თუ გსურთ ერთის გარდა რამოდენიმე კლინიკის
მითითება დააწექით ღილაკს.
საერთაშორისო დასახელება:
AMLODIPINE
მწარმოებელი: KRKA, სლოვენია
მოქმედი ნივთიერება: ამლოდიპინი
კლინიკურ-ფარმაკოლოგიური ჯგუფი:
კალციუმის არხების ბლოკატორი.
შემადგენლობა და გამოშვების ფორმა:
ტაბლეტები: შეფუთვაში 10, 30 და 90 ც.
1 ტაბ.
ამლოდიპინი ............. 5 მგ
(ამლოდიპინის მალეატის სახით)
1 ტაბ.
ამლოდიპინი .............. 10 მგ
(ამლოდიპინის მალეატის სახით)
დამხმარე ნივთიერებები:
მიკროკრისტალური ცელულოზა, პრეჟელატინიზებული სახამებელი, ნატრიუმის სახამებელი გლიკოლატი, სილიციუმის გაუწყლოებული კოლოიდური ორჟანგი და მაგნიუმის სტეარატი.
ფარმაკოლოგიური თვისებები:
პრეპარატი თრგუნავს კალციუმის იონების მიდინებას უპირატესად გლუვკუნთოვან უჯრედებში და ახდენს მათ მოდუნებას. ეს იწვევს სისხლძარღვების გაფართოებას, რაც თავის მხრივ განაპირობებს არტერიული წნევის დაწევას. კორონარული სისხლის მიმოქცევა და გულის კუნთის ჟანგბადით მომარაგება უმჯობესდება, ეს კი აუცილებელია სტენოკარდიის შეტევების თავიდან ასაცილებლად.
ჩვენებები:
ტენოქსი გამოიყენება შემდეგ შემთხვევებში:
მიღების წესი და დოზირება:
საჭიროა ექიმის დანიშნულების მკაცრი დაცვა. დაუშვებელია დოზის თვითნებური შეცვლა ან მკურნალობის შეწყვეტა.
არტერიული ჰიპერტონიისას და სტენოკარდიისას საწყისი დოზაა 1 ტაბლეტი 5 მგ. ექიმს შეუძლია გაზარდოს დოზა 10 მგ-მდე დღეში ერთხელ.
პრეპარატი მიიღება დღის ერთი და იგივე დროს, მცირე რაოდენობა სითხის დაყოლებით. პრეპარატის რეგულარული მიღება ეხმარება პაციენტს, რომ თავი კარგად იგრძნოს.
იმ შემთხვევაში, თუ პაციენტი თვლის, რომ პრეპარატის მიღების შემდეგ ეფექტი არის ძალიან ძლიერი ან არასაკმარისი მან უნდა მიმართოს ექიმს.
ტენოქსის დოზის მიღების გამორჩენის შემთხვევაში დოზის გაორმაგება არ შეიძლება. საჭიროა მისი მიღების გაგრძელება არსებული სქემის მიხედვით.
ტენოქსის მიღების შეწყვეტასთან დაკავშირებული რისკი: ტენოქსის მიღებაში ხანმოკლე შესვენება არ წარმოაგდენს პირდაპირ რისკს, მაგრამ ხანგრძლივი პაუზის შემთხვევაში მაღალმა არტერიულმა წნევამ შეიძლება გამოიწვიოს გულისა და სისხლძარღვების დაავადებებები და რეციდივები.
გვერდითი მოვლენები:
♦ ისევე როგორც ყველა სხვა პრეპარატი ტენოქსიც იწვევს გვერდით ეფექტებს. ეს შეიძლება გამოვლინდეს ხორხის შეშუპებით და სუნთქვის გაძნელებით, სახის ზოგიერთი ნაწილის შეშუპებით გამონაყარით, ქავილით ან არტერიული წნევის მნიშვნელოვანი დაქვეითებით - თანმხლები გულის წასვლით. თუ ადგილი აქვს რომელიმე ამ სიმპტომს საჭიროა პრეპარატის მიღების დაუყოვნებელი შეყვეტა და ექიმის კონსულტაცია.
♦ ტენოქსის გვერდითი ეფექტები ძირითადად სუსტია და გააჩნია წარმავალი ხასიათი. ტენოქსის ყველაზე ხშირი გვერდითი ეფექტი თავის ტკივილი, სახის გაწითლება, წვივების შეშუპება, გულისცემის შეგრძნება, გულისრევა, დაღლილობის შეგრძნება, ტკივილი მუცლის არეში, ძილიანობა, თავბრუსხვევა.
♦ პაციენტებში, რომლებიც ღებულობენ ამლოდიპინს შეიმჩნევა სხვა გვერდითი ეფექტები, მაგრამ უმეტეს შემთხვევებში პრეპარატის მიღებასთან მიზეზ-შედეგობრივი კავშირი არასარწმუნოა. მათ მიეკუთვნება შეუძლოდ ყოფნა, სისუსტე, საჭმლის მონელების და კუჭის მოქმედების დარღვევა, კუჭქვეშა ჯირკვლის ანთება, ღრძილების შესიება, პირის სიმშრალე, ოფლიანობა, ალოპეცია, სუნთქვის გაძნელება, კუნთების კრუნჩხვები, სისხლში გლუკოზის დონის მომატება, მამაკაცებში სარძევე ჯირკვლების გადიდება, სექსუალური ლტოლვის შემცირება, ხშირი შარდვა, მხედველობის დარღვევა.
♦ პაციენტებში, რომლებიც ღებულობენ ამლოდიპინს, ძალიან იშვიათად შეიმჩნევა ღვიძლის ანთება და სიყვითლე; მიზეზ-შედეგობრივი კავშირი არასარწმუნოა.
♦ პაციენტებში რომლებიც ღებოლობენ ამლოდიპინს ასევე ძალიან იშვიათად შეიმჩნევა მდგომარეობები, რომლებიც უფრო მეტად არის თანმხლები ან ძირითადი დაავადების სიმპტომები. მათ მიეკუთვნება: მიოკარდის ინფარქტი, გულისცემის რითმის დარღვევა (არითმია), ტკივილი გულმკერდის არეში.
♦ ნებისმიერი გვერდითი ეფექტის შემჩნევისას, იმ შემთხვევაშიც თუ იგი არ არის ზემოთ ნახსენები აუცილებლად შეატყობინეთ მკურნალ ექიმს ან პროვიზორს.
უკუჩვენებები:
საჭიროა ექიმის ინფორმირება შემდეგ შემთხვევებში:
* ნებისმიერი ქრონიკული დაავადებები;
* მეტაბოლური დარღვევები;
* ჰიპერმგრძნობელობის რეაქციები;
*სხვა სამკურნალო საშუალებების მიღება.
ტენოქსი არ მიიღება შემდეგ შემთხვევებში:
* წარსულში, ამლოდიპინზე ან ტენოქსის ნებისმიერ კომპონენტზე ჰიპემგრძნობელობის რეაქციები (გამონაყარი, ქავილი, სუნთქვის გაძნელება, არტერიულ წნევის მნიშვნელოვანი დაქვეითება);
* გულის დაავადებით განპირობებული არტერიული წნევის მნიშვნელოვანი დაქვეითება, სასიცოცხლო მნიშვნელობის ორგანოების ჟანგბადით და საკვები ნივთიერებებით მომარაგების დარღვევა (კარდიოგენული შოკი);
* აორტის შესართავის შევიწროვება (აორტის სტენოზი);
* თუ შეიმჩნევა გულმკერდის არეში ტკივილის გაძლიერება (არასტაბილური სტენოკარდია);
* ორსულობა ან ორსულობის დაგეგმვა;
* ლაქტაცია.
ორსულობა და ლაქტაცია:
ნებისმიერი წამლის მიღებამდე აუცილებელია ექიმის ან პროვიზორის კონსულტაცია. ორსულობისას ტენოქსის მიღება უკუნაჩვენებია.
ორსულობის დაგეგმვისას საჭიროა ტენოქსის მიღების შეწყვეტა მინიმუმ ერთი თვით ადრე.
! ლაქტაციისას ტენოქსის მიღება უკუნაჩვენებია.
განსაკუთრებული მითითებები:
მკურნალი ექიმი წყვეტს შეიძლება თუ არა პრეპარატის მიღება კონკრეტული ავადმყოფისათვის.
◄ ტენოქსის მიღებამდე პაციენტმა ექიმს უნდა აცნობოს იმის შესახებ, თუ მას აქვს ღვიძლის დაავადებები; ახლად გადატანილი მიოკარდის ინფარქტი, ასევე თუ ჰქონდა ძალიან მაღალი არტერიული წნევის ეპიზოდები (ჰიპერტონული კრიზი).
◄ ასევე გასათვალისწინებელია პაციენტის 18 წელზე უმცროსი ასაკი;
◄ მკურნალობის დროს აუცილებელია არტერიული წნევის და პულსის რეგულარული გაზომვა. აუცილებელია ექიმის კონსულტაცია არტერიული წნევის შესაბამის დონეზე, პულსის სიხშირეზე და სამედიცინო შემოწმების შემდეგ თარიღზე.
გავლენა ავტომობილის მართვაზე და პოტენციურად სახიფათო მექანიზმებთან სამუშაოებზე:
პრეპარატის მიღებამდე აუცილებელია ექიმის ან პროვიზორის კონსულტაცია.
ცნობები ავტომობილის და მექანიზმების მართვაზე ტენოქსის გავლენის შესახებ არ მოიპოვება, მაგრამ საჭიროა იმის გათვალისწინება, რომ განსაკუთრებით მკურნალობის საწყის სტადიაში შეიძლება ადგილი ჰქონდეს ძილიანობას, და თავბრუსხვევას. მათი გაჩენისას პაციენტმა ავტომობილის მართვისას და მექანიზმებთან მუშაობისას უნდა დაიცვას სიფრთხილის განსაკუთრებული ზომები.
ჭარბი დოზირება:
ჭარბი დოზირების შემთხვევაში საჭიროა მკურნალი ექიმის დაუყოვნებელი კონსულტაცია. ექიმი განსაზღვრავს აუცილებელ მკურნალობას და ორგანოთა ფუნქციების კონტროლს, რომელთა მუშაობა შეიძლება დარღვეული იყოს (გული, სისხლძარღვები, ფილტვები, თირკმელები). იმ შემთხვევაში თუ არ ხერხდება სამედიცინო დახმარების ჩატარება, პრეპარატის სისხლში გადასვლის თავიდან ასაცილებლად საჭიროა ღებინების გამოწვევა.
სხვა წამლებთან ურთიერთქმედება:
აუცილებელია, რომ მკურნალმა ექიმმა ან პროვიზორმა იცოდეს ყველა იმ სამკურნალო საშუალების შესახებ, რომლებსაც პაციენტი ღებულობს ან ღებულობდა უახლოეს წარსულში, იმ შემთხვევაშიც კი თუ ისინი მიეკუთვნება ურეცეპტო ფორმებს.
დღეისათვის სხვა სამკურნალო საშუალებებთან ტენოქსის ურთიერთქმედების შესახებ ცნობები არ მოიპოვება.
შენახვის პირობები:
პრეპარატი ინახება არა უმეტეს 300C ტემპერატურაზე, ბავშვებისთვის მიუწვდომელ ადგილას.
ვარგისიანობის ვადა: 2 წელი.
აფთიაქიდან გაცემის პირობები:
პრეპარატი გაიცემა ექიმის რეცეპტით.
საერთაშორისო დასახელება:
ATENOLOL
მწარმოებელი: ASTRAZENECA
მოქმედი ნივთიერება: ატენოლოლი
კლინიკურ-ფარმაკოლოგიური ჯგუფი:
ბეტა1-ადრენორეცეპტორების ბლოკატორი
შემადგენლობა და გამოშვების ფორმა:
შემოგარსული ტაბლეტები: შეფუთვაში 28 ც.
1 ტაბ.
ატენოლოლი ................ 50 მგ
საერთაშორისო არაპატენტირებული დასახელება:
ატენოლოლი და ქლორტალიდონი
მწარმოებელი ორგანიზაციის მისამართი:
ასტრაზენეკა იუკ ლიმიტედ, მაკლსფილდი, ჩეშირი, დიდი ბრიტანეთი
შემადგენლობა:
გარსით დაფარული ტაბლეტი, რომელიც შეიცავს 100 მგ ატენოლოლს (ევროპ. ფარ.) და 25 მგ ქლორტალიდონი (ევროპ. ფარ.).
ფარმაკოლოგიური მოქმედება:
ფარმაკოდინამიკა
ტენორეტიკს გააჩნია ორი კომპონენტის კომბინირებული ჰიპოტენზიური მოქმედება – ბეტა-ბლოკატორი (ატენოლოლი) და დიურეზული (ქლორტალიდონი) საშუალება.
ატენოლ ბეტა-1 –სელექტურია, ანუ მოქმედებს უპირატესად გულის ბეტა-1 ადრენორეცეპტორებზე. სელექტიურობა ქვეითდება დოზის მომატებასთან ერთად. ატენოლოლს არ გააჩნია შიდა სიმპტომატური და მემბრანომასტიმულირებელი ეფექტი. სხვა ბეტა-ბლოკატორების მსგავსად ის ახდენს უარყოფით ინოტროპულ მოქმედებას, ამასთან დაკავშირებით არ არის რეკომენდებული მისი გამოყენება არაკონტროლირებადი გულის უკმარისობის დროს. ისევე, როგორც სხვა ბეტა-ბლოკატორების გამოყენებისას, ატენოლოლის მოქმედების მექანიზმი ჰიპერტონიის მკურნალობის დროს სრულად არ არის გამოკვლეული. ნაკლებად სავარაუდოა, რომ ატენოლოლისთვის დამახასიათებელი მოქმედება შესაძლოა გახდეს თერაპიული ეფექტების მიზეზი, რაც განსხვავდება რაცემიული ნარევისგან მიღებული ეფექტისგან.
ქლორტალიდონი არის მონოსულფონამილის ჯგუფის დიურეზული საშუალება, რომელიც აძლიერებს ნატრიუმისა და ქლორიდის გამოყოფას. მექანიზმი, რომლის მეშვეობითაც ქლორტალიდონი ამცირებს წნევას სრულიად უცნობია, მაგრამ შესაძლებელია მისი შედარება ადამიანის ორგანიზმში არსებული ნატრიუმის გამოყოფასთან და გადანაწილებასთან. ატენოლოლი ეფექტურია და მას კარგად იტანს ეთნიკური ჯგუფების უმრავლესობა. აღინიშნა, რომ ატენოლოლის შეხამება თიაზიდურ დიურეზულებთან არის დასაშვები და, როგორც წესი, უფრო ეფექტური, ვიდრე ამ სამკურნალო საშუალებების ცალკ-ცალკე გამოყენება.
ფარმაკოკინეტიკა
შინაგანი მიღების შემდეგ ატენოლოლი შეიწოვება საჭმლის მომნელებელი სისტემის მიერ 40-50%-ით. მაქსიმალური კონხცენტრაცია სისხლის პლაზმაში მიიღწევა პრეპარატის მიღებიდან 2-4 საათის შემდეგ. ატენოლოლზე არ ახდენს გავლენას ღვიძლის მეტაბოლიზმი და აბსორბირებული პრეპარატის 90% გამოდის უცვლელი სახით. პრეპარატის ნახევრადაშლის პერიოდი შეადგენს დაახლოებით 6 საათს, მაგრამ ის შეიძლება გაიზარდოს თირკმლის მწვავე უკმარისობის დროს, ვინაიდან აღნიშნული სამკურნალო საშუალების გამოყოფა ხდება ძირითადად თირკმელებიდან. ატენოლოლი აღწევს ქსოვილებში, რადგან ძნელად იხსნება ლიპიდებში და მისი კონცენტრაცია თავის ტვინის ქსოვილებში მცირეა. პლაზმის ცილებთან კავშირი დაბალია (დაახლოებით 3%).
ქლორტალიდონის აბსორბიცია შინაგანი მიღების შემდეგ სტაბილურია, მაგრამ არასრული (დაახლოებით 60%), კონცენტრაციის პიკი სისხლის პლაზმაში შეიმჩნევა პრეპარატის მიღებიდან დაახლოებით 12 საათის შემდეგ. ქლორტალიდონის კონცენტრაცია სხვადასხვა ადამიანების სისხლში მდგრადია და მცირევარიაბელური. ნახევრადგამოყოფის პერიოდი პლაზმაში შეადგენსდაახლოებით 50 საათს და მისი გამოყოფა ხდება ძირითადად თირკმელებიდან. ქლორტალიდონი კარგადაა დაკავშირებული პლაზმის ცილებთან (დაახლოებით 75%-ით). ქლორტალიდონის და ატენოლოლის ერთდროული გამოყენება ახდენს უმნიშვნელო ზემოქმედებას ყოველი მათგანის ფარმაკოკინეტიკაზე. ტენორეტიკი ეფექტურია სულ მცირე 24 საათის დღე-ღამის დოზის პერორალურად მიღების შემდეგ. ასეთი მიღება მოსახერხებელია პაციენტებისათვის.
ჩვენება:
დოზირება და მიღების წესი:
უფროსებისთვის
ერთი ტაბლეტი დღე-ღამეში. ჰიპერტონიით დაავადებულთა უმრავლესობისთვის ტენორეტიკის ერთი ტაბლეტის მიღება დღე-ღამეში იძლევა დამაკმაყოფილებელ შედეგს. დოზის გაზრდის შედეგად წნევის შემდგომი დაქვეითება ან არ აღინიშნება, ან უმნიშვნელოა, მაგრამ საჭიროების შემთხვევაში, შესაძლოა დამატებით დაინიშნოს სხვა ჰიპოტენზიური სამკურნალო საშუალება, ისეთი, როგორიცაა ვაზოდილატატორი.
ხანდაზმულებში
ამ ასაკობრივი ჯგუფისათვის ხშირად საჭიროა შედარებით უფრო დაბალი დოზა.
ბავშვებში
ტენორეტიკის ბავშვებში გამოყენების შესახებ მონაცემები არ არსებობს. ამიტომ აღნიშნული პრეპარატის ბავშვებისთვის დანიშვნა არ არის რეკომენდებული.
თირკმელების უკამრისობის დროს
თირკმელების უკმარისობის მქონე პაციენტებში მკურნალობის დროს საჭიროა სიფრთხილე. პრეპარატის დოზა უნდა შემცირდეს მიღების სიხშირის შემცირების გზით (იხ. თავი „გაფრთხილება“).
უკუჩვენება:
ტენორეტიკი არ უნდა დაენიშნოს პაციენტებს შემდეგი შემთხვევებში:
* ცნობილია მომატებული მგრძნობელობა მისი ნებისმიერი კომპონენტის მიმართ;
* ბრადიკარდია;
* კარდიოგენური შოკი; ჰიპოტონია.
* მეტაბოლური აციდოზი:
* სერიოზული პერიფერიული ცირკულარული არტერიული დარღვევები;
* გულის II ან III ხარისხის ბლოკადა;
* სინუსური კვანძის სისუსტის სინდრომი;
* ფეოქრომოციტომა, რომლის მკურნალობა არ ჩატარებულა;
* არაკონტროლირებადი გულის უკმარისობა.
გაფრთხილება
განპირობებულია ტენორეტიკის შემადგენლობაში შემავალი ბეტა-ბლოკატორით
(ატენოლოლი):
არაკონტროლირებადი გულის უკმარისობის დროს (იხ. თავი „უკუჩვენება“), მაგრამ შესაძლებელია გამოყენებულ იქნას იმ ავადმყოფებში, რომელთა გულის უკმარისობის ნიშნები კონტროლზეა აყვანილი. აუცილებელია სიფრთხილე ავადმყოფებთან გულის შემცირებული რეზერვით.
პრინცმეტალის სტენოკარდია კორონარული არტერიის ვაზოკონსტრიქციის შედეგად, რაც განპირობებულია ალფა-რეცეპტორების გააქტიურებით ბეტარეცეპტორების ბლოკადის ფონზე. ტენორმინი არის ბეტა-1 სელექტური ბეტაბლოკატორი, ამგვარად, შესაძლოა განვიხილოთ მისი გამოყენების შესაძლებლობა, მაგრამ საჭიროა სიფრთხილე; მიუხედავად იმისა, რომ უკუნაჩვენებია სერიოზული პერიფერიული ცირკულარული არტერიული დარღვევების დროს (იხ. თავი “უკუჩვენება”), მას ასევე შეუძლია ნაკლებად მძიმე პერიფერიული ცირკულარული არტერიული დარღვევების გამწავება; გატარების დროს უარყოფითი გავლენის შედეგად, პირველი ხარისხის ბლოკადის მქონე ავადმყოფებისთვის დანიშვნის დროს საჭიროა სიფრთხილე; პრეპარატს შეუძლია ტაქიკარდიის სახის შეცვლა ჰიპოგლიკემიის დროს; აგრეთვე თირეოტოქსიკოზის მოვლენების შენიღბვა; თავისი ფარმაკოლოგიური მოქმედების შედეგად ამცირებს გულის შეკუმშვის სიხშირეს. იშვიათ შემთხვევებში, თუ ავადმყოფს გაუჩნდება გულის შეკუმშვის დაბალი სიხშირით განპირობებული სიმპტომები, შესაძლებელია დოზის შემცირება; დაუშვებელია გულის იშემიური დაავადების მქონე ავადმყოფებისთვის ტენორეტიკის ერთბაშად შეწყვეტა;შესაძლოა ის გახდეს შედარებით უფრო მძიმე რეაქციის მიზეზი მთელ რიგ ალერგენებზე მისი იმ ავადმყოფებისთვის დანიშვნის დროს, რომლებსაც აქვთ ამ ალერგენებზე ანაფილაქტიური რეაქცია ანამნეზში. ამ პაციენტებს არ შეუძლიათ რეაქციის მოხდენა ადრენალინის ჩვეულებრივ დოზებზე, რომელიც გამოიყენება ალერგიული რეაქციების საკმურნალოდ; შეუძლია ასთმით დაავადებულთა საჰაერო გზების წინააღმდეგობის გაძლიერება. ატენოლოლი არის სელექტური ბეტა-1-ბლოკატორი, ამიტომ ტენორეტიკისგამოყენება შესაძლებელია, მაგრამ აუცილებელია სიფრთხილე. საჰაერო გზებისწინააღმდეგობის გაძლიერების შემთხვევაში ტენორეტიკის მიღების შეწყვეტა და,საჭიროების შემთხვევაში, უნდა დაინიშნოს თერაპია ბრონქოდილატატორით (მაგალითად, სალბუტამოლომი); ტენორეტიკის შემადგენლობაში შემავალი ქლორტალიდონის მოქმედებით განპირობებული: შესაძლოა წარმოიქმნას ჰიპოკალიემია. მიზანშეწონილია კალიუმის დონის განსაზღვრა, განსაკუთრებით ხანდაზმულ პაციენტებში, იმ პაციენტებში,რომლებიც იღებენ ფუტკარას პრეპარატს გულის უკმარისობის სამკურნალოდ, პაციენტებში დასაბალანსირებელი დიეტით (საკვები კალიუმის დაბალი შემცველობით) ან პაციენტებს, რომლებსაც აწუხებთ საჭმლის მომნელებელი სისტემა. იმ პაციენტებს, რომლებიც იღებენ ფუტკარას პრეპარატებს, ჰიპოკალემიამ შესაძლოა გამოიწვიოს არითმია; გამოიჩინეთ სიფრთხილე სერიოზული თირკმელების უკმარისობით დაავადებულ პაციენტებთან (იხ. თავი “დოზა და გამოყენების წესი”); შესაძლოა დაირღვას ტოლერანტობა გლუკოზის მიმართ. გამოიჩინეთ სიფრთხილე იმ შემთხვევაში, თუ ქლორტალიდონი გამოიყენებაავადმყოფებისთვის შაქრიანი დიაბეტის მიმართ ცნობილი მიდრეკილებით; შესაძლოა წარმოიქმნას ჰიპერურიკემია. საერთოდ, ადგილი აქვს შრატში მხოლოდ შარდმჟავა უმნიშვნელო მატება, მაგრამ ხანგრძლივი მომატების დროს ორგანიზმიდან შარდმჟავა გამოყოფისთვის.
ურთიერთმოქმედება სხვა სამკურნალო საშუალებებთან და ურთიერთმოქმედებისსხვა ფორმები.
ბეტა-ბლოკატორების გამოყენებამ კალციუმის არხებთან ერთად, რომლებიც ახდენენ უარყოფით ინოტროპულ გავლენას, მაგალითად ვერაპამილთან, დილთიაზემთან ერთად, შესაძლოა გამოიწვიოს ამ ეფექტის გაძლიერება, განსაკუთრებით გულის პარკუჭის ფუნქციის დარღვევის ან სინოატრიალური ნომალიებისა და ატრიოვენტრიკულური გამტარობის მქონე ავადმყოფებში. ეს შესაძლოა გახდეს მწვავე ჰიპოტონიის, ბრადიკარდიის და გულის უკმარისობის მიზეზი. არ გამოიყენოთ ბეტა-ბლოკატორი ინტრავენუად 48 საათისგანმავლობაში კალციუმის არხების ბლოკატორის გაუქმების, ასევე ბეტაბლოკატორისშემდეგ. თანმხლებმა თერაპიამ დიჰიდროპირიდინების, მაგ. ნიფედიპინის, გამოყენებითშესაძლოა გამოიწვიოს ჰიპოტონიის რისკი, ასევე გულის უკმარისობა შესაძლოაგამოვლინდეს ავადმყოფებში ლატენური გულის უკმარისობით. ფუტკარა გლიკოზიდები ბეტა-ბლოკატორებთან ერთად ზრდიან ანტრიოვენტრიკულარუსი გამტარობის დრო.
ბეტა-ბლოკატორებს შეუძლიათ “რიკოშეტული” ჰიპერტონიის გამწვავება, რომელიც შესაძლოა წარმოიქმნას კლონიდინის მიღების შეწყვეტის შემდეგ. თუ დანიშნულია აღნიშნული ორივე სამკურნალო საშუალება, ბეტა-ბლოპკატორის შეყვანა უნდა შეწყდეს კლონიდინის შეყვანის შეწყვეტამდე რამდენიმე დღით ადრე. კლონიდინის ბეტა-ბლოკატორის თერაპიით შეცვლის აუცილებლობის შემთხვევაში, უკანასკნელის შეყვანა საჭიროა კლონიდინის შეყვანისშეწყვეტიდან რამდენიმე დღის შემდეგ. სიფრთხილეა გამოჩენაა საჭირო ბეტა-ბლოკატორის დანიშვნის დროს 1 კლასის არითმიის საწინააღმდეგო საშუალებებთან ერთად, როგორიცაადიზოპირამიდონი. სიმპტომატური საშუალებების მიღებას, მაგ. ადრენალინის, შეუძლია ბეტაბლოკატორის ეფექტის განეიტრალება. იმ პრეპარატების თანმხლებ გამოყენებას, რომლებიც ახდენენ პროსტაგლადინსინთეთაზის ინჰიბირებას (მაგ. იბუპროფენი, ინდომეტაცინი) შეუძლია ბეტაბლოკატორების მოქმედების შემცირება.
დაუშვებელია ლითიუმის შემცველი პრეპარატების გამოყენება დიურეზულებთან ერთად, ვინაიდან მათ შეუძლიათ მისი თირკმელის კლირენსის შემცირება. გამოიჩინეთ სიფრთხილე ანესთეზიის საშუალებების გამოყენების დროს “ტენორეტიკთან” ერთად. აუცილებელია ანესთეზიოლოგის ინფორმირება “ტენორეტიკის” გამოყენების შესახებ და არჩეულ უნდა იქნას ანესტეთიკი, რომელსაც აქვს შეძლებისდაგვარად ნაკლები უარყოფითი ინოტროპულიმოქმედება. ბეტა-ბლოკატორების გამოყენებამ ანესთეზიის საშუალებებთან ერთად შესაძლოა გამოიწვიოს რეფლექს-ტაქიკარდიის დასუსტება და ჰიპერტონიის რისკის მომატება.
ორსულობა და ლაქტაციის პერიოდი:
აკრძალულია ტენორეტიკის დანიშვნა ორსულებისთვის და მეძუძური დედებისთვის.
გავლენა ავტომობილის მართვისა და ტექნიკასთან მუშაობის უნარზე:
პრეპარატის გამოყენება არ იწვევს რაიმე გავლენას ავტომობილის მართვისა და ტექნიკასთან მუშაობის უნარზე. მიუხედავად ამისა, გაითვალისწინეთ ის ფაქტი, რომ შესაძლოა ავადმყოფს აღენიშნებოდეს თავბრუსხვევა და დაღლა.
გვერდითი მოვლენები:
ტენორეტიკი კარგი ამტანობით გამოირჩევა. კლინიკური გამოკვლევების დროს გამოვლენილი არასასურველი მოვლენები ძირითადად მიეკუთვნება მისი კომპონენტების ფარმაკოლოგიურ მოქმედებას. ტენორეტიკის ან მისი ნებისმიერი კომპონენტის გამოყენებისას აღინიშნება
შემდეგი არასასურველი მოვლენები:
ბიოქიმიური: ჰიპერურიკემია (დაკავშირებულია ქლორტალიდონთან); ჰიპოკალიემია: გლუკოზის მიმართ ტოლერანტობის დარღვევა (იხ. თავი
“გაფრთხილება”).
გულ-სისხლძარღვთა სისტემის მხრივ: ბრადიკარდია; გულის უკმარისობის გაძლიერება; ორთოსტატური ჰიპოტენზია, რომელსაც შესაძლოა ახლდეს გულყრა; ქვედა კიდურებში სიცივის შეგრძნება. მაღალი მგრძნობელობის მქონე ავადმყოფებში: გულის ბლოკადის პროვოცირება; შესაძლოა კოჭლობის გაძლიერება, თუ ეს აღინიშნებოდა მანამდე; რეინოს ფენომენი.
ცნს–ის მხრივ: გონების არევა; თავბრუსხვევა; თავის ტკივილი; ხასიათის ცვლილება;კოშმარები; ფსიქოზი და ჰალუცინაციები; ძილის დარღვევა იმის მსგავსი, რაც შეინიშნება სხვა ბეტა-ბლოკატორების გამოყენებისას.
კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის მხრივ: პირის სიმშრალე; კუჭ-ნაწლავის აშლილობა; იშვიათ შემთხვევებში ტრანსამიზანის დონის მომატება; ასევე იშვიათია ჰეპატოტოქსიკური შემთხვევები ღვიძლის შიდა ქოლესტაზით (დაკავშირებულია ქლორტალიდონთან).
ჰემატოლოგიური: ლეიკოპენია; პურპურა; თრომბოციტოპენია.
კანი და ლოწროვანები: ალოპეცია; თვალის სიმშრალე; კანის ფსორიოზული რეაქცია; ფსორიაზის გმწვავება; კანის გამონაყარი.
ნევროლოგიური: პარესტეზია.
რესპირატორული: ბრონქოასთმა შესაძლოა აღენიშნოთ ავადმყოფებს, რომლებსაც აქვთ ბრონქიალური ასთმა ან ანამნეზში აქვთ ასთმური ხასიათის ჩივილები.
მგრძნობელობის სპეციალური სახეობები: მხედველობის დარღვევა.
სხვა: დაღლილობა; ანტიბირთვული სხეულების რაოდენობის მომატება, თუმცა ამ ფაქტის კლინიკური დანიშნულება გაურკვევევლია. იმ შემთხვევაში, თუ ნებისმიერი ზემოთჩამოთვლილი რეაქციებიდან რომელიმემ მოახდინა უარყოფითი გავლენა პაციენტის ჯანმრთელობაზე, პრეპარატის მიღება უნდა შეწყდეს.
დოზის გადაჭარბება:
დოზის გადაჭარბების სიმპტომებს მიეკუთვნება ბრადიკარდია, ჰიპოტენზია, გულის მწვავე უკმარისობა და ბრონქოსპაზმი.
საერთო მკურნალობა უნდა მოიცავდეს შემდეგს:
დაკვირვება;
მკურნალობა ინტენსიური თერაპიის პალატაში;
კუჭის გამორეცხვა, აქტივირებული ნახშირის და საფაღარათო საშუალების გამოყენება პრეპარატის აბსორბირების თავიდან ასაცილებლად, რომელიც ჯერ კიდევ არის საჭმლის მომნელებელ ტრაქტში.
პლაზმის ან პლაზმის შემცვლელის გამოყენება ჰიპოტენზიისა და შოკის სამკურნალოდ. შესაძლოა ჰემოდიალიზისა და ჰემოპერფუზიის გამოყენება. გადაჭარბებულ ბრადიკარდიისთვის წინააღმდეგობის გაწევა შეუძლია 1- 2მგ-ს. ატროპინის ინტრავენურად შეყვანით და/ან რითმის დაყენებით. საჭიროების შემთხვევაში შემდეგ შესაძლებელია ბოლუსური დოზის 10მგ. გლუკაგონის ინტრავენურად შეყვანა. საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ამ პროცედურის გამეორება ან გლუკაგონის ინტრავენური შეყვანა 1-10მგ/სთსიჩქარით საპასუხო რეაქციის შესაბამისად. გლუკონატის არ არსებობის შემთხვევაში შესაძლებელია ბეტა-ადრენორეცეპტორის სტიმულატორის ინტრავენური შეყვანა, ისეთი როგორიცაა: დობუტამინი დოზით 5-10 მკგ/კგ/წთ. დობუტამინის გამოყენება, მისი დადებითი ინოტროპული ეფექტის შედეგად, შესაძლებელია ჰიპოტონიისა და გულის მწვავე უკმარისობის სამკურნალოდ. სავარაუდოდ, ეს დოზები არ არის საკმარისი ბეტა-ბლოკატორებთან დაკავშირებული კარდინალური სიმპტომების დახშობა, დოზის გადაჭარბების შემთხვევაში. ამიტომ, საჭიროების შემთხვევაში, დობუტამინის დოზა უნდაგაიზარდოს საჭირო საპასუხო რეაქციის მისაღებად პაციენტის კლინიკური მდგომარეობის შესაბამისად. საერთოდ ბრონქოსპაზმის დახშობა ხდება ბრონქოდილატატორის მეშვეობით.
გადაჭარბებული დიურეზის კომპენსირება შესაძლებელია ნორმალური თხევადი და ელექტროლიტური ბალანსის შენარჩუნებით.
შენახვის პირობები:
ინახება 25 ºC ტემპერატურაზე მშრალ, სინათლისგან დაცულ, ბავშვებისთვის მიუწვდომელ ადგილას. აკრძალულია პრეპარატის გამოყენება შეფუთვაზე მითითებული ვარგისიანობის ვადის გასვლის შემდეგ.
გამოშვების ფორმა:
14 ტაბლეტი ალუმინის ფოლგის და ПВХ ბლისტერებზე, ორ-ორი ბლისტერი მუყაოს ყუთში გამოყენების ინსტრუქციასთან ერთად.
ვარგისიანობის ვადა:
4 წელი
აფთიაქში გაყიდვის წესი:
რეცეპტით.
ფარმაკოლოგიური თვისებები
იგი წარმოადგენს ანტიტრიქომონადურ საშუალებას. ტენონტიროზოლი აქტიურია Trichomonas vaginalis-ის მიმართ. მოქმედებს ტრიქომონაციდურად, ასევე აქტიურია Candida albicans-ის მიმართ.
ჩვენებები
დოზირების რეჟიმი
პერორალურად 200-250 მგ 2-3-ჯერ დღეში ჭამის დროს. ინტრავაგინალურად 100 მგ 1-2-ჯერ დღეში. პრეპარატით მკურნალობის ხანგრძლივობა დგინდება ინდივიდუალურად.
გვერდითი მოვლენები
შესაძლებელია განვითარდეს გულისრევა, უმადობა, პერორალური მიღებისას დისკომფორტის შეგრძნება ეპიგასტრიუმის არეში, სკლერების მოყვითალო შეფერილობა, ძალიან იშვიათად - ალერგიული რეაქციები.
უკუჩვენებები
* ღვიძლის ფუნქციის გამოხატული დარღვევები;
* მომატებული მგრძნობელობა ტენონიტროზოლის მიმართ.
განსაკუთრებული მითითებები
♦ საჭიროა ორივე სქესობრივი პარტნიორის ერთდროული მკურნალობა.
♦ ტენონიტროზოლით მკურნალობისას არ არის რეკომენდებული კონტაქტური ლინზების ტარება;
♦ აკრძალულია ალკოჰოლის მიღება.
♦ თუ ჩატარებულია პრეპარატით მკურნალობის რამოდენიმე კურსი, მისი დამთავრების შემდეგ საჭიროა პერიფერიული სისხლის სურათის კონტროლი.
♦ არ არის რეკომენდებული ტენონიტროზოლის ერთდროული გამოყენება დისულფირამთან.
საერთაშორისო დასახელება:
BUSPIRON HCL
მწარმოებელი: SPECIFAR S.A., საბერძნეთი
მოქმედი ნივთიერება: ბუსპირონის ჰიდროქლორიდი
კლინიკურ-ფარმაკოლოგიური ჯგუფი:
არაბენზოდიაზეპინის ჯგუფის ანქსიოლიზური საშუალება.
შემადგენლობა და გამოშვების ფორმა:
ტაბლეტები: შეფუთვაში 20 ც.
1 ტაბ.
ბუსპირონის ჰიდროქლორიდი .......... 10 მგ
დამხმარე ნივთიერებები:
უწყლო ლაქტატი, ნატრიუმის სახამებელი, გლუკოლატი, მიკროკრისტალური ცელულოზა, კაჟბადის დიოქსიდი კოლოიდური, მაგნიუმის სტეარატი.
ჩვენებები:
მიღების წესი და დოზირება:
საწყისი დოზა არის 5 მგ დღეში 2 ან 3-ჯერ, რომელიც შეიძლება გაიზარდოს ყოველ 2 ან 3-ჯერ დღეში საჭიროებისამებრ, მაქსიმალური დღიური დოზა არ უნდა აღემატებოდეს 45 მგ-ს. ოპტიმალური თერაპიული შედეგი მიიღწევა დოზით 20-30 მ გ დღეში გაყოფილი 2 ან 3 მიღებად.
თირკმლისა და ღვიძლის დარღვევების დროს დოზა უნდა შემცირდეს.
გვერდითი მოვლენები:
თავბრუსხვევა, თავის ტკივილი, და გულისრევა.
უკუჩვენებები:
* ორსულობა, ლაქტაცია;
* 18 წლამდე ასაკი;
* თუ პაციენტს აქვს ჰიპერმგრძნობელობა (ალერგიული რეაქცია) ბუსპირონის ჰიდროქლორიდის ან პრეპარატის ნებისმიერი კომპონენტის მიმართ;
* თირკმლის მძიმე უკმარისობა ან ღვიძლის დაავადება;
* წარსულში ეპილეფსიური კრუნჩხვები ან ეპილეფსია.
განსაკუთრებული მითითებები:
სედატიური ან ჰიპნოზური საშუალებები, რომლებსაც ბუსპირონის ჰიდროქლორიდით მკურნალობის დაწყებამდე ღებულობდა პაციენტი, უნდა მოიხსნას თანდათანობით.
ბუსპირონის ჰიდროქლორიდი დამოკიდებულების ეფექტს არ იწვევს.
სხვა წამლებთან ურთიერთქმედება:
- პაციენტმა განსაკუთრებით უნდა აცნობოს ექიმს თუ ის ღებულობს ცენტრალურ ნერვულ სისტემაზე მოქმედ წამლებს „ანტიდეპრესანტებს ან ანტიფსიქოზურ საშუალებებს“, ანტიკოაგულანტებს ან საგულე საშუალებებს.
- ალკოჰოლთან გამოყენება: მიუხედავად იმისა, რომ ბუსპირონის ჰიდროქლორიდი განსხვავებით დიაზეპამისა ან ლორაზეპამისა არ აძლიერებს ალკოჰოლის მიერ გამოწვეულ ფსიქომოტორულ ფუნქციებს, ალკოჰოლთან ბუსპირონის ჰიდროქლორიდის ერთდროული გამოყენება დაუშვებელია.
შენახვის პირობები:
პრეპარატი ინახება ოთახის პირობებში 25-300C ტემპერატურაზე, მშრალ და ბავშვებისათვის მიუწვდომელ, უსაფრთხო ადგილას.
ვარგისიანობის ვადა: 3 წელი.
საერთაშორისო დასახელება:
CAPTOPRIL
მწარმოებელი: EGIS Pharmaceuticals, უნგრეთი
მოქმედი ნივთიერება: კაპტოპრილი
კლინიკურ-ფარმაკოლოგიური ჯგუფი:
ანგიოტენზინმაკონვერტირებელი ფერმენტის ინჰიბიტორი, ანტიჰიპერტენზიული საშუალება.
შემადგენლობა და გამოშვების ფორმა:
ტაბლეტები: შეფუთვაში 30 ც.
1 ტაბ.
კაპტოპრილი ............ 12.5 მგ
1 ტაბ.
კაპტოპრილი ........... 50 მგ
ტაბლეტები: შეფუთვაში 20 ც.
1 ტაბ.
კაპტოპრილი ......... 50 მგ
1 ტაბ.
კაპტოპრილი ......... 100 მგ
ფარმაკოლოგიური თვისებები:
არტერიული წნევის რეგულაციაში მნიშვნელოვან როლს ასრულებს რენინ-ანგიოტენზინის სისტემა. სხვადასხვა ეტიოლოგიის არტერიული ჰიპერტენზიის განვითარების და მისი სტაბილიზაციის მიზეზია ამ სისტემის მხრივ ფუნქციური დარღვევები. ამ პრესორული სისტემის აქტივობა მნიშვნელოვნად მცირდება ანგიოტენზინ გარდამქმნელი ფერმენტის (აგფ) ინჰიბირებით, რაც ხელს უშლის ანგიოტენზინ I გარდაქმნას ანგიოტენზინ II-ში, რომელიც ორგანიზმში წარმოადგენს ერთ-ერთ ძლიერ ვაზოკონსტრიქტორს. კაპტოპრილის მოქმედების ძირითადი ფარმაკოლოგიური ეფექტი რეალიზდება აგფ ინჰიბირების შედეგად არტერიოლებისა და ვენულების დილატაციით, სისხლძარღვების წინააღმდეგობის შემცირებით. მათი საერთო პერიფერიული წინააღმდეგობის დაქვეითებით, რაც ამცირებს გულზე პრე- და პოსტდატვირთვას და იწვევს სისხლის არტერიული წნევის დაქვეითებას.
ტენზიომინის რაციონალური კომბინირება შესაძლებელია სხვა ჰიპოტენზიურ საშუალებებთან. სხვა ვაზოდილატატორებთან შედარებით იგი არ იწვევს წყლის შეკავებას ორგანიზმში. ჰიპერტენზიის გარკვეული ფორმების დროს (რენოვასკულური ჰიპერტონია და რენული ჰიპერტენზიის სხვა ფორმები), ტენზიომინი წარმოადგენს ერთ-ერთ ძირითად სამკურნალო პრეპარატს.
ჩვენებები:
მიღების წესი და დოზირება:
პრეპარატის დოზის შერჩევა ხდება ინდივიდუალურად.
ჩვეულებრივი დოზები მოზრდილებისათვის:
ჰიპერტონია:
საწყისი დოზა 12.5 მგ 3-ჯერ დღეში. არასაკმარისი ჰიპოტენზიური ეფექტის შემთხვევაში დოზას ზრდიან 50 მგ-მდე. დასაშვებია ტენზიომინის კომბინაცია თიაზიდურ შარდმდენ საშუალებებთან, ბეტა-ბლოკატორებთან ან სხვა ვაზოდილატატორებთან (კალციუმის ანტაგონისტები, პრაზოზინი, დიჰიდრალაზინი). თუ პრეპარატის დღეღამური დოზა აღემატება 300 მგ-ს, საგრძნობლად მატულობს გვერდითი მოვლენების განვითარების რისკი.
რენოვასკულური და რენოპარენქიმატოზული ჰიპერტონია:
6.25 -12.5 მგ 3-ჯერ დღეში, შემანარჩუნებელი დოზა თანდათანობით იზრდება 25 მგ-მდე (3-4-ჯერ დღეში).
თირკმელების ფუნქციის დარღვევის დროს მაქსიმალური სადღეღამისო დოზა:
კრეატინინის კლირენსი (მლ/წამი/კვ.მ) | დოზა (მგ) |
0-41 | 300 |
40-21 | 150 |
20-11 | 75 |
10 | 37.5 |
გულის უკმარისობა:
მკურნალობა იწყება დოზით 6.25 მგ 2-3-ჯერ დღეში, შემდგომში დოზას თანდათანობით ზრდიან.
პედიატრია:
პრეპარატი დიდი სიფრთხილით ინიშნება მკაცრი ჩვენების მიხედვით (პირველ რიგში რენოვასკულური და რენოპარენქიმატოზური ჰიპერტენზიის დროს).
რეკომენდებული დღეღამური დოზაა 1-2 მგ/კგ. ტაბლეტები ინიშნება ჭამამდე 1 საათით ადრე. პრეპარატის დოზის დადგენა ხდება სტაციონარში.
ამბულატორიულ პირობებში აუცილებელია პირველი დოზის (6.25 მ ან 12.5 მგ) ეფექტის შეფასება: არტერიული წნევის გაზომვით 3 საათის განმავლობაში ყოველ 30 წუთში ერთხელ.
ადექვატური დოზის დასადგენად საჭიროა უფრო ხშირი კონტროლი.
გვერდითი მოვლენები:
♦ მაღალი დოზების მიღების დროს ხშირად ადგილი აქვს:
♦ პროტეინურიას, რომელიც ვითარდება მემბრანულ გლომერულოპათიასთან ერთად, აგრეთვე შესაძლებელია ნეფროზული სინდრომის განვითარება;
♦ ნეიტროპენია ან აგრანულოციტოზი, რომელიც ვლინდება მიელოიდური ჰიპოპლაზიის შედეგად;
♦ გამონაყარი კანზე, კვინკეს შეშუპება, სახის სიწითლე;
♦ გარდამავალი ძლიერი ჰიპოტენზია, განსაკუთრებით ავადმყოფებში გულის უკმარისობით, რომლებიც მკურნალობდნენ დიურეზული საშუალებებით;
♦ ტაქიკარდია, ტკივილი გულმკერდის არეში, პალპიტაცია;
♦ მადის დაკარგვა, პირის სიმშრალე, აფტოზური გამონაყარი პირის ღრუში, გულისრევა, ღებინება, პეპტიური წყლული, ქოლესტაზი, აბდომინალური ტკივილი, დიარეა ან ყაბზობა.
♦ თავის ტკივილი, თავბრუსხვევა, ძილის დარღვევა, პარესთეზიები;
♦ ღვიძლის ფერმენტების, აზოტის, კრეატნინის მაჩვენებლების მომატება, სისხლის შრატში კალიუმის დონის გაზრდა, ცრუ დადებითი რეაქცია აცეტონზე შარდში.
♦ გვერდითი მოვლენები ხშირად ვითარდება აუტოიმუნური პროცესების დროს, რის გამოც ასეთ პაციენტებში საჭიროა სისხლის სურათის და ღვიძლის ფუნქციების სისტემატური კონტროლი.
უკუჩვენებები:
* მომატებული მგრძნობელობა პრეპარატის მიმართ;
* ორსულობა;
* ლაქტაციის პერიოდი;
* ლეიკო- ან თრომბოპენია.
განსაკუთრებული მითითებები:
◄ თირკმელების ფუნქციის მძიმე დარღვევის დროს მკურნალობა იწყება დაბალი დოზებით (6.25 მგ 2-3-ჯერ დღეში). დოზის გაზრდა ხდება თანდათანობით. მკურნალობის დაწყებამდე შემდგომში კი ყოველთვიურად საჭიროა შარდში ალბუმინურიის კონტროლი. თუ მისი მაჩვენებელი აღემატება 1 გ/დღეში, მკურნალობის გაგრძელება ხდება სასიცოცხლო ჩვენების მიხედვით. მისი გაზრდა ხდება მკურნალობის პირველი 8 თვის განმავლობაში, ამიტომ მე-9 თვიდან კონტროლი აუცილებელია ყოველ 3-6 თვეში ერთხელ.
◄ ავადმყოფებში რენოვასკულური ჰიპერტონიით, მარილებისა ან წყლის დაკარგვით, რენინის გაძლიერებული გამოყოფა იწვევს კაპტოპრილის ჰიპოტენზიური ეფექტის გაზრდას.
◄ ავადმყოფებში გულის უკმარისობით პრეპარატით მკურნალობა ტარდება სტაციონარის პირობებში. პრეპარატის საწყისი დოზა ავადმყოფებში, რომლებიც მკურნალობდნენ დიურეზული საშუალებებით შეადგენს 6.25-12.5 მგ-ს 2-3-ჯერ დღეში.
◄ ლეიკოციტების რაოდენობა სისხლში მკურნალობის პირველი 3 თვის განმავლობაში უნდა შემოწმდეს ყოველთვიურად, ხოლო შემდგომში 3 თვეში ერთხელ.
◄ ავადმყოფებში აუტოიმუნური დაავადებებით, ლეიკოციტების რაოდენობის სისხლში კონტროლი წარმოებს პირველი 3 თვის განმავლობაში 2 კვირაში ერთხელ, შემოდგომში 2 თვეში ერთხელ. თუ ნეიტროფილების რაოდენობა შემცირდა 1.109/ლ-მდე პრეპარატით მკურნალობა უნდა შეწყდეს.
ავადმყოფმა უნდა მიმართოს ექიმს:
- ინფექციის და შეშუპების პირველი ნიშნების დროს;
- მკურნალობის თვითნებური შეწყვეტისას;
- სითხის გაძლიერებული დაკარგვის, ოფლიანობის, ღებინების, დიარეის დროს.
- ავადმყოფს ეკრძალება ფიზიკური დატვირთვის გაზრდა.
ჭარბი დოზირება:
ჰიპოტონიის შემთხვევაში საჭიროა ნატრიუმის ქლორიდის ფიზიოლოგიური ხსნარის გადასხმა. კაპტოპრილის ელიმინირება სისტემური სისხლმიმოქცევიდან წარმოებს დიალიზის საშუალებით.
სხვა წამლებთან ურთიერთქმედება:
- დაუშვებელია კაპტოპრილის ერთდროული გამოყენება პრეპარატებთან, რომლებიც ზრდიან კალიუმის დონეს სისხლის შრატში (სპირონოლაქტონი, ამილორიდი, ტრიამტერენი), ვინაიდან შესაძლებელია ჰიპერკალიემიის განვითარება.
პრეპარატი სიფრთხილით ინიშნება:
- ვაზოდილატატორებთან (შესაძლებელია ჰიპოტონია);
- ანთების საწინააღმდეგო არასტეროიდულ პრეპარატებთან (ჰიპოტენზიური ეფექტის შემცირება).
შენახვის პირობები:
პრეპარატი ინახება არა უმეტეს 250C ტემპერატურაზე, ბავშვებისაგან დაცულ ადგილას.
ვარგისიანობის ვადა: 4 წელი.
მწარმოებელი: შ.პ.ს. „ელ ფარმის“ შეკვეთით, ფარმაცევტული საწარმო შ.პ. ს. „ბიოფარმი–ლ“ – საქართველო
შემადგენლობა და გამოშვების ფორმა:
ტაბლეტები
1 ტაბ. შეიცავს ვალსარტანი ................ 160მგ
ამლოდიპინი ................................... 10მგ
ჰიდროქლორთიაზიდი ..................... 25მგ
დამხმარე ნივთიერების სახით თითოეული ტაბლეტი შეიცავს:
ლაქტოზა – 0,24გ, სახამებელი – 0.12გ, მაგნიუმის სტეარატი – 0.005გ, პოლივინილპიროლიდონი – 0.01გ.
ფარმაკოლოგიური ჯგუფი:
ანტიჰიპერტენზიული კომბინირებული პრეპარატი.
ფარმაკოლოგიური მოქმედება:
კომბინირებული პრეპარატი, რომელიც შეიცავს აქტიურ ნივთიერებებს, რომელთა მოქმედების მექანიზმები ერთმანეთს ავსებს და იწვევენ მკვეთრად გამოხატულ ანტიჰიპერტენზიულ ეფექტს.
ამლოდიპინი – აინჰიბირებს კალციუმის იონებს, ტრანსმემბრანულ შეღწევადობას კარდიომიოციტებში და რბილი ქსოვილების უჯრედებში. არ იწვევს კატექოლამინების შემცირებას ხანგრძლივი დროით მიღების შემთხვევაშიც. არტერიული ჰიპერტენზიის დროს ამლოდიპინის მიღება იწვევს თირკმლის სისხლძარღვების წინააღმდეგობის შემცირებას. ზრდის თირკმელშიდა ფილტრაციის სიჩქარესა და არ მოქმედებს პროტეინურიის დონეზე.
ვალსარტანი – ანგიოტენზინ–II რეცეპტორების სპეციფიკური ანტაგონისტია. ამორჩევითდ აინჰიბირებს AT1 ქვეტიპის რეცეპტორებს, რომელიც პასუხისმგებელია ანგიოტენზინ –II–ის ეფექტზე. ვალსარტანი აბლოკირებს ანგიოტენზინით გამოწვეული სისხლძარღვების შევიწროებასა და ალდოსტერონის გამოყოფას.
პრეპარატის მიღების შემდეგ, პლაზმაში ანგიოტენზინ –II–ის გაზრდილმა დონემ შესაძლოა მოახდინოს AT2 რეცეპტორების სტიმულირება, თუმცა ვალსარტრანის აფინურობა AT1 რეცეპტორების მიმართ 20000–ჯერ მეტია AT2 რეცეპტორებთან შედარებით, პრეპარატის ერთჯერადად მიღებისას ჰიპოტენზიური ეფექტი 2 სთ–ში მიიღწევა, მაქსიმუმს აღწევს 4–6 სთ–ში და შენარჩუნებული რჩება 24 სთ–ის განმავლობაში. განმეორებითი დოზირების შემთხვევაში მაქსიმალური თერაპიული ეფექტი მიიღწევა მკურნალობიდან 2–4 კვირაში და შენარჩუნებული რჩება ხანგრძლივი თერაპიის შემთხვევაშიც. პრეპარატის მიღების შეწყვეტისას აღარ ვითრდება მოხსნის სინდრომი. პრეპარატი არ მოქმედებს ანგიოტენზინის გარდამქმნელ ფერმენტზე, არ ხდება ბრადიკინინის დეგრადაცია და შესაბამისად, მცირეა ხველის განვითარების რისკი.
ჰიდროქლორთიაზიდი – თიაზიდური დიურეზული საშუალებაა. დიურეზულ მოქმედებასთან ერთად ამცირებს ცირკულირებადი პლაზმის მოცულობას, რის შედეგადაც იზრდება რენინის აქტიობა, ალდოსტერონის სეკრეცია და შესაბამისად, კალიუმის კარგვა ორგანიზმიდან, ხოლო ვალსარტანთან ერთდ კომბინაციაში მცირდება თიაზიდის ზემოქმედებით გამოწვეული კალიუმის დანაკარგი.
ფარმაკოკინეტიკა:
პერორალურად მიღებული ვალსარტანი კარგად შიწოვება კუჭ–ნაწლავის ტრაქტიდან. მაქსიმალური კონცენტრაცია პლაზმაში მიიღწევა 3 სთ–ში. პრეპარატის ბიოშეღწევადობა 23%–ია.
97% უკავშირდება პლაზმის ცილებს. მიღებული პრეპარატის ნაწილი, 70%, გამოიყოფა ფეკალურ მასებთან ერთად, ხოლო 30% შეუცვლელი სახით– შარდთან ერთდ. ჰიდროქლორთიაზიდის მიღებული დოზის 60–80% აბსორბირდება. პლაზმაში მაქსიმალური კონცენტრაცია 2 სთ–ში მიიღწევა და მისი მოქმედება 6–15 სთ–მდე გრძელდება. მიღებული დოზის 95% შეუცვლელი სახით გამოიყოფა თირკმელების საშუალებით.
პერორალურად მიღებული ამლოდიპინის მაქსიმალური კონცენტრაცია პლაზმაში მიიღწევა 6 სთ–ში. ბიოშეღწევადობა შეადგენს 64–80%. ამლოდიპინის დაახლოებით 90 % მეტაბოლიზდება ღვიძლში და წარმოიქმნება ფარმაკოლოგიურად აქტიური მეტაბოლიტები. ამლოდიპინის დაახლოებით 60% გამოიყოფა მეტაბოლიტების სახით თირკმელებით და 10% უცვლელი სახით. ნახევრადდაშლის პერიოდი შეადგენს 30–50სთ–ს.
ჩვენებები:
გამოყენების წესი:
პრეპარატის მიღება არ არის დამოკიდებული კვების რეჟიმზე. დოზა შეირჩევა ინდივიდუალურად. საწყისი დოზა შეიძლება დაინიშნოს:
¼ ტაბლეტი დღეში ერთხელ ანუ 40მგ ვალსარტანი, 2.5მგ ამლოდიპინი და 6.25 მგ ჰიდროქლორთიაზიდი ან
½ ტაბლეტი დღეში ერთხელ ანუ 80მგ ვალსარტანი, 5მგ ამლოდიპინი და 12,5 მგ ჰიდროქლორთიაზიდი. ან
1 ტაბლეტი დღეში ერთხელ ანუ 160მგ ვალსარტანი 10მგ ამლოდიპინი და 25მგ ჰიდროქლორთიაზიდი.
არტერიული ჰიპერტენზიით დაავადებულ პაციენტებს, რომლებიც იღებენ პრეპარატ ტენზილინს კლინიკური ეფექტი უნარჩუნდებათ 24 სთ–ის განმავლობაში.
ბავშვები: 18 წლამდე ბავშვებში ამ პრეპარატით მკურნალობის კვლევა არ ჩატარებულა. ამიტომ უფრო სრული ინორმაციის მიღებამდე რეკომენდირებული არ არის პრეპარატის გამოყენება ბავშვებში.
გვერდითი მოვლენები:
გამოვლენილი ეფექტები სუსტი და გარდამავალი ხასიათისაა. ხშირად: თავის ტკივილი, თავბრუსხვევა. ნაზოფარინგიტი, დაღლილობა. ზედა სასუნთქი გზების ინფექციები, ხველა, დიარეა, ართრალგია. წელის ტკივილი. ჭინჭრის ციება და სხვა სახის გამონაყარი, უმადობა, გულისრევა, ღებინება, კრეატინინისა და აზოტის დონის მომატება, პოსტურალური ჰიპოტენზია, რომლის გამოვლენის რისკი იზრდება ალკოჰოლური, სედატიური და სანარკოზე საშუალებებთან ერთდროული მიღების შემთხვევაში.
იშვიათად: კუჭის ტკივილი, შფოთვა, ართრიტი. ასთენია, ბრონქიტი, ტკივილი გულ–მკერდის არეში. დისპეფსია, პირის სიმშრალე. დისპნოე, ჰიპოტონია, გასტროეზოფაგიტი. შეშუპება, შუა ყურის ანთება. პარესთეზია. ტემპერატურის მატება. ძილიანობა, ტაქიკარდია. საშარდე სისტემის ინფექციები. ვერტიგო, მხედველობის დარღვევები, ფოტოსენსიბილიზაცია, ქოლესტაზი, სიყვითლე, დეპრესია. ჰიპოკალიემია, ნეიტროპენია, თრომბოციტოპენია.
ძალიან იშვიათად: ანგიონევროზული შეშუპება, ქავილი და სხვა სახის ზემგრძნობელობის/ალერგიული რეაქციები. ვასკულიტი, მიალგია. თირკმლის ფუნქციის დარღვევა. სისტემური წითელი მგლურას მსგავსი სიმპტომები. ძვლის ტვინის სუპრესია. ჰემოლიზური ანემია, პანკრეატიტი.
უკუჩვენება:
* პრეპარატის კომპონენტებისადმი მომატებული მგრძნობელობა;
*ორსულობა;
* ღვიძლის ფუნქციის მძიმე ხარისხის დარღვევა, ბილიარული ციროზი და ქოლესტაზი;
*ანურია, თირკმლის ფუნქციის მძიმე ხარისხის დარღვევა (კრეატინინის კლირენსი
* რეფრაქტერული ჰიპოკალიემია, ჰიპონატრიემია, ჰიპერკალციემია და სიმპტომური ჰიპერურიკემია.
ორსულობა და ლაქტაცია:
პრეპარატი არ ინიშნება ორსულობის და ლაქტაციის პერიოდში. არ ენიშნებათ პრეპარატი რეპროდუქციულ ასაკში მყოფ ქალებს, რომლებიც არ იყენებენ საიმედო კონტრაცეპტივებს.
განსაკუთრებული მითითებები:
– ელექტროლიტური ბალანსის ცვლილება პლაზმაში. ტენზილინი სიფრთხილით ინიშნება კალიუმის მარილებთან ერთად, კალიუმის შემნახველ დიურეზულებთან კომბინაციაში და ასევე ისეთ პრეპარატებთან კომბინაციაში, რომლებიც ზრდიან კალიუმის დონეს სისხლის პლაზმაში (მაგ; ჰეპარინი).
– თიაზიდურ დიურეზულებით მკურნალობის პროცესში შესაძლოა განვითარდეს ჰიპოკალიემია, ასევე ჰიპონატრემია და ჰიპოქლორემიული ალკალოზი, რის შედეგადაც იზრდება არითმიისა და გლიკოზიდური ინტოქსიკაციის განვითარების რისკი. რეკომენდებულია კალიუმის დონის ხშირი კონტროლი სისხლში.
– ნატრიუმის ან მოცირკულირე სისხლის მოცულობის დეფიციტი ორგანიზმში:
ტენზილინით მკურნალობის სწყის ეტაპზე, პაციენტებში ნატრიუმის ან მოცირკულირე სისხლის მოცულობის დეფიციტით, შესაძლოა განვითარდეს კლინიკურად გამოხატული არტერიული ჰიპოტონია. ამიტომ მკურნალობის დაწყებამდე უნდა მოხდეს ნატრიუმისა და მოცირკულირე სისხლის მოცულობის დეფიციტის კორექცია, რაც გულისხმობს დიურეზულების დოზის შემცირებას.
ჰიპოტონიის განვითარების შემთხვევაში პაციენტმა უნდა მიიღოს ჰორიზონტალური მდგომარეობა და საჭიროების მიხედვით მოხდეს ფიზიოლოგიური ხსნარის ი/ვ ინფუზია. არტერიული წნევის დარეგულირების შემთხვევაში შესაძლებელია ტენზილინით მკურნალობის გაგრძელება.
– თირკმლის არტერიის სტენოზი.
სიფრთხილე: პრეპარატის უსაფრთხოება თირკმლის არტერიის ცალმხრივი ან ორმხრივი სტენოზის დროს დადგენილი არ არის. პაციენტები თირკმლის ფუმქციის დარღვევით (>30მლ/წთ) დოზის კორექციას არ საჭიროებენ.
* პრეპარატი სიფრთხილით ინიშნება, თუმცა არ არის საჭირო დოზის კორექცია პაციენტებში ქოლესტაზის გარეშე მიმდინარე ღვძლის ფუნქციის მსუბუქი ან საშუალო ხარისხის დარღვევის დროს.
* თიაზიდურმა დიურეზულებმა შესაძლოა გამოიწვიონ სისტემური წითელი მგლურას გამწვავება, შეცვალონ ორგანიზმის ტოლერანტობა გლუკოზის მიმართ, ასევე ქოლესტერინის, ტრიგლიცერიდებისა და შარდოვანას კონცენტრაცია სისხლის პლაზმაში. სხვა ჰიპოტანზიურ საშუალებებთან ერთდროული მიღებისას შესაძლოა გაძლიერდეს ტენზილინის ჰიპოტენზიური ეფექტი.
ურთიერთქმედება სხვა მედიკამენტებთან:
– ტენზილინის ლითიუმის პრეპარატებთან ერთდროული მიღება აძლიერებს ამ უკანასკნელის ტოქსიურ ეფექტს, ამიტომ მსგავსი კომბინაციების დანიშვნისას რეკომენდებულია ლითიუმის კონცენტრაციის კონტროლი შრატში.
– ვალსარტანის სხვა სამკურნალო საშუალებებთან, როგორიცაა ციმეტიდინი, ვარფარინი, ფუროსემიდი, დიგოქსინი, ატენოლოლი, ინდომეტაცინი, ჰიდროქლორთიაზიდი, ამიოდარონი და გლიბენკლამიდი, კლინიკურად მნიშვნელოვანი ურთიერთქმედება გამოვლენილი არ არის.
– ტენზილინის ანთების საწინააღმდეგო არასტეროიდულ საშუალებებთან, სალიცილის მჟავა და ინდომეტაცინი, ერთდროული მიღებისას შესაძლებელია შემცირდეს პრეპარატის დიურეზული და ჰიპოტონური ეფექტი.
– ჰიპოკალიემიის რისკი იზრდება ტენზილინის ისეთ პრეპარატებთან ერთდროული მიღებისას, როგორიცაა სალურეზულები, კორტიკოსტეროიდები,
– ამფოტერიცინი, კარბენოქსოლინი, პენიცილინი და სალიცილის მჟავას წარმოებულები; თიაზიდური დიურეზულები ზრდიან ალოპურინოლის მიმართ მგრძნობელობას; ამანტადინის გვერდითი მოვლენების გამოვლენის რისკს; აძლიერებენ დიაზოქსიდის ჰიპერგლიკემიურ ეფექტს; ამცირებენ თირკმელების მიერ ციტოტოქსიური პრეპარატების გამოყოფას (როგორიცაა ციკლოფოსფამიდი, მეთოტრექსატი), და შესაბამისად, აძლიერებენ მათ მიელოსუპრესიულ ეფექტს.
– ტენზილინით მკურნალობის ფონზე შესაძლოა საჭირო გახდეს ინსულინისა და პერორალური ჰიპოგლიკემიური საშუალებების დოზის კორექცია. მეთილდოფასა და თიაზიდური დიურეზულების ერთდროული მიღებისას შესაძლოა განვითარდეს ჰემოლიზური ანემია.
– ქოლესტირამინი ამცირებს ჰიდროქლორთიაზიდის შეწოვას. ვიტამინებთან ან კალციუმის მარილებთან ტენზილინის ერთდროულმა მიღებამ შესაძლოა გამოიწვიოს პლაზმაში კალციუმის დონის მატება, ხოლო ციკლოსპორინთან ერთდროული მიღბისას შესაძლოა განვითარდეს ჰიპერურიკემია ან პოდაგრის მსგავსი სიმპტომები.
ტენზილინი სიფრთხილით ინიშნება მექანიკური საშუალებებისა და ავტოტრანსპორტის მართვისას.
შენახვის პირობები: მშრალ, ბავშვებისათვის მიუწვდომელ ადგილას. არ შეიძლება ტაბლეტის დაღეჭვა ან გაყოფა.
აფთიაქიდან გაცემა: გაიცემა ექიმის რეცეპტით.
საერთაშორისო დასახელება:
METAMIZOLE
მწარმოებელი: BALKANPHARMA, ბულგარეთი
მოქმედი ნივთიერება: მეტამიზოლი+ტრიაცეტონამიდ 4-ტოლუოლსულფონატი
კლინიკურ-ფარმაკოლოგიური ჯგუფი:
ანალგეზიური, სიცხის დამწევი საშუალება.
შემადგენლობა და გამოშვების ფორმა:
შემოგარსული ტაბლეტები: ბლისტერზე 10 ც.
1 ტაბ.
მეტამიზოლი .............................................. 500 მგ
ტრიაცეტონამიდ 4-ტოლუოლსულფონატი ......... 20 მგ
დამხმარე ნივთიერებები:
ხორბლის სახამებელი, მაგნიუმის სტეარატი, ტალკი, პოლივინილპიროლიდონი K25.
ჩვენებები:
მიღების წესი და დოზირება:
მოზრდილებში: 1-2 ტაბლეტი 3-ჯერ დღეში, მაქსიმალური დღეღამური დოზაა - 6 ტაბლეტი.
12 წლამდე ბავშვებში: 2-3-ჯერ დღეში 1 ტაბლეტი, მაქსიმალური დღეღამური დოზა შეადგენს 3 ტაბლეტს.
ტემპალგინოლი მიიღება პერორალურად ჭამის შემდეგ დაღეჭვის გარეშე ცოტაოდენი წყლის მიყოლებით.
მკურნალობის კურსის ხანგრძლივობაა 5-7 დღე. იმ შემთხვევაში, თუ პრეპარატის მიღების დრო გამორჩენილია, შესაძლებელია მისი მიღება ნებისმიერ დროს, 6-8 საათიანი ინტერვალის დაცვით თითოეული ტაბლეტის მიღებიდან.
გვერდითი მოვლენები:
პრეპარატით მკურნალობისას შესაძლოა ალერგიული რეაქციების გამოვლენა, როგორიცაა ქავილი, კანზე გამონაყარი, რიგ შემთხვევებში ალერგიული შოკი, ანემია და ლეიკოპენია, ღებინება, ტკივილი მუცლის არეში.
მკურნალობისას, თუ გამოვლინდა რომელიმე ზემოთაღნიშნული არასასურველი სიმპტომები, საჭიროა პრეპარატის მიღების შეწყვეტა.
უკუჩვენებები:
* პრეპარატი არ გამოიყენება პაციენტებში, რომელთაც გამოხატული აქვთ მეტამიზოლის მიმართ ალერგია;
* ღვიძლის ზოგიერთი დაავადებისას მაგ. პორფირია, გლუკოზო-6-ფოსფატდეჰიდროგენეზას დეფიციტი;
* ლეიკოპენია და აგრანულოციტოზი;
* ორსულობისა და ლაქტაციის პერიოდში;
* 12 წლამდე ასაკის ბავშვებში.
განსაკუთრებული მითითებები:
◄ სიფრთხილით ინიშნება პაციენტებში ალერგიით საკვები პროდუქტების და სამკურნალო საშუალებების მიმართ, აგრეთვე ბრონქული ასთმით და ცხვირის პოლიპებით დაავადებულებში.
◄ პაციენტებს, რომლებსაც დაზიანებული აქვთ თირკმელების და ღვიძლის ფუნქცია, აგრეთვე აღენიშნებათ სისხლის სხვადასხვა დაავადებები, ტემპალგინოლი ენიშნებათ მხოლოდ აუცილებლობის შემთხვევაში.
◄ გვერდითი მოვლენების გამოვლენისას საჭიროა პრეპარატის გამოყენების შეზღუდვა მძღოლებში და იმ პირთათვის, ვინც მუშაობს მანქანა-დანადგარებთან.
ჭარბი დოზირება:
სიმპტომები: გამონაყარი, ქავილი, გულისრევა, პირღებინება, ძილიანობა, სისხლის წნევის დაქვეითება. ზემოთაღნიშნული სიმპტომების გამოვლენისას საჭიროა დაუყოვნებლივ პრეპარატის მიღების შეწყვეტა.
სხვა წამლებთან ურთიერთქმედება:
- პრეპარატი არ გამოიყენება კომბინაციაში კუმარინების ჯგუფის ანტიკოაგულანტებთან, ჩასახვისსაწინააღმდეგო საშუალებებთან, ალოპურინოლთან, ანტიდეპრესანტებთან, ქლორამფენიკოლთან და ალკოჰოლთან ერთად.
- ტემპალგინოლი შეიძლება მიღებულ იქნას ანტიბიოტიკებთან (ქლორამფენიკოლის გამოკლებით) და ხველების საწინააღმდეგო საშუალებებთან ერთად.
შენახვის პირობები:
პრეპარატი ინახება 15-200C ტემპერატურაზე, მშრალ, სინათლისაგან დაცულ ადგილას. პრეპარატის გარეგანი სახის შეცვლის შემთხვევაში საჭიროა მისი მიღების შეწყვეტა.
ვარგისიანობის ვადა: 2 წელი.
საერთაშორისო დასახელება:
Metamizole sodium+Triacetonamine-4-toluensulfonate
მწარმოებელი: SOPHARMA
კლინიკურ-ფარმაკოლოგიური ჯგუფი:
ანალგეზიური არანარკოტიკული კომბინირებული საშუალება
შემადგენლობა და გამოშვების ფორმა:
შემოგარსული ტაბლეტები: შეფუთვაში 20 ც.
1 ტაბ.
ტემპიდონი .......................... 20 მგ
მეტამიზოლ ნატრიუმი ........ 500 მგ