდრისკაცობა), ჰემერალოპია, პიგმენტური რეტინიტი, სმენის დაქვეითება, პოლი- ან სინდაქტილია, თავის ქალას ანომალიები, სახის მონგოლოიდური ნაკვთები.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პაპაიანისის სინდრომი
პაპაიანისის სინდრომი ეკუთვნის თრომბოციტოპათიების რიცხვს. ამ დროს თრომბოციტების ადჰეზიური უნარის გაძლიერება შედედების VIII ფაქტორის ზომიერ დეფიციტს ერწყმის. კოაგულაციური სისტემის დარღვევა თანდაყოლილი ან მემკვიდრეობითია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პაპილონ-ლეაჟ-პსომის
სინდრომი
პაპილონ-ლეაჟ-პსომის სინდრომი – ეს არის პირ-თით-სახის დიზოსტოზი, რომელსაც ახასიათებს ვიწრო არწივისებური ცხვირი, ზედა ტუჩის შუა ნაწილის დამოკლება, ენისა და სასის გახლეჩა, კბილების განვითარების დარღვევა, თითის ფალანგთა არასრული განვითარება და სხვა. მემკვიდრეობის ტიპი აუტოსომურ-დომინანტურია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პარაკანკროზული
სინდრომი
პარაკანკროზული სინდრომი წარმოადგენს კიბოსწინარე ან დაავადების მანიფესტირების პერიოდში ჩამოყალიბებულ სიმპტომთა კომპლექსს ნერვკუნთოვანი, ენდოკრინული, ჰემატოლოგიური, გულ-სისხლძარღვთა, თირკმლისმიერი, ძვალ-სახსართა და დერმატოლოგიური ნიშნების სიჭარბითურთ.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პარანეოპლაზიური
თირკმლისმიერი
სინდრომი
პარანეოპლაზიურ თირკმლისმიერ სინდრომს უწოდებენ თირკმლისმიერ მოვლენებს, რომლებიც აღინიშნება სხვადასხვა სიმსივნის დროს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პარატრიგემიული
სიმპათიკური სინდრომი
პარატრიგემიულ სიმპათიკურ სინდრომს (სინონიმი: რედერის სინდრომი) ახასიათებს თვალის ნაპრალისა და გუგის გარდამავალი ხასიათის შევიწროება, რომელსაც თან ახლავს თვალისა და მის ირგვლივ მდებარე არეების ტკივილი. გვხვდება მამაკაცებში. ანამნეზში ხშირია შაკიკი და არტერიული ჰიპერტენზია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პარინოს სინდრომი
პარინოს სინდრომი ცქერის დამბლაა ვერტიკალური მიმართულებით, უფრო მეტად – ზევით, რასაც ხშირად ერთვის კონვერგენციის დამბლა. გვხვდება ინფექციური და სისხლძარღვოვანი (ტვინის უკანა არტერიის აუზში) პროცესებით შუა ტვინის სახურავის დაზიანების დროს. თუ დაზიანების კერა ორალურადაა ლოკალიზებული (უმეტესად ეს ვარიანტი გვხვდება), ვითარდება ცქერის დამბლა ზევით, თუ კაუდალურად – ცქერის დამბლა ქვევით. გვხვდება აგრეთვე ოთხგორაკის, ჯალღუზისებრი სხეულის, ნათხემის, მეოთხე პარკუჭის სიმსივნის დროს. უკანასკნელ შემთხვევაში იგი შედეგია შუა ტვინის სახურავის პათოლოგიურ პროცესში ჩართვისა (ზეწოლა, შეშუპება და სხვა).
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პერონ-დრეკე-კულონის
სინდრომი
პერონ-დრეკე-კულონის სინდრომი (სინონიმები: ჯიაკაიას სინდრომი, ტრევენარის სინდრომი) იგივეა, რაც ოჯახური აკროოსტელოზი, წყლულოვანი მადეფორმირებელი აკროპათია, მემკვიდრეობითი დერმატოზი, გამოწვეული ზურგის ტვინის განგლიების დაზიანებით. გამოვლინდება კიდურთა (უმეტესად – ქვედა კიდურთა) დისტალური ნაწილების ჰიპერკერატოზით, წყლულების წარმოშობით, ძვლებისა და ტერფის დეფორმაციით, წვრილი ძვლების ოსტეოლიზით.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პერსონეიჯ-ტერნერის
სინრომი
პერსონეიჯ-ტერნერის სინდრომი მხრის სარტყლის კუნთების მწვავე დამბლაა, რომელსაც ერთვის ატროფია, ღრმა რეფლექსების დაქვეითება ან მოსპობა, ზერელე მგრძნობელობის დაქვეითება (ღრმა შენარჩუნებულია). ზოგჯერ დამბლის განვითარებას წინ უძღვის კუნთების ტკივილი. თავ-ზურგტვინის სითხეში პათოლოგიური ცვლილებები არ აღინიშნება. უმეტესად ვხვდებით 20-40 წლის მამაკაცებში. ვითარდება ვირუსული ინფექციის, გაციების, აგრეთვე ტრავმის ან შრატის შეყვანის შემდეგ. მიმდინარეობა უმეტესად კეთილთვისებიანია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პეტერსის სინდრომი I
პეტერსის სინდრომი I წარმოადგენს განვითარების მემკვიდრეობით ანომალიას: რქოვანას უკანა ზედაპირის დეფექტს ცენტრალურად განლაგებული ლიბრით, თვალის წინა საკნის თანმხლები გასქელებით. ხშირად შეუღლებულია განვითარების სხვა ანომალიებთან – მგლის ხახასთან, ნაწლავის ატრეზიასთან და სხვ. მემკვიდრეობის ტიპი, სავარაუდოდ, აუტოსომურ-რეცესიულია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პეტერსის სინდრომი II
პეტერსის სინდრომი II (სინონიმი: ფოგტ-კოიანგის სინდრომი) წარმოადგენს ორმხრივ უვეიტს, რომელსაც თან ახლავს ლეიკოდერმია, გამელოტება, თმისა და წარბების გაჭაღარავება ან სმენის დაქვეითება. უმეტესად ემართებათ მამაკაცებს 20-დან 40 წლამდე. ეტიოლოგიურ ფაქტორებად ასახელებენ ალერგიას, ენდოკრინულ დარღვევებს, ვირუსულ ინფექციას, ათაშანგს, ტუბერკულოზს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პეტერს-ჰეგელის სინდრომი
პეტერს-ჰეგელის სინდრომი წარმოადგენს ყბისა და თავის ქალას დიზოსტოზს, რომლისთვისაც დამახასიათებელია ზედა ყბის ჰიპოპლაზია, პროგენია, თავის ქალას ფუძის წინა ნაწილის დამოკლება. მემკვიდრეობის ტიპი აუტოსომურ-დომინანტურია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პეტჟ-კლეჟას სინდრომი
პეტჟ-კლეჟას სინდრომი (სინონიმები: იაკობის (ჯაკობის) ატროფიული სისხლძარღვოვანი პოიკილოდერმია, პეტჟ-ჯაკობის დაავადება, პეტჟ-კლეჟა-ჯაკობის სინდრომი) წარმოადგენს სისხლძარღვოვან ატროფიულ პოიკილოდერმიას, გაურკვეველი ეტიოლოგიის დერმატოზს პოიკილოდერმიით, გამოხატული ტელეანგიექტაზიითა და პეტექიებით.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პეტცეტაკის-ტაკოს
სინდრომი
პეტცეტაკის-ტაკოს სინდრომი თვალისმიერი სიმპტომია თანმხლები ზოგადი შეშუპებით. ახასიათებს კონიუნქტივისა და ქუთუთოების შეშუპება, რქოვანას ჰიპერესთეზია, ფერადი გარსის რეფლექსის დასუსტება და ცრემლის სეკრეციის შემცირება.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პეხკრანც-ბაბინსკი-
ფრელიხის სინდრომი
პეხკრანც-ბაბინსკი-ფრელიხის სინდრომი (სინონიმი: ფრელიხის დაავადება) არის ადიპოზოგენიტალიური დისტროფია, ჰიპოფიზური სიმსივნე. იგი ნეიროენდოკრინული დაავადებაა, გამოწვეული ჰიპოთალამუსისა და ჰიპოფიზის დაზიანებით. ახასიათებს სიმსუქნე და სქესობრივი განვითარების დარღვევა.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პეჯეტ-შტრეტერის
სინდრომი
პეჯეტ-შტრეტერის სინდრომი  (დაძაბვის თრომბოზი, ტრავმული ვემოსპაზმი) ეწოდება ლავიწქვეშა თრომბოზს, დაკავშირებულს მის ტრავმირებასთან ლავიწსა და ნეკნთაშუა არის მიდამოში. საჭიროა დიფერენცირება ლავიწქვეშა და იღლიის ვენების სხვა გენეზის თრომბოზებისგან, როგორიცაა ხელის ვენების აღმავალი თრომბოზი, ლავიწქვეშა ვენის პუნქციის შემდგომი თრომბოზი და სხვა.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პიეტრანტონის სინდრომი
პიეტრანტონის სინდრომი წარმოადგენს სამწვერა ნერვის ნევრალგიას სახის კანისა და პირის ღრუს ლორწოვანის მგრძნობელობის დაკარგვით, რაც გამოწვეულია ნერვის მიჭყლეტით თავის ქალას ძვლებზე ან ზედა ყბის ცხვირის ირგვლივ დანამატ ღრუებზე.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პიკარდი-ლასიუერ-
ლიტლის სინდრომი
პიკარდი-ლასიუერ-ლიტლის სინდრომი წითელი ფოლიკულური დეკალვილირებული ლიქენია (სინონიმები: ლიტლის წვეტიანი ფოლიკულური დეკალვილირებული ლიქენი, ლიტლ-ლასიუერის სინდრომი, გრემ-ლიტლის სინდრომი, ფელდმანის ბრტყელი წვეტიანი ატროფიული ლიქენი). ფოლიკულურ-კერატოზული გამონაყარი ერწყმის ნაწიბუროვან ალოპეციას თავის, იღლიისქვეშა ჩაღრმავებებისა და ბოქვენის არეში. ეტიოლოგია დაუდგენელია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პილო-ოკულარული
სინდრომი
პილო-ოკულარული სინდრომი (სინონიმია: რაც-ტურის სინდრომი) წარმოადგენს თმიანობისა და მხედველობის პათოლოგიების შერწყმას. მიზეზი შესაძლოა იყოს ჰიპოთალამური მიდამოს დაზიანება. დამახასიათებელია: ფოლიკულური ჰიპერკერატოზი, თმის არათანაბარი, განსხვავებული სისქე-სიხშირის საფარი, მხედველობის ველის ძლიერი შემცირება.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პინკუსის სინდრომი
პინკუსის სინდრომი ფიბროეპითელური სიმსივნეა, ბაზოფილური ეპითელიუმის იშვიათი ნაირსახეობა. ჰგავს სებორეულ მეჭეჭს. ჩნდება სახესა და ტანზე. მიაკუთვნებენ კიბოსწინარე მდგომარეობათა რიცხვს. დიაგნოზს სვამენ მხოლოდ ჰისტოლოგიური გამოკვლევით. სიმსივნე წარმოადგენს ფიბროზული კვანძების ნაირსახეობას.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პანსკის სინდრომი
პანსკის სინდრომი წარმოადგენს მემკვიდრეობითი ოკულოცერებრული ანომალიების კომპლექსს გადაცემის აუტოსომურ-რეცესიული ტიპით. მისთვის დამახასიათებელია მიკროფთალმი, რქოვანას სხვადასხვა ხარისხის შემღვრევა, ბროლის დისტოპია, ნისტაგმი, სიელმე, ჰიპერმეტროპია, ჰიპერტელორიზმი, მიკროცეფალია და ჰიდროცეფალია, ზედა ტუჩისა და მაგარი სასის გაპობა, გარეთა სასმენი მილების გაფართოება, კიფოსკოლიოზი, გამოხატული გონებრივი ჩამორჩენილობა.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პიპერის სინდრომი
პიპერის სინდრომის დროს მხედველობის მანკებთან ერთად (ასტიგმატიზმი) აღინიშნება ბრონქოექტაზიები და საათის მინისმაგვარი ფრჩხილები. მიზეზი, როგორც ჩანს, ქსოვილთა სისტემური დაავადება და ტროფიკის დარღვევა.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პირველადი
ანტიფოსფოლიპიდური
სინდრომი
პირველადი ანტიფოსფოლიპიდური სინდრომი, ჩვეულებრივ, თან ახლავს სისტემურ წითელ მგლურას. როცა სინდრომი ამ დაავადების გარეშე ვითარდება, მას პირველადს უწოდებენ. დამახასიათებელია ანტიფოსფოლიპიდურ ანტისხეულთა არსებობა, ვენებისა და არტერიების თრომბოზი.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პირველადი ფიბრომიალგიის
სინდრომი
პირველადი ფიბრომიალგიის სინდრომი მიეკუთვნება სახსარგარე რბილი ქსოვილების დაავადებათა ჯგუფს, წარმოადგენს ფსიქოგენური რევმატიზმის ფორმას. როცა დამოუკიდებლად ვითარდება, მას პირველადს უწოდებენ, როცა ამა თუ იმ ქრონიკულ დაავადებას ახლავს თან – მეორეულს. ეს დაავადებებია: კიდურთა და ნაწლავთა ქრონიკული და დეგენერაციული დაავადებები, ავთვისებიანი დაავადებები, ტრავმები, კოლაგენური დაავადებები.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პირინგერ-კუხინჯას
სინდრომი
პირინგერ-კუხინჯას სინდრომი წარმოადგენს ქვემწვავე ლიმფადენიტს უმეტესად კისრის მიდამოში ლოკალიზაციით, მორეციდივე ანგინით, რევმატოიდული პოლიართრიტით დაავადებულ პირებში. სიცხიანობა და დაჩირქებისკენ მიდრეკილება არ აღინიშნება.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პირსონის სინდრომი
პირსონის სინდრომი ფეხის მომწევი კუნთების გადაძაბვის სინდრომია. გამოიხატება ძლიერი ტკივილით სათანადო კუნთების ნერვის ზონაში გადატვირთვის გამო, შემდეგში მომწევი კუნთების დატვირთვისას ისევ შეტევითი ტკივილი. პალპაციით მტკივნეულია სიმფიზის არე კუნთების მომაგრების ადგილას. მემკვიდრეობის ტიპი, სავარაუდოდ, აუტოსომურ-დომინანტურია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პიულაქს-ედერისის
სინდრომი
პიულაქს-ედერისის სინდრომი მსხვილი ნაწლავის მწვავე გაფართოებაა მექანიკური დაცობის გარეშე. მისთვის დამახასიათებელია: მეტეორიზმი, მწვავე ტკივილი მწვავე მუცლის სურათამდე, რენტგენოლოგიურად – დოლიქო- და მეგაკოლონი. შესაძლოა, ამ სინდრომის უშუალო მიზეზი იყოს აირთა დაგროვება მსხვილ ნაწლავში.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პიურიტკის სინდრომი
პიურიტკის სინდრომი სისტემური ჰიანილოზია, მემკვიდრეობითი ანომალიების კომპლექსი გადაცემის აუტოსომურ-რეცესიული ტიპით. მისთვის დამახასიათებელია მხრის სარტყლის, იდაყვისა და მუხლის სახსრების მტკივნეული მოხრითი კონტრაქტურები, სახისა და ყბების დეფორმაცია, ზრდის შეჩერება, ტერმინალურ ფალანგთა ოსტეოლიზი, კანის მრავლობითი დიდი კვანძები, ნაწილობრივ კალციუმის მარილის ჩალაგებით, კანის ცვლილებები, რომლებიც მოგვაგონებს სკლეროდერმიასა და ატროფიას, კანის, თვალის, ცხვირისა და ყურების კანის ჩირქოვანი ინფექცია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პიშონის სინდრომი
პიშონის სინდრომი (სინონიმი: კასტარინის სინდრომი) სფეროიდული (ორბიტის ზედა) ნაპრალის სინდრომია. ახასიათებს თავის ტვინის მეორე-მესამე, მეოთხე და მეექვსე წყვილი ნერვებისა და მეხუთე წყვილი ნერვის ზედა ტოტის ცალმხრივი დაზიანება, კლინიკურად – ცალმხრივი ტოტალური ოფთალმოპლეგია, სიბრმავე და ანესთეზია სამწვერა ნერვის თვალის ტოტის საინერვაციო არეში. გვხვდება ამ მიდამოს პერიოსტიტის, სიმსივნის, არაქნოიდიტის, აგრეთვე მენინგიტისა და შიგნითა საძილე ატერიის წინა ნაწილის ანევრიზმის დროს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პლურიგლანდულარული
სინდრომი
პლურიგლანდულარული სინდრომი (სინონიმები: ფალტის სინდრომი, გუჟერი-ფალტის სინდრომი, გუჟერის სინდრომი) წარმოადგენს მშრალი დანაოჭებული კანის შეუღლებას კბილების ნაადრევ დაცვენასთან, სქესობრივი ფუნქციის დაქვეითებასთან, ფსიქიკურ და ფიზიკურ ასთენიასთან. აღინიშნება შინაგანი სეკრეციის ჯირკვლების ატროფიის დროს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პოემის სინდრომი
პოემის სინდრომი პირველად იაპონიაში აღწერეს. მასში შედის კანის პოლინეიროპათია, ოგანომეგალია, ენდოკრინოპათია, კანის ცვლილებები, მონოკლონური M-პროტეინის არსებობა სისხლში. გავრცელებული სიმპტომია ჰემატომეგალია, ღვიძლის ჰისტოლოგიური ცვლილებები კი არასპეციფიკურია. აღწერილია შემთხვევები ევროპაში, ავსტრალიაში, აშშ-ში.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პოზიციური ზეწოლის
სინდრომი
პოზიციური ზეწოლის სინდრომი ვითარდება რბილ ქსოვილთა ხანგრძლივი კომპრესიის შედეგად, მათი ანატომიური მთლიანობის დაურღვევლად. ზეწოლა ხდება საკუთარი მასით სხეულის ამა თუ იმ ნაწილზე. გარდა ზეწოლისა, მნიშვნელობას ანიჭებენ ინტოქსიკაციასაც (უმეტესად – ალკოჰოლურს). დამახასიათებელია ტკივილი. შესაძლოა გამოვლინდეს მეორეული მიოგლობინურია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პოზნერ-შლოსმანის
სინდრომი
პოზნერ-შლოსმანის სინდრომი (სინონიმი: კრაუპი-პოზნერ-შლოსმანის სინდრომი) წარმოადგენს თვალის კეთილთვისებიან პაროქსიზმულ ჰიპერტენზიას, ციკლურ გლაუკომას, გლაუკომაციკლური კრიზების სინდრომს. დაავადებას შესაძლოა საფუძვლად ედოს ალერგიული რეაქცია, რომელიც ვლინდება როგორც მეორეული შეტევები თვალშიგა წნევის ცალმხრივი მომატებისას. ის არ თანხვდება შეგუბებითი გლაუკომის მოვლენებსა და რქოვანას ენდოთელიუმზე პრეციპიტატების გამოჩენას. სინონიმი: კრაუპი-პოზნერ-შლოსმანის სინდრომი.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პოლანდის სინდრომი
პოლანდის სინდრომი წარმოადგენს მკერდის დიდი კუნთის აპლაზიას, რომელიც შეუღლებულია ხელის მტევნის აპლაზიასთან. თითების ანომალიის გამოვლინებანი სხვადასხვაგვარია. აღნიშნული დისფორმიზმის კავშირი შინაგან ორგანოთა დაზიანებასთან არ არის შემჩნეული. აღწერილია გულის დაზიანებით მიმდინარე ცალკეული შემთხვევები.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პოლანდ-მატცენაუერის
სინდრომი
პოლანდ-მატცენაუერის სინდრომი (სინონიმები: მატცენაუერ-პოლანდის სინდრომი, დრაიერ-ველშის აკნე, ბესნიერ-რენოს ურტიკარია) იგივეა, რაც დისმენორეული სიმეტრიული დერმატოზი, ნეკროზული აკნე, განგრენოზული ურტიკარია, ისტერიული ოემფიგუსი. წარმოადგენს დისჰორმონული დერმატოზის გამოვლინებას. ახასიათებს სპონტანური, სიმეტრიული, მკვეთრად შემოფარგლული ერითემა, ფოლიკულური ეროზიები, ვაზომოტორული დარღვევები. ცვლილებები მენსტრუალური ციკლის შესაბამისად მეორდება. უმეტესად გვხვდება ახალგაზრდა ქალებში დისმენორეის დროს, ასევე – პრეკლიმაქსურ პერიოდში.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პოლენდის სინდრომი
პოლენდის სინდრომი, პოლენდის სინდაქტილია, წარმოადგენს მკერდის, მხრებისა და ხელისგულების მემკვიდრეობითი ანომალიების კომპლექსს გადაცემის აუტოსომურ-რეცესიული ტიპით. მისთვის დამახასიათებელია ცალმხრივი სინდაქტილია, სიმბრაქიდაქტილია და ბრაქიდაქტილია, გულმკერდის დიდი კუნთის ჰომოლატერალური ან (უფრო ხშირად) მისი მკერდ-ნეკნების ნაწილის აპლაზია, გულმკერდის ჯირკვლებისა და მკერდის დვრილების ჰომოლატერალური არარსებობა.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პოსტგასტროექტომიური
სინდრომი
პოსტგასტროექტომიური სინდრომი (სინონიმი: დემპინგსინდრომი) კუჭ-ნაწლავის დისცირკულატორულ დარღვევათა კომპლექსია კუჭის რეზექციის ან გასტროექტომიის შემდგომ პერიოდში. ჭამიდან 10-15 წუთის შემდეგ (განსაკუთრებით – რძისა და ტკბილი საკვების მიღებისას) ავადმყოფს ეუფლება ძლიერი სისუსტე, ახურებს, უტყდება ოფლიანობა, თავის ტკივილი, გულის ფრიალი, კიდურების კანკალი, გულისრევა, პირღებინება. იმატებს მაჯისცემა, იცვლება არტერიული წნევა, ცვლილებებია ელექტროენცეფალოგრამაზე.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პოსტინფარქტული
სინდრომი
პოსტინფარქტული სინდრომი წარმოადგენს პერიკარდიტის შერწყმას პლევრიტთან, უფრო იშვიათად – პნევმონიასა და ეოზინოფილიასთან. ვითარდება მიოკარდიუმის მწვავე ინფარქტიდან ერთი წლის განმავლობაში, უმეტესად – მესამე-მეოთხე კვირას. გამოწვეულია მიოკარდიუმის დესტრუქციულად შეცვლილი ცილებისადმი ორგანიზმის სენსიბილიზაციით.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პოსტკომოციური
სინდრომი
პოსტკომოციური სინდრომი გამოიხატება სისუსტით, გაღიზიანებადობით, ფსიქიკური და ფიზიკური გამოფიტვით, თავის ტკივილით, ვეგეტატიური დარღვევებით (ოფლიანობა, სისხლძარღვოვანი დარღვევები), თავბრუხვევით და სხვა. ყველა ეს სიმპტომი ერთად ან სხვადასხვაგვარი კომბინაციით ვლინდება თავის ქალას დახურული ტრავმიდან რამდენიმე კვირის ან თვის, უფრო იშვიათად – წლის შემდეგ.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პოსტოპერიკარდიოტომიული
სინდრომი
პოსტოპერიკარდიოტომიული სინდრომი კლინიკურად გამოიხატება ტრიადით: პლევრიტით, პერიკარდიტით, პნევმონიტით. მისი სხვა სახელწოდებებია პოსტკომისუროტომული სინდრომი, პოსტვალვოტომიური სინდრომი, პოსტკარდოტომიული სინდრომი, პლევროკარდიული სინდრომი.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პოსტტრავმული
ნეიროვასკულარული
სინდრომი
პოსტტრავმული ნეიროვასკულარული სინდრომი (სინონიმი: ჰერმანის სინდრომი I) წარმოადგენს ვაზოგენურ მარმარილოსებრ ციანოზს ფსიქიკისა და მეტყველების დარღვევით, პირამიდული და ექსტრაპირამიდული ნიშნებით. თან ახლავს არტერიული ჰიპერტენზია. უპირატესად ვითარდება თავის ქალას დახურული ტრავმის დროს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

პოსტჰეპატიტური
სინდრომი
პოსტჰეპატიტური სინდრომი ვირუსული ჰეპატიტის შემდეგ ვითარდება. გამოიხატება პერიჰეპატიტით, ქოლანგიტით, ანაციდური გასტრიტით, დუოდენიტით, სიყვითლით.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ობალის სინდრომი
ობალის სინდრომი არის კვებითი ამბლიოპია, მხედველობის მძიმე დარღვევა ხანგრძლივი შიმშილის შემდეგ. მისთვის დამახასიათებელია: ალიმენტური შეშუპება, ფრჩხილებისა და თმის დისტროფია, პოლინევრიტი, ყურის ირგვლივი ჯირკვლების შესივება, მხედველობის გაუარესება, ბლეფარიტი, კონიუნქტივიტი, კერატიტი, ცენტრალური დიდი სკოტომები, ანდროტროპიზმი.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ობერლინგის სინდრომი
ობერლინგის სინდრომი წარმოადგენს რეტიკულოსარკომატოზს, რეტიკულოენდოთელიური წარმოშობის სარკომას. მისთვის დამახასიათებელია: ლიმფური კვანძების გადიდება (უპირატესად – კისერზე), ცხელება, ჰეპატოსპლენომეგალია, ედსის მომატება, ანემია, ლეიკოციტოზი, ლიმფოპენია, ადრეული მეტასტაზები სხვადასხვა ორგანოში. კლინიკა მოგვაგონებს ლიმფოსარკომატოზს. შედეგი ლეტალურია.

ობრინსკის სინდრომი
ობრინსკის სინდრომი (სინონიმი: ფროლიჰის სინდრომი) წარმოადგენს მუცლის წინა კედლის კუნთების მემკვიდრეობით აპლაზიას. ახასიათებს მუცლის გადიდება, მუცლის ფარის თხელი კედლის ქვეშ კარგად ისინჯება მუცლის ღრუს ყველა ორგანო, შარდის ბუშტი გადიდებული და გაფართოებულია, ყელის დახურვის გამო, თან ახლავს ჰიდროურეთერი და ჰიდრონეფროზი, კრიპტორქიზმი. ხშირია გულმკერდის ყაფაზის, ხერხემლისა და ტერფების დეფორმაცია. იშვიათია ოლიგოფრენია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ოგილვის სინდრომი
ოგილვის სინდრომი კლინიკური და რენტგენოლოგიური მონაცემების მიხედვით ხასიათდება როგორც მწვავე მექანიკური გაუვალობა, რომლის დროსაც არ შეინიშნება ანატომიური ცვლილებები. გვხვდება სხვადასხვა ოპერაციული ჩარევის, ტრავმის, შინაგან ორგანოთა (მათ შორის – მუცლის ღრუს ორგანოთა) დამწვრობის, გულ-სისხლძარღვთა სისტემის დაავადებების დროს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ოდრის სინდრომი
ოდრის სინდრომი წარმოადგენს ანომალიათა მემკვიდრეობით კომპლექსს აუტოსომურ-რეცესიული ან აუტოსომურ-დომინანტური ტიპის გადაცემით. მისთვის დამახასიათებელია აკრომეგალია და თვალის რქოვანას კლეიკომა. ვლინდება, ჩვეულებრივ, მოზრდილებში. პროგნოზი კეთილსაიმედოა.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ოვრენის სინდრომი
ოვრენის სინდრომი წარმოადგენს ძვლის ტვინის ინფექციურ-ალერგიულ აპლაზიურ მდგომარეობას. იწყება მწვავედ. დამახასიათებელია მაღალი ტემპერატურა, შემცივნება, ღებინება, თავის ტკივილი, ზედა სასუნთქი გზების კატარი, ელენთის გადიდება, ანაფილაქტოიდური პურპურა, სისხლში – ანემია, სფეროციტოზი, ლეიკოპენია, თრომბოციტოპენია, რეტიკულოციტოპენია, ძვლის ტვინში ერითრობლასტების შემცირება სრულ გაქრობამდე, მეგაკარიოციტოზი, მიელობლასტოზი, პრომიელოციტოზი. უპირატესად შეინიშნება ბავშვებში, მოზარდებსა და ახალგაზრდებში, რომელთაც გადატანილი აქვთ ამა თუ იმ სახის ანემია. პროგნოზი კეთილსაიმედოა.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ოზეს სინდრომი
ოზეს სინდრომი (სინონიმი: ბოგარტ-ოზეს სინდრომი) თანდაყოლილი კომპლექსური მეზოექტოდერმული დისპლაზია. მისთვის დამახასიათებელია: ზოგადი კერატოზი, ფრჩხილების დისტროფია, მოკლე კიდურები, პერიფერიულ სისხლძარღვებზე არ ისინჯება პულსაცია, აკროციანოზი, სახის დისპლაზია ასიმეტრიით, ბრტყელი ცხვირით, განუვითარებელი ნიკაპით, მიხორცებული ყურის ბიბილოები, წარბებისა და წამწამების ჰიპოპლაზია,  ჰიპერტელორიზმი,  მიოპია, ასტიგმატიზმი, იმბეცილობა, დიფუზური ოსტეოპოროზი.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ოკერმანის სინდრომი
ოკერმანის სინდრომი, მანოსიდეროზი, წარმოადგენს მემკვიდრეობით ანომალიათა კომპლექსს აუტოსომურ-რეცესიული ტიპის გადაცემით. მისთვის დამახასიათებელია: ინფექციისადმი მომატებული მგრძნობელობა, სხეულის უხეში აგებულება დიდი ჩონჩხითა და სიმაღლით, მაკროგლოსია, ბრტყელი ცხვირი, დიდი ყურები, მეჩხერი კბილები, დიდი თავი, მტევნები და ტერფები, ჰეპატოსპლენომეგალია, კუნთების ჰიპოტონია, ჩონჩხის სხვადასხვა ანომალია, თავის ტვინის პარკუჭთა გაფართოება, ბროლის შემღვრევა, ჰიპოგამაგლობულინემია, ლიმფოციტების ვაკუოლიზაცია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ო-კონელის სინდრომი
ო-კონელის სინდრომი – ჰიპოფიზის ადენომა (პროლაქტინომა) მამაკაცებში, რომელიც შერწყმულია გინეკომასტიასთან, სათესლე ჯირკვლების ატროფიასა და ლაქტაციასთან.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ოკულოგლანდულარული
სინდრომი
ოკულოგლანდულარული სინდრომი (სინონიმი: რომანის სიმპტომი) არის ცალმხრივი ან ორმხრივი კონიუნქტივიტი, ხშირად შეუღლებული დაკრიოცისტიტთან, თანმხვედრი ქუთუთოსა და სახის შეშუპებით. ნიშანია ამერიკული ტრეპანოსომოზისა, რომლის მიზეზია აგენტის კონიუნქტივიდან შეჭრა.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ოკულობუკოგენიტალური
სინდრომი
ოკულობუკოგენიტალური სინდრომი (სინონიმები: ჟილბერტ-ბესის სინდრომი, ბეჰჩეტის დაავადება) წარმოადგენს ორმხრივი ირიტის შერწყმას პირის ღრუს რძიანასთან, სასქესო ორგანოების დაწყლულებასთან (ორივე სქესისთვის). გარდა ამისა, აღინიშნება კანის ერითემული ცვლილებები, ხშირად – სახსრების ძლიერი ტკივილიც. ეტიოლოგია უცნობია, სავარაუდოდ, ვირუსული. ხშირად იწვევს ნერვული სისტემის გართულებებს მენინგოენცეფალიტის სახით. აქვს მრავალფეროვანი კლინიკური სიმპტომატიკა (თავის ტკივილი, მენინგეალური ჰემიპლეგია,  კრუნჩხვები, ფსიქიკური მოშლილობანი).
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ოლბრაიტის სინდრომი I
ოლბრაიტის სინდრომი I (სინონიმები: ოლბრაიტ-ბანტამის სინდრომი, მარტინ-ოლბრაიტის ფსევდოჰიპოპარათირეოიდული სინდრომი, ოლბრაიტის მემკვიდრეობითი ოსტეოდისტროფია) წარმოადგენს ჰიპოპარათირეოიდულ კრეტინიზმს, პარათირეოიდული ჰორმონის ქსოვილებისმიერი უტილიზაციის დარღვევის შედეგს. მისთვის დამახასიათებელია: ჰიპოკალციემია, ჰიპოფოსფატემია, აქონდროპლაზია, გონებრივი განვითარების არასრულფასოვნება, ტეტანიის შეტევები, კატარაქტა, ფრჩხილების დისტროფია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ოლბრაიტის სინდრომი II
ოლბრაიტის სინდრომი II (სინონიმები: ოლბრაიტ-ბატლერ-ბლუმბერგის სინდრომი, ბატლერ-ოლბრაიტის სინდრომი), იგივეა, რაც ქრონიკული მილაკოვანი აციდოზი, ფოსფატ-დიაბეტი. ჰიპოფოსფატემიური ტუბულოპათია, D ვიტამინის მიმართ რეზისტენტული რაქიტი, რენალურ-ტუბულარული აციდოზი. ვითარდება ინტერსტიციული აღმავალი პიელონეფრიტის შედეგად. ამ დროს მკვეთრად მცირდება თირკმელებით წყალბადის იონების გამოყოფა. სამაგიეროდ, გაძლიერებულად გამოიყოფა ბიკარბონატები, კალიუმი და კალციუმი. დასტურდება მეტაბოლური აციდოზი. დამახასიათებელია: წყურვილი, პოლიდიფსია, პირსაქმება, შეკრულობა, სისუსტე, პოლიურია, ჰიპოსთენურია, ადინამია, ძვლებისა და კუნთების ტკივილი, თავბრუ, რაქიტი, ზრდის შეფრხება, ოსტეომალაცია, ჩონჩხის დეფორმაცია, პათოლოგიური მოტეხილობები, თირკმლის ჭვალი, ნეფროლითიაზი.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ოლბრაიტ-ბალტერის
სინდრომი
ოლბრაიტ-ბალტერის სინდრომი, ლაიტვუდ-ოლბრაიტის II სინდრომი, უკავშირდება წყალბადის იონების სეკრეციის თანდაყოლილ მემკვიდრეობით დეფექტს თირკმლის კლაკნილი მილაკების დისტალურ ნაწილში.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ოლბრაიტ-ფორბეს
სინდრომი
ოლბრაიტ-ფორბეს სინდრომი (სინონიმები: აუმადა-დელ კასტილიოს სინდრომი, არგონც-დელ კასტილიოს სინდრომი) წარმოადგენს დარღვევათა ტრიადას: ამენორეა, გალაქტორეა, შარდში გონადოტროპინების შემცველობის დაქვეითება. უმეტესად მემკვიდრეობითი წარმოშობისაა და უკავშირდება ჰიპოფიზის ადენომატოზს ან სიმსივნეს. გადაცემის ტიპი აუტოსომურ-დომინატურია. ვლინდება ახალგაზრდა ქალებში.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ოლბრაიტ-ჰადორნის
სინდრომი
ოლბრაიტ-ჰადორნის სინდრომი წარმოადგენს ოსტეომალაციას პაროქსიზმული ჰიპოკალიემური კუნთოვანი დამბლით, რასაც მოჰყვება ენერგეტიკული დინამიკური ხასიათის გულის უკმარისობა.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ოლდრიჩის სინდრომი
ოლდრიჩის სინდრომი (სინონიმები: ვისკოტ-ოლდრიჩის სინდრომი, ოლდრიჩ-საინბერგ-კემპბელის სინდრომი) მემკვიდრეობითი დაავადებაა, განპირობებული თრომბოციტების წარმოშობის დარღვევით და სისხლში იმუნოგლობულინების დაქვეითებით. ახასიათებს: სისხლდენა, თრომბოციტოპენია, პნევმონიებისადმი მიდრეკილება, ჩირქოვანი ოტიტი, მრავლობითი აბსცესი და სხვა ჩირქოვანი პროცესები. გადაცემის ტიპი რეცესიულია, სქესთან შეკავშირებული.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ოლენდორფ-კურთის
სინდრომი
ოლენდორფ-კურთის სინდრომი იგივეა, რაც შავი ფსევდოაკანთოზი, შავი აკანთოზის კეთილთვისებიანი ნაირსახეობა. გვხვდება სიმსივნით დაავადებულ ქალებში. აკანთოზისთვის დამახასიათებელი კანის ცვლილებები ლოკალიზდება იღლიისქვეშა მიდამოში. ეტიოლოგია, სავარაუდოდ, ენდოკრინულია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ოლიეს სინდრომი I
ოლიეს სინდრომი I წარმოადგენს ძვლების დისქონდროპლაზიის (მრავლობითი ქონდრომატოზი) შერწყმას ადიპოზურ-გენიტალურ დისტროფიასთან. გვხვდება ენდოკრინული აპარატის დისფუნქციის დროს. შესაძლოა, იყოს პირველადი ჩასახვის ან ნაყოფის ზრდის პათოლოგიის ნიშანი.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ოლიეს სინდრომი II
ოლიეს სინდრომი II (სინონიმები: კლიპელ-ტრენონის სინდრომი, პარკეს-ვებერის სინდრომი) წარმოადგენს სხეულის ნაწილების (ძირითადად – კუნთებისა და ძვლების) ჰიპერტროფიას, რაც შეეფარდება სათანადო ნაწილებში ანგიომურ ცვლილებებს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ოლსონის სინდრომი
ოლსონის სინდრომი წარმოადგენს სმენისა და მხედველობის ორგანოებისა და თირკმელების მემკვიდრეობით ანომალიათა შერწყმას გადაცემის, სავარაუდოდ, აუტოსომურ-რეცესიული და აუტოსომურ-დომინანტური ტიპით. მისთვის დამახასიათებელია: მკვეთრი ახლომხედველობა თვალის ფსკერის სათანადო ცვლილებებით, ოტიტის რეციდივები ქრონიკული ნეფროპათიით, პროტეინურია, ინტერმიტირებული მიკროჰემატურია, ჰიპერამინოაციდურია (ალანინის, გლუტამინის მჟავასა და ჰისტიდინის მატება შარდში).
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ოლჰაგენ-ლილიესტანდის
სინდრომი
ოლჰაგენ-ლილიესტანდის სინდრომი წარმოადგენს ერითროციტების დალექვის სიჩქარის (ედსი) იზოლირებულ მომატებას კლინიკურ გამოვლინებათა გარეშე. ედსი მომატებულია წლების, ზოგჯერ ათეულობით წლის განმავლობაში. ხშირია ჰიპერგამაგლობულინემია, პარაპროტეინემია. აღინიშნება გამოხატული გინეკოტროპიზმი.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ომბრედანის სინდრომი
ომბრედანის სინდრომი იგივე ჰიპერთერმიული სინდრომია, რომელსაც თან ახლავს სიფითრე,  ტაქიკარდია, ჰიპოტონია, არცთუ იშვიათად – კრუნჩხვა. ზოგჯერ უვითარდება ძუძუთა ბავშვს ოპერაციული ჩარევიდან რამდენიმე საათის შემდეგ.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ოპალსკის სინდრომი
ოპალსკის სინდრომისთვის დამახასიათებელია: გულის ფრიალი, ხანმოკლე ჰიპერტენზია, მუცელში ზეწოლის შეგრძნება, სპასტიკური შარდვა, აკომოდაციის პაროქსიზმული დარღვევები, ლაბირინთული დარღვევები, თავბრუ, რიტმული ციმციმი, საერთო მოთენთილობა, სიკვდილის შიში.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ოპელის სინდრომი
ოპელის სინდრომი – ეს არის კიდურზე არტერიული პულსაციის არარსებობა, შეუღლებული ადგილობრივი ტემპერატურის დაქვეითებასა და დაბალ ვენურ წნევასთან. აღინიშნება მაგისტრალურ არტერიაში სისხლის მიმოქცევის შეწყვეტისა და კოლატერალური ქსელის სისხლძარღვთა მყარი სპაზმის დროს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ოპენჰეიმის სინდრომი
ოპენჰეიმის სინდრომი იგივეა, რაც ჰიპოფიზური ფსევდოტაბესი, განვითარებული ჰიპოფიზში მიმდინარე პათოლოგიური პროცესის, უმეტესად სიმსივნურის, ნიადაგზე. ახასიათებს მხედველობის ნერვის ატროფია და მყესის რეფლექსების გაქრობა.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ოპიცის სინდრომი
ოპიცის სინდრომი იგივეა, რაც თრომბოფლებიტური სპლენომეგალია, ელენთის ფიბროადენია, ელენთაში სისხლის მიმოქცევის დარღვევის სხვადასხვა გამოვლინება. დაავადების დასაწყისში, ჩვეულებრივ, შეინიშნება სისხლდენა კუჭ-ნაწლავის ტარქტიდან, სისხლის ჩაქცევა კანსა და ლორწოვან გარსებში. ელენთა და ღვიძლი გადიდებულია, დასტურდება ანემია, ლეიკოპენია, თრომბოციტოპენია, რენტგენოლოგიურად – საყლაპავის ვენების გაფართოება. მიზეზია სიმსივნე ან მისი მეტასტაზები, ტრავმა, ანთება და სხვა ფაქტორები, რომლებიც ელენთის ვენებში სისხლდენას აძლიერებს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ორალური ალერგიის
სინდრომი
ორალური ალერგიის სინდრომი ანუ კვებითი ალერგიის სინდრომი – ამ სახელწოდებით აღინიშნება ალერგიული რეაქციები, რომლებიც ვითარდება საკვების მიღების შედეგად.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ორთოსტატიკული
სინდრომი
ორთოსტატიკული სინდრომი წარმოადგენს პათოლოგიურ მდგომარეობას, რომელიც ზოგჯერ წარმოიშობა ჰორიზონტალური მდგომარეობიდან ვერტიკალურში სწრაფად გადასვლისას ან ხანგრძლივად დგომისას. დამახასიათებელია თავბრუ, გულის ფრიალი, უფრო იშვიათად – გულის წასვლა.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ორმოცდამეათე დღის
სინდრომი
ორმოცდამეათე დღის სინდრომი (სინონიმი: გლაცმან-ბალანდის სინდრომი) აღინიშნება დიფტერიის დროს და გულისხმობს მისი ავთვისებიანი მიმდინარეობის მოგვიანებით გამოვლინებას. დაავადების 35-ე და 50-ე დღეს ვითარდება კოლაფსი, პირღებინება, სიცხე 38 0ჩ-ს აღწევს, შეინიშნება არიტმია, ჭენების რიტმი, ექსტრასისტოლია, ასევე – ციანოზი, ქოშინი. ხშირია ასისტოლია, დიაფრაგმისა და სასუნთქი კუნთების დამბლა. პროგნოზი მძიმეა.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ორტნერის სინდრომი
ორტნერის სინდრომი იგივეა, რაც აბდომინური ანგინა, ნაწლავთა ფსევდოთრომბოზი, ნაწლავთა ათეროსკლეროზული დისპრაგია, მუცლის ღრუს ორგანოთა ინტერმიტირებული იშემია. ამ სინდრომის წარმოშობის მიზეზია მეზენტერიულ სისხლძარღვთა მაობლიტერირებელი ათეროსკლეროზი, უფრო იშვიათად – თრომბოზი. მისთვის დამახასიათებელია: შეტევითი ტკივილი მუცელში, უპირატესად – ჭიპის ირგვლივ ან ფერდქვეშ (რომელიც თავს იჩენს ჭამის ან ფიზიკური შრომის შემდეგ), ბოყინი, შებერვა, მეტეორიზმი, შეკრულობა, პაროქსიზმული ქოშინი. აღენიშნებათ ხანში შესულებს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ოსტრუმ-ფერსტის
სინდრომი
ოსტრუმ-ფერსტის სინდრომი (სინონიმი: ფერსტ-ოსტრუმის სინდრომი) წარმოადგენს მემკვიდრეობითი ანომალიების კომპლექსს აუტოსომურ-დომინანტური ტიპის გადაცემით. მისთვის დამახასიათებელია: კისრის მალების სინოსტოზი, ბეჭების მაღლა მდებარეობა და ბლატიბაზია, სახის ნერვის პარეზი მარცხნივ, მარცხენა ხელის ასოციაციურ მოძრაობათა არარსებობა, მხრის ორთავა კუნთის მომატებული რეფლექსი იმავე მხარეს და მისი გაქრობა მარჯვნივ.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

ოტოოკულტური
სინდრომი
ოტოოკულტური სინდრომი (სინონიმები: ალპორტის სინდრომი, დიკინსონის სინდრომი) წარმოადგენს სისტემურ გლომერულონეფრიტს სიყრუით. ეს არის ოჯახური ჰემორაგიული მემკვიდრეობითი ნეფრიტი, მემკვიდრეობითი დაავადება სმენის დაქვეითებით ან სიყრუით, ზოგჯერ კატარაქტით და 16-25 წლის ასაკში თირკმელების უკმარისობის განვითარებით. აღენიშნებათ მხოლოდ მამაკაცებს. მემკვიდრეობის ტიპი აუტოსომურ-დომინანტურია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.

“ოქროს” მიოკიმიის
სინდრომი
“ოქროს” მიოკიმიის სინდრომი წარმოადგენს კრიოთერაპიის იშვიათ ფორმას. რევმატოიდული ართრიტით დაავადებულ ავადმყოფს უვითარდება ნევროლოგიური გართულებები, რომელთათვისაც დამახასიათებელია: მიოკიმია, ოფლიანობა, ჰიპერტენზია, ტაქიკარდია, უძილობა, ემოციური ლაბილურობა, დეპრესია, ფსიქოზი. ოქროთი მკურნალობის შეწყვეტის შემდეგ ყველა ეს სიმპტომი ქრება.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.